ابن غانم مقدسى، على بن محمد
| ابن غانم مقدسى، نورالدین على بن محمد بن على بن خلیل خزرجى | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | على بن محمد بن على بن خلیل خزرجى؛ |
| نام‌های دیگر | ابن غانم مقدسى، نورالدین على بن محمد بن على بن خلیل خزرجى؛ |
| لقب | نورالدین؛ |
| تخلص | ابن غانم مقدسی؛ |
| نسب | خزرجی؛ |
| نام پدر | محمد بن على بن خلیل خزرجى؛ |
| ولادت | 920ق؛ |
| محل تولد | قاهره؛، مصر؛ |
| محل زندگی | مصر؛ |
| رحلت | 1004ق؛ |
| مدفن | قاهره(محل وفات)؛ |
| طول عمر | 70؛ |
| خویشاوندان | |
| دین | اسلام؛ |
| مذهب | حنفى؛ |
| پیشه | فقیه؛ |
| اطلاعات علمی | |
| درجه علمی | فقیه؛ |
| مشایخ | شهاب‌الدین احمد بن على مقدسى، قاضى القضاه محمد ابن ابراهیم سدیسى، شهاب‌الدین احمد بن عبدالعزیز معروف به ابن نجّار، شهاب‌الدین احمد بن یونس حلبى معروف به ابن شلبى، ناصرالدین طبلاوی، ابوالحسن بکری، شهاب رملى، کریم‌الدین خلوتى؛ |
| شاگردان | شیخ‌الاسلام خفاجى، شهاب‌الدین غنیمى، ابوالمعالى طالوی دمشقى، حسن بن عمار مصری شرمبلالى؛ |
| برخی آثار | 1. مصائد الشیطان و ذم الهوی، 2. بُغیه المرتاد فى تصحیح الضاد؛ |
اِبْن‌ِ غانِم‌ِ مَقْدِسى، نورالدین على بن محمد بن على بن خلیل خزرجى (920-1004ق/1514-1596م)، فقیه حنفى.
تولد و زندگى و وفات او در قاهره بود.
تحصیلات، اساتید، مشایخ
وی پس از حفظ قرآن و فراگیری قرائات هفتگانه در محضر شهاب‌الدین احمد بن على مقدسى، از قاضى القضاه محمد ابن ابراهیم سدیسى فقه و قرائت آموخت و صحیح بخاری و صحیح مسلم و بخش‌هایى دیگر از کتب حدیث را از شهاب‌الدین احمد بن عبدالعزیز معروف به ابن نجّار فراگرفت. از دیگر مشایخ او در فقه و حدیث مى‌توان شهاب‌الدین احمد بن یونس حلبى معروف به ابن شلبى، ناصرالدین طبلاوی، ابوالحسن بکری و شهاب رملى را نام برد. شیخ او در طریقت کریم‌الدین خلوتى بود.
شاگردان، مسئولیت‌ها
شیخ‌الاسلام خفاجى، شهاب‌الدین غنیمى، ابوالمعالى طالوی دمشقى، حسن بن عمار مصری شرمبلالى و گروه بسیار دیگر از شاگردان او بودند.
امامت مدرسه اشرفیه و ریاست مدرسان در چند مدرسه قاهره با او بود. 2 بار به حج و 3 بار به بیت‌المقدس رفت.
علوم غریبه
گفته شده است که به علوم غریبه نیز آشنا بود و آن را به فرزندش که مورد علاقه شدید او بود، آموخت، ولى چون فرزندش از این آموخته‌ها سوءاستفاده کرد، ابن غانم حکم به قتل او داد. صوفیه را بزرگ مى‌داشت و به آنان با نظری مساعد مى‌نگریست.
آثار
از آثار او:
1-بُغیه المرتاد فى تصحیح الضاد، که همراه با مقابسات توحیدی در هند به چاپ سنگى رسیده است.
2-مصائد الشیطان و ذم الهوی، به کوشش ابراهیم محمد جمل، توسط مکتبه القرآن در قاهره چاپ شده است.
آثار خطى
3-اوضح رمز على نظم الکنز
در فقه حنفى است. اصل کتاب از ابن نجیم (د 970ق) است که ابن نصیح آن را به نظم کشیده است. حاجى خلیفه گوید که ابن غانم در این کتاب خرده‌هایى بر ابن نجیم گرفته است. نسخه‌های متعددی از این اثر در کتابخانه‌های جهان وجود دارد.
4-ذخیره الناظر، حاشیه‌ای بر الاشباه و النظائر ابن نجیم،
در فقه حنفى است به گفته حاجى خلیفه، تعلیقات ابن غانم بهترین و موجزترین تعلیقاتى است که بر این کتاب نوشته شده است. برای دیگر آثار خطى او به بروکلمان مراجعه شود. [۱].
پانویس
- ↑ سلیم، عبدالامیر، ج4، ص358
منابع مقاله
سلیم، عبدالامیر، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.