کورانی، ابراهیم بن حسن
| کورانی، ابراهیم بن حسن | |
|---|---|
 | |
ابواسحاق ابراهیم بن حسن بن شهاب‌الدین کردی کورانی شهرزوری شهرانی (شهدانی) (شوال ۱۰۲۵ - ربیع‌الثانی ۱۱۰۱ ه.ق.) فقیه و محدث شافعی و از مشاهیر علما و مشایخ سلسله نقشبندیه قرن دوازدهم هجری است. در شهران (شهدان) از توابع شهرزور کوهستان‌های کرد عراق ولادت یافت و از محمد شریف کورانی علم آموخت و آنگاه به بغداد رفت، مدتی آنجا اقامت کرد و سپس به دمشق و مصر و سرانجام به مدینه سفر کرد و مقیم شد و همان‌جا درگذشت. از صفی‌الدین قشاشی و دیگر بزرگان کسب علم کرد و از شهاب خفاجی و بعضی از بزرگان وقت اجازه روایت به دست آورد و سرانجام در مدینه به تدریس پرداخت و از شهرهای دوردست جویندگان دانش در حوزه درس وی حاضر می‌شدند. تألیفات سودمند متعددی دارد و به سه زبان عربی، فارسی و ترکی آشنایی و تسلط داشت.
تولد و وفات
کورانی در شوال سال 1025 به دنیا آمد. وفات وی در روز چهارشنبه پس از عصر هجدهم ربیع‌الثانی سال 1101 هجری در منزلش در مدینه منوره اتفاق افتاد و او را در بقیع دفن کردند.[۱]
اطلاعات علمی
اساتید و سفرهای علمی
وی خود در طلب علم برآمد و در این راستا به مدینه منوره سفر کرد و در آنجا وطن گزید. او در مدینه از علمای بزرگی چون:
- صفی احمد بن محمد قشاشی؛
- عارف أبوالمواهب أحمد بن علی الشنأوی؛
- ملا محمد شریف بن یوسف کورانی؛
- و عبد الکریم بن أبوبکر حسینی کورانی؛
اخذ علم کرد. وی همچنین در دمشق نیز از عده زیادی کسب علم کرد که از جمله آنها می‌توان
- حافظ نجم محمد بن محمد عامری غزی را نام برد.
- او در مصر از این افراد کسب علم کرد:
- أبوالعزایم سلطان بن أحمد مزاحی؛
- محمد بن علاءالدین بابلی؛
- تقى عبدالباقی حنبلی؛
- و... .[۲]
ایشان از شهاب خفاجی و بعضی از بزرگان وقت اجازه روایت به دست آورد...[۳]
تدریس
آوازه وی در بلاد اسلامی پیچید و معروف شد و شاگردانی از ممالک دور به قصد تلقی علم از وی به سوی مدینه شتافتند. کرسی تدریس او در مسجد شریف نبوی(ص) بود[۴].
آثار
کورانی عالمی بزرگ و کوهی از عرفان بود. او آثار فراوانی نگاشت که از صد اثر تجاوز می‌کند. از جمله آنها می‌توان موارد زیر را نام برد:
- تکمیل التعریف لکتاب فی التصریف
- حاشیة شرح الأندلسیة للقصیری
- شرح العوامل الجرجانیة
- النبراس لکشف الالتباس الواقع فی الاساس
- جواب العتید لمسئلة أول واجب ومسئلة التقالید
- ضیاء المصباح فی شرح بهجة الأرواح
- جواب سؤالات عن قول تقبل الله والمصافحة تقبل الله تعالى
- المتمة للمسئلة المهمة وذیلها
- القول الجلی فی تحقیق قول الإمام زین الدین بن علی
- تحقیق التوفیق بین کلامی أهل الکلام وأهل الطریق
- قصد السبیل إلى توحید الحق الوکیل
- شرح العقیدة المسماة بالعقیدة الصحیحة
- الجواب المشکور عن السؤال المنظور
- إشراق الشمس بتعریق الکلمات الخمس
- بلغة المسیر إلى توحید العلى الکبیر
- عجالة ذوی الأنتباه بتحقیق اعراب لا إله إلا الله
- جوابات الغرأویة عن المسائل الجأویة الجهریة
- العجالة فیما کتب محمد بن محمد القلعی سؤاله
- القول المبین فی مسئلة التکوین
- أنباه الانباه على تحقیق اعراب لا إله إلا الله
- افاضة الکلام بتحقیق مسئلة الکلام
- الإلماع المحیط بتحقیق الکسب الوسط بین طرفی الافراط والتفریط
- اتحاف الزکى بشرح التحفة المرسلة إلى النبی
- مسالک الابرار إلى أحادیث النبی المختار
- مسلک السداد إلى مسئلة خلق أفعال العباد
- المسلک الجلی فی حکم سطح الولی
- حسن الأوبة فی حکم ضرب النوبة
- اتحاف الخلف بتحقیق مذهب السلف
- و ... .[۵]
معرفی منابع بیشتر جهت مطالعه
کورانی دارای اثرگذاری فکری در میان بخشی از اهل سنت است، در شماره 11 مجله پیام بهارستان(بهار 1390، دوره دوم، سال سوم - (35 صفحه - از 871 تا 905 )) مقاله‌ای با عنوان «جایگاه ابراهیم بن حسن کورانی در مکتب اهل حدیث مدینه» از بشیر موسی نافع دراین‌ارتباط وجود دارد که توسط محمدحسین رفیعی به فارسی ترجمه‌شده است. این مقاله منبع پرباری درباره این شخصیت است و جریان فکری او را مشخص می‌کند.
همچنین در ص136مقاله «اسناد صحیفه سجادیه» مهدی هادی، یکی از طرق صحیفه را به ابراهیم بن حسن کورانی می‌رساند، که گویا همین فرد مورد بحث باشد.
مطالعه اطلاعات موجود در صفحه 70 مقاله «علمای کرد و شاگردان اندونزیایی» به قلم مارتین ون برونسن که توسط محمدرسول الماسیه ترجمه‌شده نیز در تبیین شخصیت ایشان موثر است.
پانویس
منبع مقاله
- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا ۱۵ جلدی انتشار زمستان ۱۳۷۳.�موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
- ویکی‌پدیای عربی، ابراهیم الکورانی به آدرس https://ar.wikipedia.org/
با استفاده از منابع زیر:
- سلک الدرر فی أعیان القرن الثانی عشر، دار صادر، بیروت، ج 1، ص 9
- خلاصة الاثر فی اعیان القرن الحادی عشر
- ویکی‌پدیای فارسی، ابراهیم کورانی، به آدرس https://fa.wikipedia.org/wiki/
با استفاده از منبع زیر: زرکلی، خیرالدین، الأعلام، دارالعلم للملایین، بیروت، ۲۰۰۲ م، ج 1، ص۳۵. مقاله «الکورانی».