ابن شرقی، ابوحامد احمد بن محمد نیشابوری
| اِبْن‌ِ شَرْقى، ابوحامد نیشابوری، احمد بن محمد بن حسین | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | اِبْن‌ِ شَرْقى، ابوحامد نیشابوری، احمد بن محمد بن حسین |
| نام‌های دیگر | احمد بن محمد بن حسین |
| لقب | ابن شرقی |
| نسب | ابن محمد بن حسین |
| نام پدر | محمد بن حسین |
| ولادت | 240ق |
| محل تولد | ایران |
| محل زندگی | نیشابور، ری، بغداد؛ |
| رحلت | 325ق |
| طول عمر | 85 |
| دین | اسلام |
| مذهب | شافعى |
| پیشه | محدث |
| اطلاعات علمی | |
| درجه علمی | محدث |
| اساتید | محمد بن یحیى ذُهلى، عبدالرحمان بن بشربن حکم، احمد بن ازهر، احمد بن یوسف سلمى، احمد بن حفض بن عبدالله، مسلم بن حجاج نیشابوری؛ |
| مشایخ | ابوحاتم رازی، محمد بن اسحاق صاغانى، عباس بن محمد دوری، عبدالله بن محمّد بن شاکر و احمد بن ابى خیثمه، ابوحازم احمد بن ابى غرزه، عبدالله بن ابى مَسّره؛ |
| شاگردان | ابوالعباس ابن عقده، ابواحمد عَسّال، ابواحمد ابن عدی، ابوعلى نیشابوری، زاهد بن احمد سرخسى، حسن بن احمد مَخلَدی، محمد بن عبدالله جوزقى، ابوالحسن علوی، ابواحمد حاکم و ابوالحسین حجاجى؛ |
| برخی آثار | احادیث من المسند الصحیح؛ |
ابن شرقی، ابوحامد احمد بن محمدحسین نیشابوری(240- 325ق/854 937م)، محدث شافعى مذهب.
از آنجا که وی ساکن محله‌ای در شرق بود، او را ابن شرقى خوانده‌اند.
وی در شهرهای مختلف در محضر دانشمندان بسیاری به فراگرفتن حدیث پرداخت و پس از چندی در این علم یگانة عصر خود شد.
شیوخ
در نیشابور از محمد بن یحیى ذُهلى، عبدالرحمان بن بشربن حکم، احمد بن ازهر، احمد بن یوسف سلمى، احمد بن حفض بن عبدالله و جز آنان حدیث شنید. چنانکه از قراین برمى‌آید، بیشتر دانش خود را از مسلم بن حجاج نیشابوری فراگرفته است و از این رو اغلب منابع از وی به عنوان «شاگرد مسلم» یاد کرده‌اند.
ابن شرقى ابتدا به ری مسافرت کرد و از ابوحاتم رازی حدیث شنید. به همین ترتیب در بغداد از محمد بن اسحاق صاغانى، عباس بن محمد دوری، عبدالله بن محمّد بن شاکر و احمد بن ابى خیثمه، در کوفه از ابوحازم احمد بن ابى غرزه و معاصران وی، و در مکه از عبدالله بن ابى مَسّره، استماع حدیث نمود.
راویان
ابن شرقى بسیار به حج مى‌رفت و در راه مکه به املای حدیث مى‌پرداخت و همراهان مى‌نوشتند. افراد متعددی از او روایت کرده‌اند: از جمله ابوالعباس ابن عقده، ابواحمد عَسّال، ابواحمد ابن عدی، ابوعلى نیشابوری، زاهد بن احمد سرخسى، حسن بن احمد مَخلَدی، محمد بن عبدالله جوزقى، ابوالحسن علوی، ابواحمد حاکم و ابوالحسین حجاجى.
حدیث‌شناسی
او در شناختن حدیث‌های صحیح از ساختگى تبحر خاصى داشت، تا آنجا که ابن خزیمه(د 311ق/923م) وی را ملاک و معیار تشخیص حدیث صحیح از دروغین دانسته است. دارقطنى وثاقت و امانت او را در نقل حدیث ستوده و کلام ابن عقده را که در تضعیف ابن شرقى بیان شده، مردود دانسته است. خطیب بغدادی (4/426، 427) نیز وی را توثیق کرده، و ابن عدی گفته که کسى را در حفظ حدیث و بیان آن همانند او نیافته است.
تنها اثر
تنها اثر وی احادیث من المسند الصحیح است که فقط 4 برگ آن به صورت دست نوشته‌ای در ظاهریه موجود است[۱].
پانویس==
- ↑ صفری نادری، حسن، ج4، ص84
منابع مقاله
صفری نادری، حسن، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377