ادب فنای مقربان

ادب فنای مقربان
پدیدآوران	جوادی آملی، عبدالله (نویسنده) صفایی، محمد (تنظیم)
ناشر	نشر اسراء
مکان نشر	قم
سال نشر	1382
چاپ	سوم
موضوع	نقد و تفسیر زیارتنامه
کد کنگره	‏

ادب فنای مقربان، شرح زیارت جامعه کبیره تألیف آیت‌الله عبدالله جوادی آملی این اثر، شرحی بر زیارت جامعه کبیره است که مؤلف با بهره‌گیری از آیات قرآن و احادیث معصومین سخنان عرفا و حکما به شرح و تبیین اسرار و لطایف معنوی این زیارت پرداخته است. در مقدمه این کتاب آمده است:

این مجموعه که با نام «ادب فنای مقربان» شرح زیارت جامعه است، در پرتو کلمات، گفتارها و نوشتارهای حضرت استاد آیت‌الله جوادی آملی که با تسلط به مبانی فلسفی، عرفانی و تفسیری و نیز با دلباختگی به آن گوهرهای مقدس وجود، یعنی ائمه اطهار همراه شده است، از کمال و جمال خاصی برخوردار بوده و قطعا در مسیر معرفت و ارادت به آن شاخصه‌های الهی مؤثر و کار ساز است.

جامعیت مباحث مطرح شده در این شرح، مهمترین ویژگی این کتاب است که آن را از دیگر شروح نوشته شده بر زیارت جامعه کبیره متمایز می سازد. به همان اندازه که مباحث قرآنی و حدیثی این زیارت با دقت و تأمل عالمانه شرح و تبیین شده، از لطایف عرفانی و اسرار فلسفی این زیارت نیز با زبانی ساده و روان راز گشایی شده است.

زیارت، حضور عارفانه عاشق در دیار معشوق، دیداری عاشقانه زائر از سرای مزور، اظهار عشق و ارادات محبت به محبوب، دل دادن صمیمانه دلداده در کوی دلدار، سر سپردن سرباز فداکار در پیش پای سردار، اعلان فروتنی دیندار در برابر دین و پیشوایان دینی و اذان ایمان و دینداری است... زیارت، عرضه خویشتن برترازو و ابزار سنجش است، ایستادن در برابر آینه و معیار کمال و نشان کوی کمال به انسان تعالی طلب است که به کجا می‌توان رسید.

مقدمه مفصل درباره حکمت زیارت از دیگر امتیازات این کتاب است که در آن، حکمت و معنای زیارت از دیدگاه قرآن، حدیث و فقه امده و آثار و نتایج معنوی آن ذکر شده است.

بهره گیری از مهمترین منابع اسلامی از دیگر ویژگی‌های این کتاب است که اسامی برخی از آن ها عبارتند از: منابع تفسيرى: تفسير صافى، تفسير عياشى، تفسير نورالثقلين، تسنيم، جوامع الجامع.

منابع حديثى: اصول كافى، روضه كافى، بحار الانوار، وسائل الشيعه.

منابع حديثى اهل سنت: صحيح مسلم، صحيح بخارى.

منابع ادبى: ديوان ناصرخسرو، ديوان سنايى، ديوان فيض كاشانى، ديوان حافظ، غزليات سعدى.

منابع فلسفى و عرفانى: محجة البيضاء فيض كاشانى، گوهر مراد فياض لاهيجى، مثنوى مولوى، شرح اسماء الحسنى سيدحسن درودآبادى، جامع الاسرار سيدحيدر آملى.

با تأملى كوتاه در منابع فوق، مى‌توان به خوبى به جامعيت مباحث مطرح شده در اين كتاب پى برد و آن را كامل‌ترين شرح بر زيارت جامعه كبيره دانست.

منابع مقاله

باقریان موحد، کتابشناسی زیارت، قم- ایران، نشر مشعر، 1387