تنویر المقباس من تفسیر ابن عباس
تنویر المقباس من تفسیر ابن عباس اثر عبداللّه بن عباس بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف معروف به ابن عباس (۳ پ ه- ۶۸ق) از بزرگان صحابه است.
| تنویر المقباس من تفسیر ابن عباس | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن عباس، عبدالله بن عباس (نویسنده) نامشخص (گردآورنده) |
| ناشر | دار الکتب العلمية |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| سال نشر | 1425ق. |
| چاپ | چاپ دوم |
| موضوع | تفاسير شيعه - قرن 1ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف2ت9 / 93 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
روایات فراوانی از این عباس در تفاسیر و کتاب‌های حدیث نقل شده است. با وجود کثرت اقوال تفسیری ابن‌عباس در تفاسیر، در این‌که خود وی تالیفی داشته باشد، تردید وجود دارد، از مطالبی که درباره برخی شاگردان وی نقل شده است، می‌توان دریافت که آن‌ها پس از وی اقوالش را تدوین کرده‌اند[۱].
نام کهن تنویر المقباس احتمالا «الواضح فی تفسیر القرآن» بوده است[۲].
البته برخی در این‌که این تفسیر دربردارنده اقوال اصیل تفسیری ابن‌عباس باشد تردید کرده‌اند[۳].
تنویر المقباس را به محمد بن سائب کلبی و ابومحمد عبداللّه بن وهب دینوری (متوفی 308ق) و محمد بن یعقوب فیروزآبادی (متوفی 817ق) نسبت داده‌اند. انتساب این تفسیر به فیروزآبادی شهرت بیشتری دارد و در اغلب منابع به وی نسبت داده شده است. تحلیل ادبی این متن مؤید آن است که حداقل در اواخر قرن سوم تدوین شده است[۴].
ویژگی تنویر المقباس این است که متن آن کامل و در تفسیر آیات تنها به بیان معنای آیه و گاه نقل روایتی بسنده شده و در تفسیر حروف مقطعه، هریک از حروف، نمادی از اسامی باری تعالی یا دال بر واقعه‌ای دانسته شده است. در تفسیر آیات متشابه مانند آیه پنجم سوره طه، تفسیری تشبیهی از آیه ارائه شده است. مؤلف تنویر المقباس در مسئله رؤیت خدا، ذیل آیه 143 سوره اعراف، به صراحت گفته که این دیدار تنها در آخرت صورت می‌گیرد. شأن نزول برخی آیات در مورد اهل‌بیت(ع)، درباره افراد دیگری ذکر شده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
1- مقدمه و متن کتاب.
3- هارالد موتسکی ؛ مترجم: کریمی نیا، مرتضی، «تاریخ گذاری تفسیر موسوم به ابن عباس/ چند نکته تکمیلی»، علوم حدیث» زمستان 1385 - شماره 42 رتبه علمی-پژوهشی/ISC (18 صفحه - از 31 تا 48 ) https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/268913/