سراج القاري المبتدي و تذكار المقري المنتهي
سراج القارئ المبتدي و تذكار المقرئ المنتهي نوشتۀ ابوالقاسم على بن عثمان بن محمد بن احمد بن الحسن القاصح العذرى البغدادي، از علماى قرن هشتم هجرى، و به زبان عربى است.اين كتاب مربوط به دورۀ شرح- نويسى است؛ یعنى دوره‌اى كه علوم قرآنى به طور كامل نضج يافته و مدون گشته‌اند، لذا دورۀ شرح‌نويسى آغاز گشته است.اين كتاب شرح كتاب «حرز الاماني و وجه التهاني» تأليف ابومحمد بن فيرة بن ابى القاسم الشاطبى متوفاى 590ق است.كتاب «حرز الاماني» به صورت نظم نگارش يافته و شروح متعددى بر آن نوشته شده است.«سراج القاري» یكى از شرحهايى است كه بر اين منظومه نگاشته شده است.نویسنده داراى آثار ديگرى همچون:الأمالي المرضية في شرح القصيدة العلوية له، تحفة الأنام في الوقف على الهمزة لحمزه و هشام، العلوية في القرائات السبع المروية، مصطلح الاشارات في القرائات الزائدة المروية عن الثقات و....
| سراج القاری المبتدی و تذکار المقری المنتهی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شاهین، محمد عبدالقادر (محقق) ابن قاصح، علی بن عثمان (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | حرز الامانی و وجه التهانی. شرح |
| ناشر | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1425 ق یا 2004 م |
| چاپ | 2 |
| موضوع | شاطبی، قاسم بن فیره، 538 - 590ق. حرز الامانی و وجه التهانی - نقد و تفسیر
شعر عربی - قرن 6ق. قرآن - قرائت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 75/4 /ش2 ح40227 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مؤلف در اين شرح از شروحى كه قبل از وى به نگارش درآمده نظير شرح سخاوى، فاسى، ابوشامة، ابن جبارة، جعبرى و غير ايشان بهره برده است.
در ابتداى كتاب نویسنده به معرفى ناظم قصيده «حرز الامانى...» یعنى شاطبى پرداخته و پس از آن به شرح ابيات اين منظومه، به گونه‌اى موجز و مختصر، مى‌پردازد.
استعاذه، بسمله، ادغام، مدّ و قصر، وقف، فتح و اماله و...
و در نهايت فرش الحروف سوره‌هاى بقره تا ناس موضوعاتى است كه در «حرز الاماني» به نظم درآمده و توسط بغدادى شرح داده شده است.
ساختار
كتاب مشتمل بر بيوگرافى مختصرى از مؤلف، مقدمه مؤلف و ابوابى چون:باب الاستعاذة، باب البسملة، باب الادغام الكبير، باب‌هاء الكناية، باب المد و القصر، باب الهمزتين من كلمة، باب الهمزتين من كلمتين، باب الهمز المفرد، باب نقل حركة الهمزه الى الساكن قبلها، باب الظهار و الادغام، باب حروف قربت مخارجها، باب احكام النون الساكنة و التنوين، باب الفتح و الامالة، باب الراءات، باب اللامات، باب فرش الحروف و...در پايان هم فهرست مطالب كتاب درج شده است.
نسخه‌شناسى
مؤلف كتاب ابوالقاسم على بن عثمان بن محمد بن احمد بن الحسن معروف به ابن القاصح العذرى البغدادى از عالمان قرن هشتم هجرى است.
آقاى محمد عبدالقادر شاهين نسبت به ضبط و تصحيح عبارات و استخراج آيات آن اقدام نموده است.اين كتاب در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 349 صفحه براى دومين مرتبه در سال 1425 ه-2004م از سوى انتشارات «دار الكتب العلمية» بيروت منتشر شده است.
منابع مقاله
- خرمشاهى، بهاءالدين، دانشنامه قرآن، ج دوم، ص 1198
- متن كتاب