کراجکی، محمد بن علی
نام | کراجکی، محمد بن علی |
---|---|
نامهای دیگر | کراجکی، ابوالفتح محمد بن علی
کراچکی، ابیالفتح محمد بن علی |
نام پدر | علی |
متولد | قرن چهارم هجرى |
محل تولد | کراجک، نزدیک واسط |
رحلت | 449 ق صور لبنان |
اساتید | شیخ مفید؛ سید مرتضى؛ شیخ طوسى |
برخی آثار | القول المبین عن وجوب مسح الرجلین |
کد مؤلف | AUTHORCODE00172AUTHORCODE |
ابوالفتح، محمد بن على کراجکى طرابلسى (متوفای 449ق)، فقیه، اصولى، ریاضیدان، ستاره شناس، ادیب و آگاه به علوم حدیث، فلسفه، کلام، نحو، اخلاق، تاریخ، رجال، تفسیر و پزشکى و از درخشانترین چهرههاى علمى نیمه اول قرن پنجم هجرى و معاصر با شیخ طوسى است. وی از اندیشمندان متأخر مکتب بغداد به شمار میرود.
ولادت
در قرن چهارم هجرى، قرن شکوفایى علم و دانش در سرزمینهاى اسلامى، به دنیا آمد.
سخنان علما
شیخ حر عاملى دربارۀ ایشان مىفرماید: «شیخ ابوالفتح کراجکى دانشمندى فاضل و متکلمى فقیه و محدثى مورد اطمینان و جلیل القدر است».
سید محسن امین در کتاب ارزشمند اعیان الشیعه دربارۀ ایشان مىفرماید: «ابوالفتح، محمد بن على بن عثمان کراجکى از برجستهترین علما و فقها و متکلمین شیعه و رئیس مذهب، و صاحب تصنیفاتى ارزنده است.
او آگاه به علم نحو، لغت، ستاره شناسى، پزشکى و شخصیتى متکلم، فقیه و محدث است و از شیخ مفید، سید مرتضى، شیخ طوسى و بسیارى از شاگردان آنان و برخى از شخصیتهاى اهل تسنن اجازۀ روایت دارد».
شهید اول از وى تعبیر به علامه مىکند و برخى دیگر از علما وى را از بزرگان علما و فقها و متکلمین به شمار آوردهاند و بسیارى از اجازات روایى را به وى رساندهاند.
سفرهاى علمى
شیخ ابوالفتح کراجکى با سفرهاى متعدد خود به بررسى مذاهب گوناگون پرداخت.
او با مباحثات و تألیفات گسترده خود به بررسى مذاهب اسماعیلیه، فرق اهل تسنن، یهودیت و مسیحیت پرداخت و برترى شیعه و مذهب اهلبیت عصمت و طهارت را بر همگان آشکار ساخت.
او به هر شهر و دیارى که مىرسید قلم و دوات را به دست گرفته و کتابى تألیف مىکرد.
کراجکى به فلسطین، لبنان، سوریه، مصر، بغداد و بیشتر شهرهاى بزرگ دوران خود سفر کرد و با دیدار علما و دانشمندان بزرگ به علم و دانش خود افزوده و یا به نشر علوم آل محمد صلىاللّهعلیهوآلهوسلم مىپرداخت.
سفر به طرابلس
ابوالفتح کراجکى مدتى در طرابلس رحل اقامت افکند و به همین جهت به طرابلسى مشهور شد.
وى در آنجا تألیفات متعددى به رشتۀ تحریر درآورد و با استفاده از حمایت حکومت بنى عمار که شیعه بودند، با آرامش خاطر به نشر احکام و عقاید شیعه پرداخت و بسیارى از مردم لبنان را به تشیع علوى رهنمون ساخت.
عصر زندگانى
شیخ ابوالفتح کراجکى در دوران تقسیم کشورهاى اسلامى و ظهور حکومتهاى جدیدى همچون خاندان آل بویه، سامانیان، دیلمیان، بنى حمدان و فاطمیین مىزیسته است.
در آن دوران بحثهاى عقیدتى به اوج خود رسیده بود و این آزادى در بیان عقاید میدان مناسبى را براى شیعه به وجود آورده بود تا با مطرح کردن عقاید خود از حالت انزوا بیرون آمده و خود را بهتر به دیگران بشناساند.
کراجکى با استفاده از این دوران خدمات شایانى را در بیان علوم اهلبیت رسول خدا صلىاللّهعلیهوآله به انجام رساند.
اساتید
ابوالفتح کراجکى در محضر علماى بزرگى به شاگردى پرداخت و از آنان بهره برد. از جمله این بزرگان مىتوان به:
- شیخ مفید، ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان حارثى
- سید مرتضى، على بن ابواحمد
- ابویعلى، حمزة بن عبدالعزیز معروف به سلار
- شیخ طوسى، ابوجعفر محمد بن حسن
- ابوالحسن، محمد بن احمد بن شاذان قمى، اشاره نمود.
شاگردان
شخصیتهاى فراوانى نیز در محضر درس کراجکى به کسب علم و دانش پرداختهاند مانند:
- شیخ عبدالرحمن بن احمد بن حسین خزاعى معروف به مفید نیشابورى
- ابومحمد ریحان بن عبدالله حبشى
- سید ابوالفضل، ظفر بن داعى بن مهدى علوى
- عبدالعزیز بن ابى کامل قاضى عزالدین طرابلسى
- فقیه، ابوعبدالله حسین بن هبةالله طرابلسى
وفات
سرانجام ابوالفتح کراجکى پس از عمرى خدمت به علوم اهلبیت علیهمالسلام در شهر صور و در کشور لبنان، در ماه ربیع الثانى سال 449 هجرى دیده از این دنیا فرو بست.
آثار
شیخ ابوالفتح کراجکى تألیفات فراوانى دارد که به بیش از 80 عنوان مىرسد، از جمله:
- کنز الفوائد
- روضة العابدین و نزهة الزاهدین
- الرسالة الناصریة
- التلقین لأولاد المؤمنین
وابستهها
دليل النص بخبر الغدير علی امامة أميرالمؤمنين عليهالسلام
القول المبین عن وجوب مسح الرجلین
گنجینه معارف شیعۀ امامیه در راه جهاد سازندگی
نزهة النواظر در ترجمه معدن الجواهر
الرسالة العلوية في فضل أميرالمؤمنين علی سائر البرية سوی سيدنا رسولالله صلیاللهعلیهوآله
التعجب من أغلاط العامة فی مسألة الإمامة