أنيس المؤمنين
| أنیس المؤمنین | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | محدث، سید میرهاشم (مصحح) حموی، محمد بن اسحاق (نویسنده) |
| ناشر | بنیاد بعثت، واحد تحقیقات اسلامی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1363 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | چهارده معصوم - سرگذشت‌نامه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 36 /ح8الف8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
أنیس المؤمنین در سال 938ق يعنى اوايل حكومت صفویه توسط محمد بن اسحاق حموى نوشته شده است.
موضوع
کتاب در موضوع زندگانى دوازده امام تدوین شده، لیکن تاريخ دوران هر امام را هم در بر دارد. مؤلف پس از مقدمه‌اى طولانى در زندگى پيامبر و حوادث دوران آن حضرت، طى دوازده باب به زندگى ائمه(ع) پرداخته و در حقيقت جز حضرت زهرا(س)، شرح حال همه معصومین را آورده است. حجم مطالب هر باب تقريباً یکى است؛ مگر باب اول كه درباره حضرت على(ع) با تفصيل بيشترى پرداخته و همچنين باب ششم كه مؤلف به بحث ابومسلم پرداخته است.
کتاب أنيس المؤمنين برخلاف آثار مربوط به زندگانى ائمه كه فقط از آن بزرگواران سخن مى‌گوید، فضاى دوران هر امام را تا حدودى به تصویر كشيده است. قيام‌هایى كه در زمان امام رخ داده است، از قيام مختار و شوذب خارجى و سنباد و مقنّع و بابك خرمدين تا حركت احمد بن نصر، عليه معتزله كه ضمناً نشان‌دهنده احاطه مؤلف به موضوعات تاريخى است، همه را ذكر كرده است.
حموى كه به اقتضاى زمان خود با رواج ابومسلم‌نامه‌ها و گرايش مردم و نویسندگان به این موضوع مخالف بوده، فصل مشبعى را به شرح حال و مطاعن ابومسلم اختصاص داده، در ردّ ابومسلم‌نامه و مختارنامه‌ها داد سخن داده است.
منابع کتاب
چنان‌كه مصحح کتاب اشاره كرده است، مؤلف از منابعى چون امالى و فقيه و عيون شيخ صدوق، مجالس شيخ مفيد، كشف الغمة اربلى، روضه كافى، حلية الأولیاء ابونعيم، ملل و نحل شهرستانى، تاريخ طبرى و مروج الذهب بهره برده است. مصحح تلاش كرده منابع مؤلف را در پاورقى استخراج كند. وى همچنين مى‌گوید: مؤلف پس از نام خلفا كلمات نفرين آورده كه در قسمت خلفاى نخست، این كلمات حذف شده تا کتاب مورد استفاده همگان باشد.
اين کتاب مورد توجه و استفاده عالمان بعدى مانند مجلسى و میرلوحى قرار گرفته است.