إحكام الفصول في أحکام الأصول
احکام الفصول في احکام الأصول اثر ابوولید باجی (متوفی 474ق/ 1081م)، از علمای اندلس در قرن پنجم، در اصول فقه که به روش جدلی و دیالکتیکی و با روش‌شناسی تشریعی، به رشته تحریر درآمده و با تحقیق عبدالمجید ترکی، منتشر شده است.
| أحكام الفصول في أحکام الأصول | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | باجی، سلیمان بن خلف (نويسنده) ترکی، عبدالمجید (محقق) |
| ناشر | دار الغرب الإسلامي |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1415ق - 1995م |
| چاپ | 2 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ب۲الف۳ 155/6 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
محقق مقدمه مفصلی درباره تاریخچه و سیر علم اصول، نظر مستشرقین، ادله شرعیه، روش ابو ولید باجی و نسخه‌های خطی ارائه داده است.
کتاب حاضر، در واقع مجموعه فصولی است که نویسنده آن را به‌دقت، طبقه‌بندی، تألیف و ارائه کرده است. وی پس از مقدمه‌ای که در آن به تبیین انگیزه نگارش کتاب پرداخته، فصلی را به تشریح و تبیین حدودی که مجتهد اصولی در شناخت مبانی و اصول بدان نیاز دارد، اختصاص داده است. سپس به بیان و بررسی حروفی که در بین متناظرین معمول و متداول هست، مانند «ما»، «من»، «أی»، «أم» و... پرداخته و پس از این مقدمات، به مطالب اصلی و اساسی کتاب که عبارت‌اند از ادله شرعی، پرداخته است و آنها را به سه زیر، تقسیم کرده است:
- «اصل»: که به قرآن، سنت و اجماع اختصاص‌یافته است؛
- «معقول اصل»: به چهار قسمت لحن خطاب، فحوای خطاب، استدلال به حصر و معنای خطاب تقسیم شده است؛
- «استصحاب حال»[۱].
از جمله ویژگی‌های کتاب که باعث اهمیت آن نیز شده است، آن است که نویسنده صرفا پیرامون اصول فقه از لحاظ ماده، بحث نکرده است، بلکه آنها را از لحاظ مفاد و وضعیت آنها، یعنی استانداردها و معیارهایی که در تعیین شرایط فنی و شرایط پذیرفته‌شدن آنها به‌عنوان اصول معتبر شرعی قلمداد شده، موردبحث و کنکاش قرار داده است و در روش استخراج فروع از آن اصول، از استنتاج بدیهی یا استنباط قیاسی، استفاده کرده است؛ روشی که امروزه به از آن به‌عنوان «المنهجیة التشریعیة» (روش‌شناسی تشریعی) یاد می‌شود[۲].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.