شیوه‌ای نو در آموزش عروض و قافیه

شیوه‌ای نو در آموزش عروض و قافیه
پدیدآوران	نیکزاد، محمدرضا (نويسنده)
ناشر	مرکز بين‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1390ش - 1433ق
چاپ	1
شابک	‎978-964-195-486-6
موضوع	عروض فارسی - قافیه
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/ن9ش9 3559 PIR
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

شیوه‌ای نو در آموزش عَروض و قافیه، نوشته پژوهشگر معاصر؛ محمدرضا نیک‌زاد، متنی درسی ویژه دوره کارشناسی رشته زبان، فرهنگ و ادبیات فارسی در جامعةالمصطفی العالمية با موضوع شناسایی وزن‌های شعری و چگونگی قافیه‌پردازی است.

نوآوری آموزشی

ابتکار نویسنده در این اثر، بهره‌گیری فراوان از جدول‌ها، نمودارها و مثال‌ها برای آسان‌شدن آموزش کیفیت استخراج و رده‌بندی اوزان شعری و قافیه‌شناسی متناسب با مخاطبان خاصّ این اثر(دانش‌پژوهان غیرایرانی و غیرفارسی‌زبان) است.

محدوده مباحث

کتاب تمام مباحث عروض و قافیه را شامل نمی‌شود. مسائل دقیق و غیرضروری عروض (مانند دوایر عروضی و استخراج وزن و بحر از آن دوایر، فاصله و حروف و تقطیع حرفی) و مباحث دشوار عروض قدیم مناسب استادان و نقّادان است و در اینجا مطرح نشده است.

ساختار

کتاب دارای 2 بخش اصلی است:

1. عروض نویسنده، عَروض را علم اوزان شعر و سنجیدن ابیات از نظر وزن، با افاعیل عروضى دانسته است.
   1. روش یادگیرى وزن‌هاى اصلى
   2. بحر، زحاف، بحور متّفق‌الارکان
   3. بحور مختلف‌الارکان
   4. اختیارات شاعرى
2. قافیه نویسنده می‌گوید: قافیه، به کلمه‌های نامکرّر آخر ابیات گفته می‌شود که آخرین حرف اصلی آن‌ها یکی است.
   1. تأثیرات بلاغی قافیه در شعر
   2. حروف قافیه
   3. حروف تأسیس، دخیل و...
   4. انواع قافیه
   5. حروف بعد از رَویّ
   6. ردیف
   7. حرکات قافیه
   8. انواع قافیه
   9. عیوب قافیه

اصطلاحات عروض و قافیه

نویسنده 36 مورد از اصطلاحات عروضی را با اقتباس از فرهنگ‌نامه ادبی فارسی انوشه و گاه از لغت‌نامه دهخدا و 21 مورد از اصطلاحات قافیه را با استفاده از لغت‌نامه دهخدا بر اساس حروف الفبا فهرست کرده و معنای آن را توضیح داده است.

منابع نویسنده

وی برای نگارش کتاب در قسمت عروض از 66 کتاب فارسی و عربی و 2 نرم‌افزار و یک پایگاه اینترنتی و در قسمت قافیه از 27 کتاب فارسی و عربی و 2 نرم‌افزار استفاده کرده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.