السيرة النبوية (ابن‌ کثير)

    از ویکی‌نور
    السيرة النبوية
    السيرة النبوية (ابن‌ کثير)
    پدیدآورانابن کثیر، اسماعیل بن عمر (نویسنده)
    ناشردار نوبليس
    مکان نشرلبنان - بيروت
    سال نشر2006م.
    چاپچاپ اول
    زبانعربي
    تعداد جلد12
    کد کنگره
    ‏/الف2 الف217 / 22/6 BP

    السيرة النبوية اثر ابوالفداء اسماعیل ابن کثیر قرشی دمشقی (701- 774ق)، کتابی است به زبان عربی در بیان سیره پیامبر(ص) و حوادث دوران زندگانی ایشان، از پیش از ولادت تا پس از وفات آن‌حضرت.

    اهمیت کتاب

    کتاب حاضر، نمونه ارزشمندی از کتب کهن سیره‌نویسی می‌باشد که مورد استفاده فراوان محققین و اساتید بی‌شماری در رشته علوم حدیث و علوم مرتبط با آن قرار گرفته است[۱].

    ساختار

    کتاب با مقدمه ناشر آغاز و مطالب در دوازده جلد، سامان‌دهی شده است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه، ابتدا به شرح حال ابن کثیر پرداخته شده و اطلاعاتی پیرامون نام و نسب[۲]، ولادت[۳]، چگونگی رشد و بالندگی[۴]، تحصیل[۵]، شیوخ[۶]، شاگردان[۷]، سخن و دیدگاه علما و بزرگانی همچون ذهبی، سیوطی، ابوالمحاسن دمشقی و ابن حجی[۸]، تلاش‌ها و آثار علمی[۹] و وفات وی، در اختیار خواننده قرار گرفته[۱۰] و سپس، به برخی از مهمترین ویژگی‌های کتاب، اشاره شده است[۱۱].

    ابن کثیر در کتاب خود، به دنبال معرفی سیره پیامبر(ص)، در خلال بررسی زندگی اعراب قبل از اسلام و سپس، ولادت پیامبر(ص) و آنچه مرتبط با ایشان است، از جمله نام، نسب، رضاع، زندگی، بعثت و... می‌باشد.

    وی در این کتاب، به‌صورت مفصل، به بررسی دوران زندگی پیامبر(ص) در مکه و سپس هجرت ایشان به مدینه و جنگ‌ها و فتوحات مسلمانان در زمان آن‌حضرت پرداخته است.

    کتاب او، به واسطه چندین ویژگی مشخص، متمایز بوده و می‌توان برخی از مهمترین ویژگی‌های کتاب را در امور زیر، خلاصه نمود:

    1. اهتمام ابن کثیر به روایت به همراه سند. اکثر روایات کتاب او، به نقل از احمد بن حنبل، بیهقی و ابونعیم می‌باشد[۱۲]. از سوی دیگر، وی در میان کسانی که دست به نگارش سیره زده‌اند، ویژگی منحصر به فردی یافته، و آن این است که به نقل آنچه که سیره‌نویسانی نظیر ابن اسحاق و موسی بن عقبه نوشته‌اند، اکتفا نکرده و از آن تعدی نموده و به جمع‌آوری آنچه اهل حدیث نقل کرده‌اند، پرداخته است[۱۳].
    2. ویژگی بارز کتاب سیره ابن کثیر، علاوه بر نقل قول وی از برخی از کتب سیره که مفقود بوده و امروزه در دسترس نیست، مانند کتاب موسی بن عقبه و کتاب الأموي في المغازي، نقل قول وی، از برخی از شروح کتاب «السیرة النبویة» ابن هشام، مانند «الروض الأنف» سهیلی و «الشفا» قاضی عیاض می‌باشد[۱۴].
    3. ابن کثیر مانند ابن هشام، در استشهاد به شعر، کوتاهی نکرده و تنها تفاوت کتاب وی در این مورد با کتاب سیره ابن هشام، در این است که وی در تمام استشهادات شعری، از ابن هشام پیروی نکرده و برخی از موارد را ترک نموده و برخی از اشعار را نیز مخفف کرده است[۱۵].
    4. از دیگر ممیزات و ویژگی‌های ابن کثیر در نگارش کتاب، علاقه او به جمع‌آوری تمام مطالب، در موضوعی است که بدان پرداخته است[۱۶].

    وضعیت کتاب

    کتاب فاقد پاورقی بوده و فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده است.

    پانویس

    1. بی‌نام، مکتبة عین الجامعة
    2. مقدمه، ج1، ص7
    3. همان
    4. همان
    5. همان، ص7- 8
    6. همان، ص8- 9
    7. همان، ص9
    8. همان، ص10
    9. همان، ص10- 13
    10. همان، ص13
    11. همان، 13- 14
    12. مقدمه، ج1، ص13
    13. همان، ص14
    14. همان
    15. همان
    16. همان

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. بی‌نام، «منهجية التأليف في السيرة النبوية ابن كثير و مراجعته و نقده لمتون مرويات السيرة النبوية نموذجًا»، سایت «مکتبة عین الجامعة»، شنبه 29 آبان 1400، به آدرس اینترنتی:

    https://ebook.univeyes.com/147531/


    وابسته‌ها