الألغاز النحوية و هو الكتاب المسمی
| الألغاز النحوية و هو الكتاب المسمی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) سعد، طه عبد الروف (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | الطراز في الألغاز |
| ناشر | المکتبة الأزهرية للتراث |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 2003م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 977-315-063-1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الألغاز النحوية، یا همان کتاب الطراز فی الألغاز، نوشته جلال‌الدین سیوطی (911ق-849ق) است که با تحقیق طه عبدالرئوف سعد چاپ شده است. سیوطی در این کتاب لغز نحوی را دو بخش می‌کند: بخشی که تفسیر معنا از آن خواسته می‌شود و بخشی که تفسیر اعراب از آن مراد است.[۱]او لغز‌ها و اُحجیه‌ها –احاجی یا چیستان‌هایی- را از ادیبان بزرگ عرب همچون حریری، ابن هشام، زمخشری، سخاوی، ابوالعلی معری، ابن شجری، و دیگران گردآوری کرده و به شرح آن‌ها پرداخته است.[۲]
محقق شرح کوتاهی از زندگی سیوطی را نوشته است.[۳]او در مقدمه‌اش لغز را چنین تعریف می‌کند: آن دانشی است که دلالت لفظ‌ها بر مراد نهایتاً به دلالت پنهانی شناخته می‌شود به گونه‌ای که ذهن انسان‌های سلیم این دلالت را ناپسند نمی‌داند بلکه، نیکو می‌شمارد و از آن لغز، گشودگی در فهم ذهن آدمی حاصل می‌شود به شرط اینکه آنچه که از این لغز اراده شده است شبیه به معما نباشد چراکه، در معما لفظ را می‌آورند ولی از آن معنای دیگری اراده می‌کنند اما در لغز دلالت الفاظ بر معنا آشکار بوده لیکن غرض و معنای اصلی در پس الفاظ، پنهان شده باشد.[۴]به تعبیر دیگر، لغز یا در نثر است و یا در نظم، و به طور كلی به دو دسته تقسیم می‌گردد: الغاز معنوی یا وصفی، كه با ذكر صفات ذات، به موصوف اشاره می‌شود؛ الغاز لفظی، كه با آوردن واژگانی كه متضمن نام موصوف یا برخی از حروف آن است، به موصوف اشاره شود. این كار ممكن است با تصحیف، قلب، حذف یا تبدیل صورت پذیرد.[۵]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه کتاب
- متن کتاب.
- فرزانه، بابک، «الغاز و احاجی»، مرکز دائرة المعارف اسلامی:
https://www.cgie.org.ir/fa/article/225637