شرح كتاب الإجارة من الشرائع
| شرح کتاب الإجارة من الشرائع | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | آشتیانی، مرتضی (نويسنده)
آشتياني، محسن (محقق) آشتياني، محمود (محرر) حلی، جعفر بن حسن (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام. برگزيده. کتاب الإجارة. شرح کتاب الإجارة |
| ناشر | کنگره علامه آشتياني(ره) |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | مجلد1: 1390ش, |
| شابک | 978-964-8076-68-4 |
| موضوع | اجاره (فقه)
فقه جعفری - قرن 7ق. حلی، جعفر بن حسن، 602 - 676ق. شرايع الاسلام في مسايل الحلال و الحرام - نقد و تفسير |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 182 /م3 ش40236 |
شرح كتاب الإجارة من الشرائع، تقریرات مباحث درس خارج علامه شیخ مرتضی غروی آشتیانی، در شرح بخش «كتاب الإجارة» کتاب «شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام»، تألیف ابوالقاسم نجم‌الدين جعفر بن حسن هذلى، معروف به محقق حلى و محقق اول (متوفی 676ق) می‌باشد.
كتاب «شرائع الإسلام»، از بى‌نظيرترين آثار فقهى اماميه و از مشهورترين و مهم‌ترين آثار به‌جامانده از محقق حلى می‌باشد که از زمان نگارش، در حوزه‌هاى علميه تدريس مى‌شده و بيش از هفتصدوپنجاه سال متن درسى حوزه‌هاى علميه شيعه بوده است و از زمان نگارش تاکنون مورد توجه فقهاى عظام واقع شده و شروح متعددى بر آن نگاشته شده است و اثر حاضر، شرحی است بر قسمتی از این کتاب که توسط شیخ مرتضی آشتیانی شرح شده و به قلم محمود آشتیانی تحریر گردیده و با تحقیق و تصحیح محسن آشتیانی، به چاپ رسیده است.
متن کتاب به زبان عربی است، اما در ابتدای آن، مقدمه‌ای به زبان فارسی در معرفی شخصیت‌های بزرگ سرزمین آشتیان آمده که در آن، ابتدا به شرح زندگانی بزرگ خاندان آشتیانی، یعنی میرزا حسن آشتیانی (1248-1319ق) و فرزندانش شیخ مرتضی (متوفی 1365ق)، میرزا مصطفی (متوفی 1327ق)، میرزا هاشم (متوفی 1340ق)، میرزا احمد (متوفی 1354ق) و بانو فاطمه مشهور به آقازاده خانم پرداخته شده و سپس به دیگر ستارگان این دیار، از جمله میرزا مهدی آشتیانی (1306-1372ق)، میرزا محمود آشتیانی (1314-1401ق)، میرزا باقر آشتیانی (1323-1404ق)، ابوالقاسم دانش آشتیانی (1422-1329ق)، شیخ محمدرضا آشتیانی، سید جلال‌الدین آشتیانی (1384-1304ق)، اسماعیل آشتیانی، پروین اعتصامی (1285-1320ق) و عباس اقبال آشتیانی (1275-1334ق) نظری افکنده شده و زندگی‌نامه مختصری از هریک، ارائه گردیده است[۱].
مباحث کتاب، با مقدمه‌ای از محرر، در تحریر و تشریح محل بحث آغاز گردیده[۲] و مطالب در چهار فصل، به شرح زیر، تنظیم شده است: در فصل نخست، مباحث مربوط به عقد اجاره مطرح گردیده و به دو سؤال زیر، پاسخ داده شده است:
- آیا عین اجاره‌داده‌شده، در دست مستأجر، امانت است یا نه؟[۳].
- در صورت فاسد بودن شرطی که در ضمن عقد اجاره آمده، آیا خود عقد هم فاسد می‌شود یا نه؟[۴].
در فصل دوم، به تشریح شرایط شش‌گانه معتبر در عقد اجاره پرداخته شده است. این شرایط به‌ترتیب عبارتند از اینکه:
- متعاقدان مالک بوده و از لحاظ بلوغ، عقل و اختیار، کامل باشند و به‌واسطه اموری مانند فلس و سفاهت، ممنوع التصرف نباشند[۵].
- اجرت و اجاره‌بها، کاملا معلوم و مشخص باشد[۶].
- منفعت، ملک موجر یا ملک کسی که موجر، به‌واسطه ولایت یا وکالت، نایب از او در اجاره است یا ملک کسی که موجر از طرف او فضولا اجاره داده است، باشد[۷].
- منفعت، معلوم و مشخص باشد[۸].
- منفعت، مباح باشد[۹].
- منفعت، قابل تسلیم باشد[۱۰].
در فصل سوم، به بیان سیزده مسئله پیرامون احکام اجاره پرداخته شده[۱۱] و در آخرین فصل، به سه مسئله درباره تنازع در اجاره، اشاره شده است[۱۲].
فهرست مطالب در ابتدای کتاب آمده و در پاورقی‌ها که در برخی موارد به زبان فارسی نوشته شده، به بیان معنای برخی از الفاظ و توضیح بعضی از مطالب متن پرداخته شده است[۱۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.