م‍اس‍ی‌‌ی‍ان، ه‍وان‍س
| نام | م‍اس‍ی‌‌ی‍ان، ه‍وان‍س |
|---|---|
| نام‌های دیگر | آوانس خان ماسيان، مساعدالسلطنه
ماسحیان، آوانس م‍اس‍ئ‍ی‍ان، اوان‍س مساعدالسلطنه، اوان‍س Hovhannes Masehyan |
| نام پدر | زورنی ماسحیان |
| متولد | 1243 ش |
| محل تولد | تهران |
| رحلت | 1310 ش |
| اساتید | |
| برخی آثار | سفرنامه برادران شرلی |
| کد مؤلف | AUTHORCODE07338AUTHORCODE |
هُوْهانِس خان ماسحیان (1243-1310ش)، ملقّب به «مساعد السلطنه» معروف به آوانس خان مساعد، نویسنده، مترجم، اولین وزیر مختار ایران در ژاپن
ولادت
هوهانس ماسحیان فرزند زورنی ماسحیان و آنا یرواندیان از پدر و مادری ارمنی در 28 فوریه 1864 برابر با سال 1243ش در تهران تولد يافت.
تحصیلات
پس از پايان تحصيل در مدرسه ارامنه تهران به پاريس رفته و در آن‌جا زبان فرانسه و بعضى علوم ديگر را فراگرفت و پس از مراجعت به ايران در سال 1301ق در زمره مترجمين مخصوص ناصرالدين شاه درآمد.
در سال 1304ق همراه با هيأتى كه از ايران جهت تبريك‌گويى براى پنجاهمين سال سلطنت ملكه ويكتوريا عازم انگلستان بود، به لندن مأمور شد و در سال 1311 با هيأتى ديگر به مناسبت تاجگذارى نيكلاى دوم امپراتور روسيّه عازم پطرزبورگ گرديد.
وى بار ديگر در سال 1318ق براى شركت در جشن هشتادمين سال تولّد ملكه ويكتوريا، به لندن مأمور شده و پس از بازگشت، از طرف وزارت امور خارجه به عنوان مستشار سفارت ايران به برلين رفت و مدّت يازده سال در آن شهر با همين سمت و يا به سمت معاونت سفارت مى‌زيست. بعد به ايران آمد و چندى رياست دفتر ابوالقاسم خان قراگوزلو نايب السلطنه را در تهران عهده‌دار شد.
وى در سال 1330ق به مقام سفارت ايران در برلين انتخاب شده و پس از آن به همين مقام به لندن رفت و سرانجام سفير ايران در توكيو شد.
وفات
در اواسط سال 1310ش آوانس خان از توكيو به تهران احضار شد و در مراجعت چون به «خاربين» از شهرهاى «منچورى» رسيد، در تاريخ 27 آبان‌ماه 1310، در حالى‌كه 67 سال داشت وفات يافت و چون جنازه او به سيبرى رسيد، اولياى امور محلّى به خيال آن‌كه سفير ايران مسلمان بود، پيكرش را به آداب اسلامى تشييع كردند.
جسد او را در قبرستان ارامنه در ده ونك، از روستاهاى شمال غربى تهران، به خاک سپردند. مقبره او هم‌اکنون در کلیسای مریم مقدس تهران قرار دارد.
آثار
وى در زبان انگليسى كمال مهارت را داشت. ترجمه‌هايى كه او از تمام نوشته‌هاى شكسپير به ارمنى كرده است، جزء آثار ادبى زبان ارمنى محسوب مى‌شود. وى قسمتى از منظومات شكسپير را به فارسى نيز ترجمه نمود. او غير از كتاب «ايران و ايرانيان» تأليف «بنجامين» و بعضى از نمايشنامه‌هاى شكسپير، كتاب «سفرنامه برادران شرلى» را نيز از انگليسى به فارسى برگرداند كه اين ترجمه در سال 1330ق در تهران به چاپ رسيد.
از دیگر آثار او:
- تحقیقات دربارهٔ چین از ولتر
- شورش هندوستان در ۱۸۵۷، ترجمه سال ۱۳۰۴،
- سیاحت نامه دور دنیا
- میشل استروگف
- تاریخ بیست و شش ساله حکومت الکساندر دویم
- سفرنامه استانلی به آفریقا
- مدخلیت ایران در مسئله شرق
- سفرنامه بنجامین آمریکای
- هندوستان و استیلای انگلیس، ترجمه سال ۱۳۰۴،
- اخبار روز، ترجمه سال ۱۳۰۱
- عقیده در باب ایران و هند، ترجمه سال ۱۳۰۱
- سیاحتنامه اومبری، ترجمه ستال ۱۳۰۲
منابع مقاله
زندگی‌نامه رجال و مشاهير ايران، ج1، ص: 54.