المختصر في النحو و الإملاء و الترقيم

المختصر في النحو و الإملاء و الترقيم
پدیدآوران	قطوس، بسام (نويسنده)
ناشر	ادیک باغداساریان
مکان نشر	اردن - اربد
سال نشر	2000م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

المختصر فی النحو و الاملاء و الترقیم تألیف بسام قطوس (معاصر)، موضوع «بناء» نیز املاء و علامت‌های نگارشی را در جملات عربی مورد بررسی قرار داده است. کتاب به شیوه آموزشی با ذکر تمارین، نصوص قرآنی و شعری و تطبیق نصوص ارائه شده است.

کتاب مشتمل بر مقدمه و دو بخش (قسم) است. نویسنده در مقدمه کتاب از نیاز به نگارش این کتاب سخن گفته است: «در خلال تدریس دانشجویان دوره عمومی زبان عربی، ناتوانی بیشتر این دانشجویان بر بنای جمله عربی و شیوه آن را لمس کردم. و متوجه شدم که بیشتر اوقات بین فعل و اسم یا معرب و مبنی یا بین آنچه در بنای جمله رکن یا اضافه است، تفاوتی قائل نمی‌شوند. چه‌بسا از مهم‌ترین دلایل این ضعف علاوه بر پایه‌ریزی اشتباه، بی‌رغبتی بیشتر آنها به تفکر و تأمل در بنای جمله عربی است. این کتاب تلاشی در تقریب قواعد بنای جمله عربی برای مبتدئین و دانشجویان دوره عمومی لغت عربی است».‏

در بخش اول، بنای جملات عربی مورد بحث قرار گرفته است. نویسنده پیش از بحث از بنای جمله لازم دانسته از کلمه بحث کند. کلمه پیش از آنکه در جمله بیاید تنها دو حالت دارد: مبنی و معرب. کلمه مبنی تنها یک حالت دارد که حرکت آن با اختلاف جایگاهش در جمله تغییر نمی‌کند.‏ اما اعراب، تغییری است که به اواخر بعضی کلمات به حسب موقعیتشان در جمله می‌پیوندد و مرفوع، منصوب، مجرور یا مجزوم می‌شود.

در بخش دوم، مهارت‌های املاء و نقطه و علامت‌های ویراستاری مطرح شده است. این بخش با لام شمسی و قمری آغاز شده است. لام شمسی حرف دوم از «ال» تعریف است که بر اسم وارد می‌شود، نوشته می‌شود و تلفظ نمی‌شود و حرفی که بعد از آن می‌آید مشدد تلفظ می‌شود؛ مانند: الشمس که الششمس تلفظ می‌شود.‏ در ادامه این بخش، همزه قطع و وصل، الف مقصوره و ممدوده ذکر شده است.

پس از آن علامت ترقیم در کتابت عربی مطرح شده است. نویسنده به جهت تبیین علامت ترقیم در ابتدا به گفتگوی ابوالاسود دؤلی با دخترش اشاره کرده است.‏ ار جمله رایج‌ترین علامت‌های ترقیم در عربی است: ویرگول، ویرگول نقطه، نقطه، استفهام، تعجب، دو نقطه، سه نقطه برای حذف.‏

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.