الخلاف بين النحويين
| الخلاف بين النحويين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | طویل، رزق (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | دراسة، و تحلیل، و تقویم |
| ناشر | المکتبة الفيصلية |
| مکان نشر | عربستان - مکه مکرمه |
| سال نشر | 1405ق - 1984م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الخلاف بین النحویین الخلاف بین النحویین، دراسة وتحلیل و تقویم تحقیقی در موضوع اصول نحو و تاریخ آن به قلم سید رزیق الطویل (معاصر) است. در این اثر اختلافات نحوی از زمان پیدایش تا بلوغ بررسی شده است.
این کتاب در حقیقت پایان‌نامه علمی بوده که سید رزیق طویل در دانشگاه الازهر نگارش و با رتبه عالی دفاع شده است.[۱] وی در مقدمه کتاب در تبیین اهمیت علم نحو و اینکه علم نحو در خدمت قرآن کریم بوده به این نکته اشاره می‌کند که کتاب مغنی البیب مشتمل بر هزاران شواهد قرآنی است و اکثر مفسرین قرآن کریم در علم نحو خبره بوده‌اند.[۲]
در این تحقیق مسائل اختلافی خواه اصول نحو (مانند قیاس، سماع و علت)، خواه قضایا و موضوعات نحوی (مانند ضمائر، تضمین، ادوات نحوی و مصطلحات) یا مسائل جزئی (با استفاده از کتاب الانصاف، مسائل العکبری و کتاب الارتشاف) احصاء شده و سپس آثاری که از این اختلافات منتج شده تبیین شده است.[۳]
کتاب در دو باب تنظیم شده که هر باب با مقدمه آغاز شده است. در انتهای هر دو باب نیز خاتمه‌ای ذکر شده است. در باب اول کتاب اختلافات نحوی بین دو مکتب بصره و کوفه توصیف و تحلیل شده است؛ چراکه اختلاف بین این دو مکتب اساس اختلافات نحوی است.مباحث این باب در سه فصل مطرح شده است. آنگونه که در منابع آمده اولین کسی که در این موضوع کتاب نوشته، ثعلب کوفی در سال 291ق با عنوان «اختلاف النحویین» است.[۴] پس از آن نیز دو کتاب «المسائل علی مذهب النحویین فیما اختلف فیه البصریون و الکوفیون» ابن کیسان (متوفی 320ق) و «المقنع فی اختلاف البصریین و الکوفیین» ابوجعفر نحاسی (متوفی 338ق) در رد ثعلب نوشته شد.[۵]
باب دوم کتاب نیز در سه فصل به ارزشگذاری و تعاقب آثار اختصاص یافته است. در خاتمه کتاب نیز پس از مقدمه، چهار قضیه مطرح شده است؛ از جمله اینکه قواعد نحو در شعر را نمی‌توان پایه و اساس مطالعه قواعد نحو در نثر قرار داد.[۶]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.