دیوان قصاید داعی آرانی
| دیوان قصاید | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | داعی آرانی، حسن بن یعقوب (سراينده) سلمانی آرانی، حبیب‌الله (گردآورنده) |
| عنوان‌های دیگر | دیوان قصاید داعی آرانی |
| ناشر | سازمان تبليغات اسلامي. پژوهشکده باقر العلوم (ع). انتشارات نورالسجاد |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1383ش. |
| چاپ | چاپ يکم |
| شابک | 964-7163-52-5 |
| موضوع | شعر فارسي - قرن 13ق. |
| زبان | فارسي |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /د9 / 7071/5 PIR |
دیوان قصاید ملا حسن آرانی، مجموعه قصاید فارسی حسن بن یعقوب آرانی متخلص به داعی (1193–1310ق) است که به همت حبیب‌الله سلمانی آرانی، جمع و چاپ شده است.
این دیوان به‌خاطر مدایح و مراثی نغز و پرمغز جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده و توصیف‌های بدیع، تصویرهای سرشار از لطایف و ظرایف، ترکیب‌های استوار و متین، استحکام اشعار آن را به اوج رسانده است.[۱]
دفتر قصاید آرانی به سال 1266ق، یعنی دو سال پس از آغاز شاهی ناصرالدین شاه قاجار در زمان صدارت امیرکبیر تدوین یافته است؛ بدین‌روی داعی در آغاز کتابش، چند بیتی در ستایش شاه نوخاسته نوزده‌ساله گفته است.[۲] چنین می‌نماید که داعی به‌صورت رسمی درس شاعری نخوانده است و لطف سخنش خداداد است.[۳] به علت روحیه زهد و گوشه‌نشینی داعی، شعر وی کمتر در محافل ادبی نقد شده تا صیقل بخورد؛ ازاین‌رو، گاه استحکام لازم را ندارد. به‌علاوه که شعر و شاعری تمام مشغولیت ذهنی داعی نبوده است. برخلاف آنکه داعی خود گفته که: نه از نظم فردوسی او را قیاس و نه از پرتو سعدی‌اش اقتباس، اما خواسته یا ناخواسته از مطالعه آثار این دو بزرگ در اشعار خود تأثیر پذیرفته است.[۴]
داعی سعی کرده است در سرودن قصیده‌ها و ترکیب‌بندها به استقبال صباحی بیدگلی برود و البته بدیهی است که ترکیب‌بند محتشم کاشانی بر شاخسار بلند خاطره‌اش جایگاه ویژه خود را دارد.[۵]
انگیزه اصلی مرحوم داعی در تدوین و تنظیم دیوان قصاید، سرودن مدح و منقبت و مرثیه برای خاندان پیامبر(ص) بوده است؛ بدین‌روی در سرتاسر این دیوان به‌ندرت چیزی جز آن دیده می‌شود.[۶]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه‌های کتاب.