علوی عاملی، سید احمد بن زین‌العابدین
سيّد كمال‌الدين احمد بن زين‌العابدين علوى عاملى (متوفی سال‌هاى 1054ق تا 1060ق)، فیلسوف، کلامی، از مشاهير علماى قرن يازدهم و از شاگردان ممتاز ميرداماد و شيخ بهايى به‌شمار مى‌آيد و از اين دو دانشمند بزرگ اجازه روايت داشته است. مير محمّد اشرف علوى عاملى نوه ایشان است.
| نام | علوی عاملی، احمد بن زین‌العابدین |
|---|---|
| نام‌های دیگر | میر سید احمد علوی
عاملی، سید احمد |
| نام پدر | زین‌العابدین |
| متولد | ظاهرا اصفهان |
| محل تولد | |
| رحلت | متوفی سال‌هاى 1054ق تا 1060ق |
| اساتید | ميرداماد |
| برخی آثار | مناهج الأخبار فی شرح الإستبصار |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00217AUTHORCODE |
سيّد كمال‌الدين احمد جد مادری آیت‌الله خامنه‌ای، دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران است.
ولادت
پدر وی در جبل عامل نقابت سادات را بر عهده داشت. او در جبل عامل، نزد محقق ثانی درس می‌خواند و دختر وی را به همسری گرفت. زین العابدین در اوایل دوره صفویه به ایران مهاجرت و در اصفهان اقامت گزید. ظاهرا سید احمد نیز در اصفهان به دنیا آمده است؛ اما سال تولد او معلوم نیست.
تحصیلات
وی بیشتر تحصیلات خود را نزد شیخ بهائی و میرداماد به انجام رساند، فلسفه، فقه، حدیث، تفسیر و دیگر معارف اسلامی را از آن دو آموخت و به دریافت اجازه از ایشان نایل آمد، متن این اجازه‌ها در بحار الانوار آمده است. هر دو نفر، در متن اجازه‌نامه‌ای که به سید احمد داده‌اند، وی را بسیار ستوده‌اند و از او تجلیل کرده‌اند.
میرداماد، علاوه بر مقام استادی، پسر خاله سیداحمد است. سیداحمد با دختر میرداماد ازدواج کرد و داماد استاد و پسرخاله خویش شد.
سید احمد زبان عبری را به خوبی می‌دانسته، و با تورات و انجیل‌های چهارگانه آشنایی ژرفی داشته است و در یک جا عبارت از سفر تکوین را به عبری، ولی با خط عربی آورده و به فارسی ترجمه کرده است.
وی در دفاع از اسلام و اثبات نبوت حضرت محمد(ص) و رد شبهات معاندان چندین کتاب نوشته و در دوره‌ای که مبلغان مسیحی می‌کوشیدند تا کتاب‌هایی بر ضد اسلام بنویسند، با تسلطی که بر فلسفه و کلام و دیگر معارف اسلامی و کتب عهدین داشت، به دفاع از اسلام پرداخت.
او در آثاری چون مصقل صفا، لوامع ربانی، صواعق الرحمان، و نیز لطائف غیبیه نشان می‌دهد که سخنانش متکی به اسناد و مدارک است چنانکه در موارد لازم از عبارات عهدین شاهد می‌آورد و با نقل جملات و ذکر محل دقیق و ترجمه آنها به فارسی و نیز تحلیل آنها، مهارت خود را در این زمینه آشکار می‌سازد.
سید احمد در این نوشته‌ها می‌کوشد تا نشان دهد که در کتب عهدین به نبوت پیامبر اسلام(ص) بشارت داده شده و محمد(ص) همان فارقلیط انجیل یوحناست.
وفات
سرانجام كمال‌الدين پس از عمرى تحقيق و تأليف در ميان سال‌هاى 1054ق تا 1060ق بدرود حيات گفتو در تکیه آقارضی در تخت فولاد به‌خاک سپرده شد.
آثار
اين عالم دانشمند و محقق بزرگوار داراى تأليفات بسيارى بوده است كه تاكنون سى‌وپنج كتاب و رساله و شرح از آن حكيم فرزانه به دست آمده است.
- لطائف غيبيه
- مصقل الصفا
- رياض القدس یا مصابيح القدس
- حاشيه بر كتاب تجريدالعقايد خواجه نصيرالدين طوسى
- مناهج الاخبار فى شرح الاستبصار
- الحاشيه على اصول الكافى
- سدر ة المنتهى و العطيه العظمى