الحاوی الکبیر في فقه مذهب الإمام الشافعي
الحاوی الکبیر في فقه مذهب الإمام الشافعي، نوشته ابوالحسن علی بن محمد بن حبیب ماوردی بصری(450-364ق) از کتاب‌های شاخص، مهم و مشهور در فقه شافعی و شرحی بر کتاب مختصر از ابراهیم بن اسماعیل بن یحیی مزنی(متوفای 264ق) است.
| الحاوی الکبیر في فقه مذهب الإمام الشافعي رضي الله عنه و هو شرح مختصر المزني | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ماوردی، علی بن محمد (نويسنده) معوض، علی محمد (محقق) |
| ناشر | دار الکتب العلمية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1414ق - 1994م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 18 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الحاوی موسوعه‌ای فقهی به شمار می‌آید که دیدگاه‌های بسیاری از عالمان مذهب شافعی و دیگران را دربرداشته و به سان مختصر از باب «طهارت» آغاز شده و به «امّهات الأولاد» پایان می‌یابد.
این اثر با پژوهش و پاورقی علی‌محمد معوض و عادل احمد عبدالموجود و با مقدمه‌ای مفصل و آوردن کتاب «الظاهر فی غریب الفاظ الشافعی».[۱] و تقریظ محمدبکر اسماعیل و عبدالفتاح ابوسنه تدوین شده است. محققان کار گسترده‌ای را از شرح واژه‌ها، نمایاندن سندها و ترجمۀ رجال احادیث گرفته تا تطبیق نسخه‌ها را انجام داده‌اند.[۲] پیشتر، این کتاب بزرگ در ده جلد (و گفته شده در سی جلد) عرضه شده بوده است.[۳]
الحاوی کتابی است که نزد صاحب‌نظران در مذهب شافعی مانند ندارد. ماوردی دیدگاه‌های مذهب‌های کهنه و زوال‌یافته‌ای را که بر زبان سفیان ثوری(97-161ق)، نخعی(96-50ق)، حسن بصری(21 -110ق)، عبدالرحمن بن عمرو اوزاعی(88-157ق)، ابن ابی لیلی(۷۴- ۱۴۸ق) و دیگران جاری شده است، گردآورده است. الحاوی با باب، مسأله و فصل صورت‌بندی شده است. ماوردی دیدگاه فقیهان را از یک مصدر نقل نکرده است. آنچنان‌که نام‌های بسیاری از کسان را با کنیه‌ها و لقب‌هایشان می آورد ولی او ترجمه‌ای برای هیچ‌یک ننوشته است. همچنین، به رغم آنکه نام کتاب ماوردی الحاوی است، حدیثی را که شاهد آورده است، با سند ارائه نکرده است و به نام مُسند (بدون اینکه متعرض بقیه آن باشد) بسنده کرده است یا حدیث را به پایان نرسانده است.[۴]
فهرست تفصیلی محتوای هر جلد در پایان آن آمده است.
پانویس
منابع مقاله
- تقریظ کتاب
- متن کتاب
- حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، «كشف الظنون عن أسامی الكتب والفنون»، جلد 1، دار احیاء التراث، بیروت، لبنان، 1360ق.