قواعد الإملاء

قواعد الإملاء
پدیدآوران	هورینی، نصر (نويسنده) کحله، عبدالوهاب محمود (محقق)
عنوان‌های دیگر	المطالع النصرية للمطابع المصرية في الأصول الخطية
ناشر	مؤسسة الرسالة
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1422ق - 2001م
چاپ	1
شابک	‎-
موضوع	زبان عربی - املا
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏ق‎‏9‎‏ه9 6123 PJ
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

قواعد الإملاء یا «المطالع النصرية للمطابع المصرية في الأصول الخطية»، نوشته نصر هورینی (م 1291ق) از عالمان ادبیات، نحو و لغت، است. وی شافعی‌مذهب و اهل مصر بوده است. این اثر در موضوع ادبیات (قواعد املاء یا آیین نگارش) است و توسط عبدالوهاب محمد کحله تحقیق شده است. اثر یادشده رساله‌ای در اصول و قواعد نگارش حروف و کلمات است که نویسنده آن را در یک مقدمه، یک مقصد و یک خاتمه ارائه کرده است. مقدمه کتاب مشتمل بر مطالبی در خصوص معنی و مفهوم کتابت، اصول کتابت، خط عربی و تاریخ آن و فن کتابت است. نویسنده در هریک از بخش‌های یادشده مطالبی را به‌تفصیل عرضه کرده؛ از آن جمله مباحثی در خصوص خط است که این رساله در راستای آن به نگارش درآمده است. نویسنده در بخش مقصد که مطالب اصلی کتاب در آن مطرح شده است، به مباحث مهمی پیرامون کیفیت نگارش اختصاص داده است. وی نخست به قواعد نگارش بر اساس اتصال و انفصال کلمات از یکدیگر پرداخته و در مطالبی اتصال کلمات به برخی حروف و ضمایر را به بحث گذارده است. او در ادامه به احکام حروف علّه بعد از ابدال آنها اشاره کرده و قواعد نگارش این حروف را در شرایط مختلف ذکر کرده، سپس متعرض کیفیت نگارش حروف زوائد گردیده است. مسئله حذف برخی از حروف از کلمات در نگارش نیز از جمله مطالب این اثر است. در پایان اثر، مباحثی پیرامون شکل و هیئت کلمه مطرح شده است. نویسنده در طرح تمام مباحث کتاب، متعرض برخی از مطالب مربوط به نحو، معانی و بیان و تجوید گردیده و در استدلال‌های خود از شواهد نحوی، قرآنی و شعری غفلت نورزیده است. وی در ارجاع مطالب به مصادر اصلی و تحقیق‌نشده بدون اشاره به باب یا فصل کتاب تنها به ذکر نام مصدر بسنده کرده است که این اشکال با دقت نظر محقق در مصادر و ارجاع به آنها در پاورقی برطرف گردیده است.

منابع مقاله

1. مقدمه‌‌های مؤلف و محقق.
2. بکرى، عبدالستار، «فيض الملك الوهاب المتعالي»، محقق: ابن دهیش، عبدالملک، مکه مکرمه، مكتبة الأسدي، 1429ق، چاپ اول.