نثری، موسی
| نام | نثری، موسی |
|---|---|
| نام های دیگر | نثری ک‍ب‍ودر آه‍ن‍گ‍ی، موسی
نثری ه‍م‍دان‍ی، موسی ک‍ب‍ودرآه‍ن‍گ‍ی، موسی |
| نام پدر | |
| متولد | 1260 هـ.ش |
| محل تولد | همدان |
| رحلت | 1332 هـ.ش |
| اساتید | |
| برخی آثار | نثر و شرح مثنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده |
| کد مولف | AUTHORCODE1317AUTHORCODE |
ميرزا شيخ موسى نثرى كبودرآهنگى، فرزند ملا عبد الله، معروف به موسى نثرى، در سال 1260 در روستاى دستجرد كبودرآهنگ متولد شد.
او تحصيلات مقدماتى را نزد پدرش آموخت و در جوانى به همدان آمد و ضمن اشتغال به كار معلمى، به تحصيل علوم رياضى، علوم غريبه، فلسفه، منطق و عرفان پرداخت و در اين فنون، به مدارج عاليه رسيد.
چندين سال، رياست دبيرستان نصرت را در همدان به عهده داشت و سپس به رياست فرهنگ كرمانشاه، كردستان، همدان و قزوين منصوب شد و تعداد زيادى مدرسه در زمانى كه در همدان بود، تأسيس نمود و در اين راه، خدمات زيادى به گسترش فرهنگ اين شهر كرد و سپس به تهران رفته و به‌عنوان بازرس عالى وزارت فرهنگ مشغول به كار شد. روزگارى، مدير روزنامه اتحاد بود و بسيارى از مقالات سياسى و اجتماعى خود را در همين روزنامه چاپ مى‌كرد.
وى يكى از بزرگ‌ترين نويسندگان معاصر بود. نوشته‌هايش ساده و دلنشين است و شايد به همين دليل است كه به موسى نثرى معروف شده است. غالباً مطالب مبتكرانه و عميق را موضوع نوشته‌هاى خود قرار مى‌داد. از حيث مايه علمى و بضاعت ادبى بر بسيارى از همگنان برترى داشت.
وى از اولين كسانى بود كه در ايران به سبك غربى، رمان نوشت و از رمان‌هاى او مى‌توان عشق و سلطنت، افسانه طى زمان، ستاره ليدى و مقدمه‌اى بر ديوان غمام همدانى را نام برد.
«شرح و نثر مثنوى»، نام مهم‌ترين اثر اوست. اين كتاب از شاهكارهاى تأليفات نيم قرن اخير مى‌باشد و او با قلمى ساده، دلنشين و فصاحتى بى‌مانند، شش جلد دفاتر مثنوى را به نثر درآورده و براى نخستين بار پس از 7 قرن، فهم مثنوى مولانا جلال الدين رومى را براى عموم آسان كرده است.
ديگر آثار و تأليفات علمى وى عبارتند از:
- قواعد نثرى در جبر و مثلثات؛
- تفسير سوره يوسف(ع)؛
- افسانه طى زمان؛
- مقدمه بر ديوان غمام همدانى.
برخى از ابتكارات، اختراعات و كشفيات وى بدين قرار مى‌باشد:
- كشف فرمول حل معادلات درجه سه رياضيات و برخى اشكال هندسى كه به نام قوانين نثرى معرف است؛
- تئورى علمى ضبط امواج اصوات و اشكال؛
- ساخت ساعت آفتابى شاخص و نصب آن در مسجد جامع همدان؛
- اختراع وسيله ترسيم بيضى كه در دايره اختراعات به نامش ثبت گرديده است.
ايشان در رياضيات تبحر زيادى داشت؛ به‌طورى‌كه معادلات سه مجهولى را كه قسمت اول آن توسط حكيم عمر خيام حل شده بود، تكميل كرد و به پاداش اين موفقيت علمى، به افتخار او مجلس جشنى در آكادمى علوم فرانسه ترتيب يافت.
وابسته‌ها
نثر و شرح مثنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی / نوع اثر: کتاب / نقش: شارح