ترجمه تاریخ یمینی (نسخه)
| ترجمه تاریخ یمینی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عتبی، محمد بن عبدالجبار (نویسنده) |
| ناشر | [بي نا] |
| مکان نشر | [بي جا] - [بي جا] |
| سال نشر | - |
| چاپ | چاپ اول |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ع2ي9 / 770 DSR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ترجمه تاریخ یمینی اثر محمد بن عبدالجبار عتبی (متوفی 427ق)، کتابی است که در آن وقايع تاريخى ایران، از اواخر سامانيان تا زمان سلطان محمود غزنوی به رشته تحریر درآمده است.
از آنجا که این کتاب، پیش از این، با ترجمه ناصح بن ظفر جرفادقانی و تصحیح جعفر شعار توسط انتشارات علمی و فرهنگی، معرفی شده است، در این نوشتار، مطالبی درباره نسخه ذکر می‌شود. این نسخه چاپی به اهتمام بهاءالدوله بهمن میرزا فرزند فتحعلی شاه قاجار و تصحیح حبیب‌الدین محمد گلپایگانی در طهران به سال 1272ق به چاپ سنگی طبع شده و متن عربی مرثیه نصر بن ناصرالدین را ندارد، ولی ترجمه آن توسط خود مصحح انجام شده و بدان الحاق گردیده است و خاتمه یمینی را نیز ندارد. در این نسخه، شرح برخی لغات و توضیح مطالب، در هامش آمده است[۱].
مترجم این نسخه و نسخه انتشارات علمی و فرهنگی یکی است: «و این ترجمه را ابوالشرف ناصح بن ظفر بن سعد المنشی الجرفادقانی... بزبان فارسی با اسلوبی بغایت فصیح و مرغوب و بنهایت بلیغ و مطبوع درآورده[۲]
این نسخه، با دیباچه‌ای از حبیب‌الدین محمد، آغاز شده است. نثر و زبان دیباچه، منشیانه و پرتکلف می‌باشد. سرآغاز نسخه، چنین است: «بحمدالله والمنه که از یمن دولت همیون و سلطنت روزافزون شهریار جمجاه که هرچه تا در مکان بنگری همه کشور او را روا و تا هرچه از زمان بپادآوری همیشه افسر او را سزا و تاج‌داری کیوان بارگاه کدخدای را...»[۳]
جعفر شعار نیز معتقد است اگرچه اغلب در تضاعیف کتاب عباراتی ساده و در عین‌حال فصیح و روان ملاحظه می‌شود،[۴] اما عبارات متکلفانه و مصنوع کتاب نیز اندک نیست، و گاه مترجم تکلف و اغلاق را از حد گذرانده است. چنانکه در وصف یکی از جنگل‌ها می‌گوید: «چند روز در مقاحم آن ملاحم و مَبارک آن معارک و مساقط آن مآقط، از لطمه حدود ظباب بر خدود کمات، و صدمه خناجر غزات بر حناجر آن غوات و زحمت مناصل انجاد بر مفاصل آن اوغاد... خون چون صوب انواء و ذوب انداء می‌چکید». [۵]
کتاب فاقد فهرست بوده و معانی الفاظ و توضیحات در حواشی کتاب، ذکر شده است[۶].
پانویس
منابع مقاله
- دیباچه و متن کتاب.
- جرفادقانی، ابوالشرف ناصح بن ظفر، «ترجمه تاریخ یمینی؛ به انضمام خاتمه یمینی یا حوادث ایام (در سال 603 هجری قمری)»، تصحیح جعفر شعار، تهران، شرکت انتشارات علمی فرهنگی، چاپ سوم، 1374.