إعراب القراءات الشواذ
| إعراب القراءات الشواذ | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عکبری، عبدالله بن حسین (نویسنده) عبدالحمید، عبدالحمید محمد (محقق) |
| ناشر | المکتبة الأزهرية للتراث |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 1424 ق یا 2003 م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 977-315-069-0 |
| موضوع | قرآن - اعراب - وجوه
قرآن - قرائت قرائتهای شاذ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP 77/3 /ع8الف7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
إعراب القراءات الشواذ اثر ابوالبقاء عكبرى (متوفى 616ق)، توضيح و بررسى قرائت‌هاى شاذ آيات و كلمات قرآن كريم مى‌باشد كه با تحقيق عبدالحمید سيد محمد عبدالحمید به زبان عربى منتشر شده است.
نویسنده کتاب ديگرى به نام «التبيان في إعراب القرآن» داشته كه در آن، به قرائات معروف دانه پرداخته است و اثر حاضر را در پاسخ به كسانى نوشته است كه از وى، درخواست نوشتن کتابى پيرامون قرائات شاذ نموده‌اند.[۱]
ساختار
کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب، بر اساس ترتيب سوره‌هاى قرآن كريم، از سوره حمد تا ناس، در دو جلد، تنظيم شده است.
نویسنده در این کتاب، ضمن اشاره كوچكى به قرائت معروف، قرائت‌هاى شاذ و موارد اختلافى را بيان نموده و به بررسى آنها پرداخته است.
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، ابتدا توضيح مختصرى پيرامون موضوع کتاب و انگيزه نگارش آن ارائه شده و سپس زندگى، آثار و عصر عكبرى مورد بررسى قرار گرفته است.[۲]
در مقدمه مختصر و كوتاه نویسنده، به انگيزه نگارش کتاب، اشاره شده است.[۳]
مطالب جلد نخست، با بررسى اعراب «الرحمن الرحيم» آغاز شده كه در قرائت شاذ، با فتحه قرائت گرديده و نویسنده ضمن جايز شمردن آن نزد اهل لغت عربى بنا بر مدح، آن را بنا بر تسمیه نيز جايز دانسته است.[۴]
در ادامه این جلد، بقيه سوره‌هاى قرآن كريم تا سوره كهف آمده و از سوره مريم تا سوره ناس، در جلد دوم، جاى گرفته است.
از جمله ویژگى‌هاى کتاب، آن است كه نویسنده، علاوه بر ذكر اعراب كلمات و وجه آن، به خوبى به تجزيه و تركيب كلمات و نقش تركيبى آن در جمله و علت اعراب پرداخته و وجوه مختلف را عنوان و سپس بررسى كرده است، به عنوان مثال، در سوره حمد، «الحمد لله» در قراءت شاذ، به فتح دال قرائت شده و نویسنده در مورد آن، دو وجه ذكر كرد است:
- مصدر بودن از «احمدوا الحمدَ» كه به «لله» تخصيص پيدا كرده است.
- مفعول‌به بودن به این صورت كه: «لازموا الحمدَ» يا «أخلصوا الحمدَ».[۵]
نویسنده همچنين به این نكته اشاره نموده است كه این كلمه به دليل تبعيت حرف دال از لام الفعل، به كسر دال نيز قرائت گرديده است.[۶]
وضعيت کتاب
فهرست سوره‌هاى بررسى شده در هر جلد، در انتهاى همان جلد و فهرست مهم‌ترين منابع مورد استفاده نویسنده و محقق، در انتهاى جلد دوم آمده است.
در پاورقى‌ها علاوه بر اشاره به منابع.[۷]و ارجاع به ساير منابع.[۸]، توضيح برخى كلمات و عبارات متن.[۹]ذكر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.