جامع عباسی
| نام کتاب | جامع عباسی |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | رساله عملیه شیخ بهاء الدین محمد عاملی (قدس سره) با حواشی هشت فقیه عالیمقام (رضوان الله تعالی علیهم) |
| پدیدآورندگان | جمعی از علما (حاشيه نويس)
شیخ بهایی، محمد بن حسین (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 183/9 /ش9ج2 1386 |
| موضوع | فقه جعفری - رساله عملیه
فقه جعفری - قرن 11ق. |
| ناشر | جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1429 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE880AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
جامع عباسى اولين كتاب در زمينه رساله عمليه است كه توسط جناب شيخ بهايى و به پيشنهاد شاه عباس صفوى براى حل مشكلات فقهى عموم مردم تأليف و توسط شاگرد ايشان جناب نظام بن حسين ساوجى تكميل گرديد و هشت تن از مراجع عظام شيعه پس از تأليف آن حاشيه‌هايى بر آن افزوده‌اند كه اين حاشيه‌ها در اين اثر ذكر شده است.
در پاورقى كتاب تقريرات و حواشى هشت تن از مراجع فقهى شيعه در مورد فتاواى شيخ بهايى ارائه گرديده است.
اسامى اين مراجع و آيات عظام عبارتند از: شيخ حسينعلى تويسركانى، سيد حسين حسينى تبريزى (كوه‌كمره‌اى)، شيخ محمد كاظم هروى، شيخ عبد الله مازندرانى، ملا محمد على نخجوانى، سيد محمد كاظم طباطبايى يزدى، سيد اسماعيل صدر موسوى و سيد ابو القاسم حسينى دهكردى.
انگيزه تأليف
هدف، بيان احكام شرعى به صورت مسئله و بدون استدلال فقهى براى عموم مردم براى به كار بستن در امور عبادى و اجتماعى خويش بوده است. زيرا در آن زمان همگان به علما دست‌رسى نداشته و نسبت به امور شرعى اطلاعات جامعى نداشتند.
ساختار
مجموعه‌اى از واجبات، مكروهات و محرمات در ابوابى فقهى مانند طهارت، نماز، زكات، روزه، حج، وقف، جهاد، زيارت، نذر، تجارت، اجاره، مزارعه، مساقات، مضاربه، وكالت، سبق و رمايه، جعاله، لقطه، احياى موات، نكاح، طلاق، صيد، خوردن و آشاميدن، ذبح، قضاوت، ارث، حدود و قصاص به صورت فصل‌بندى بيان گرديده و حواشى برخى از فقهاى شيعه نيز در پاورقى آن ذكر شده است.
كتاب، در بيست باب تدوين يافته است.
گزارش محتوا
كتاب، در بيست باب به شرح ذيل تدوين شده است:
در باب اول به بيان طهارت يعنى وضو، غسل و تيمم و توابع آن پرداخته شده است.
در باب دوم كليه احكام نمازهاى واجب و مستحبى و شروط صحت و بطلان آنها بررسى گرديده است.
در باب سوم احكام و فروع خمس و زكات ذكر گرديده است.
احكام روزه‌هاى واجب و مستحب و كيفيت اعمال و مناسك حج از عناوين مباحث ابواب چهارم و پنجم مى‌باشد.
در باب ششم احكام وقف كردن، تصدق نمودن، قرض دادن، آزاد كردن بنده و جهاد با كفار به صورت مبسوط بيان شده است.
در باب هفتم مسائل شرعى مربوط به زيارت پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله)، امير المؤمنين(ع) و ساير ائمه معصومين(عليهم السلام) و ايام ولادت و وفات ايشان منعكس شده است.
احكام شرعى مربوط به نذر كردن، عهد نمودن، سوگند خوردن، كفاره دادن، احكام بيع و شرا، رهن نمودن، اخذ به شفعه و توابع هر يك از آنها، احكام اجاره دادن، عاريت نمودن، غصب كردن مال يا ملك، احكام نكاح كردن، ازدواج دايم و موقت (متعه)، احكام طلاق و انواع آن، احكام عده زنان در طلاق، احكام شكار كردن و شروط آن، احكام حلال و حرام در ذبح حيوانات، احكام و مستحبات مربوط به لباس پوشيدن، خوردن، آشاميدن و خوردنى‌هاى حلال و حرام و شروط آن، احكام و فروع مربوط به قضاوت و شرايط آن، احكام اقرار و وصيت نمودن و شروط آن، احكام ارث و تركه ميت، احكام حدودى كه در شرع اسلام براى مجرمان مقرر شده، حد زنا، سرقت، لواط و مساحقه، احكام قصاص و احكام ديه قطع عضو و جراحت از جمله مهم‌ترين مباحث فقهى مطرح شده در اين اثر مى‌باشد.
پیوندها
مطالعه کتاب جامع عباسی در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور