ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه (علامه جعفری)
| ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغة (علامه جعفری) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جعفری تبریزی، محمدتقی (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | رسالت انسانی و شخصیت علی(ع)
شناخت از دیدگاه علمی و شناخت از دیدگاه قرآن شناخت و ابعاد آن نهج‌البلاغة. شرح هدف نهائی زندگی از دیدگاه اسلام |
| ناشر | دفتر نشر فرهنگ اسلامی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1376 ش |
| چاپ | 7 |
| موضوع | انسان (اسلام)
شناخت (فلسفه اسلامی) شناخت (فلسفه اسلامی) - دفاعیهها و ردیهها علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‌ها علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغة - خطبه‌ها - نقد و تفسیر |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 27 |
| کد کنگره | BP 38/02 /ج7 |
ترجمه و تفسير نهج‌البلاغة، تأليف ارزشمند علامه محمدتقى جعفرى (م 1377ش) به زبان فارسى است. اين اثر در ميان شرح‌هاى متعددى كه در عصر حاضر بر نهج‌البلاغة نگاشته شده، يكى از مهم‌ترين شروح به شمار مى‌رود.
اين دانشمند فرزانه كه عمرى را به بررسى آراء و انديشه‌هاى متفكران و فيلسوفان و عارفان شرق و غرب گذرانده و ده‌ها اثر ارزشمند را پديد آورده بود، در دو دهه اخير عمر پربار خويش، تمامى وجهه همت خود را مصروف ترجمه و شرح نهج‌البلاغة كرده بود. بهره‌گيرى از منابع متعدد تشيع و تسنن، تفاسير، تواريخ، ديوان‌ها، به ويژه از مثنوى معنوى و سخنان و نوشته‌هاى نويسندگان وپژوهشگران خارجى از امتيازات اين كتاب مى‌باشد. ترجمه و تفسير فوق به علت كسالت مؤلف تا آخر خطبه 185 متوقف شد. خطبه 185 را نویسنده در لندن تفسير كرده است. حاصل اين تأليف بسيار ارزنده - اما متأسفانه ناتمام - در 27 جلد منتشر گرديد.
استاد جعفرى به علت نوع بينش عميق و همه جانبه‌اى كه داشت، كوشيد در اين تفسير، ابعاد مختلف فلسفى، كلامى، عرفانى، فقهى، حقوقى، جامعه‌شناختى، فلسفه سياسى، فلسفه حقوقى، و روانشناختى كلام مولى اميرالمؤمنين(ع) را دريابد. توجه به همين ابعاد است كه شرح استاد را از ساير شروح گذشته و معاصر، متمايز مى‌گرداند.
اهم ويژگى‌هاى شرح و ترجمه استاد به قرار ذيلند
1- بى‌شك در ميان شرح‌هاى متعددى كه بر نهج‌البلاغة به زبان‌هاى گوناگون نگاشته شده، شرح استاد، از لحاظ كميت، گسترده‌ترين است. و اگر اين كار ارزشمند با همين روش به پايان مى‌رسيد، به حدود 40 جلد بالغ مى‌شد.
2- ويژگى ديگر اين كه اين شرح به زبان پارسى رسا و روان عرضه شده و براى خوانندگان فارسى‌زبان داراى جذابيت قلمى خاصى است.
3- ترجمه متن نهج‌البلاغة - باتوجه به احاطه گسترده استاد جعفرى بر دو زبان عربى و فارسى - بسيار خوب، دقيق و روان است. اين ترجمه هر چند تحت‌اللفظى نيست؛ اما با تقيّد به متن، به سهولت مراد و مقصود صاحب كلام را بيان كرده و با استفاده از كلمات توضيحى، تعقيدات متن را برطرف كرده است.
4- استاد در مواجهه با متن نهج‌البلاغة مى‌كوشد، تا با درنظر گرفتن شرايط زمانى، مكانى، قرينه‌هاى لفظى و غيرلفظى، درك مخاطبان مستقيم كلام مولى عليه‌السلام و موقعيت تاريخى آنان، و معنايى كه از كلام آن حضرت در ذهن آنان نقش مى‌بندد، نزدیک ترين تفسير و شرح را در اختيار خواننده قرار دهد.
5 - توجه به سند سخنان امام عليه‌السلام و اثبات موثق بودن آنچه در نهج‌البلاغة گردآورى شده، از ديگر امتيازات اين شرح است. استاد با پيگيرى اسناد مى‌كوشد تا خواننده را مطمئن سازد كه بدون ترديد آن چه را كه در نهج‌البلاغة گرد آمده، از آنِ امام عليه‌السلام بداند.
6 - عبور از ظواهر الفاظ و بسنده نكردن به شرح زيبايى‌هاى لفظى و ادبى نهج‌البلاغة و تلاش براى دريافت عمق اقيانوس كلام مولى عليه‌السلام نيز از ديگر ويژگى‌هاى اين اثر تاريخى است. شرح استاد دربردارنده موشكافى‌ها و غواصى‌هاى ويژه‌اى است كه در ساير شروح نمى‌تواند، آن‌ها را يافت.
7- استاد بر آن است كه در فهم كلام اميرالمؤمنين عليه‌السلام، نمى‌توان از قرآن كريم و كلمات و روايات نبوى چشم پوشيد. لذا در جاى جاى اين شرح، استناد به قرآن كريم و روايات به چشم مى‌خورد كه منبعى ارزشمند براى شناخت نهج‌البلاغة است.
8- از ويژگى‌هاى برجسته اين شرح، اختصاص يك جلد كامل (جلد اول) با بيش از سيصد صفحه، به شناخت اميرالمؤمنين عليه‌السلام از ابعاد مختلف است. اين جلد كه به عنوان مقدمه شرح نهج‌البلاغة مى‌باشد، به موضوع «رسالت انسانى و شخصيت على عليه‌السلام» مى‌پردازد و مى‌كوشد تا زواياى ناشناخته يا كم‌شناخته شخصيتى آن حضرت را در قالب جملات و كلماتى دلنشين و با استفاده از آراء انديشمندان مسلمان و غيرمسلمان و نيز در پرتو قرآن كريم و روايات نبوى و همچنين سخنان خودِ آن حضرت را بررسى نمايد.
در حقيقت اگر ساير مجلدات، كوششى است گسترده در جهت فهم «كلام» مولى عليه‌السلام، اين جلد تلاشى است شايسته در جهت شناسايى خود آن حضرت. والحق بايد گفت استاد، با نگاهى روان‌شناسه‌گانه توفيقات زيادى در اين عرصه داشته است.
وضعيت كتاب
در انتهاى هر يك از مجلدات فهرست مطالب، آيات، روايات، اشخاص، مآخذ، اقوام و ملل و قبائل، و مكان‌ها آمده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب