تفسير سورة الفلق
| رسائل ابن سینا | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (نویسنده) |
| ناشر | بيدار |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1400 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | فلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BBR 362 1359 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تفسير سورة الفلق رساله‌ای است كه شيخ الرئيس آن را به زبان عربی نوشته است. این کتاب به همراه بیست دو رساله دیگر در مجموعه‌ای به نام رسائل ابن سينا، به چاپ رسیده است.
ساختار
رساله، فاقد هر گونه باب‌بندى و فصل‌بندى است.
گزارش محتوا
نویسنده‌ي مقدمه، ضمن حمد خدا و صلوات بر محمد و آل محمد با تمجيدي بلند از بوعلی، مطالب مؤلف را در اين زمينه آورده است و از آن‌جا كه ابن سينا بدون هيچ مقدمه‌ای وارد تفسير اولين آيه‌ي سوره‌ي فلق(حتي بدون بسم الله الرحمن الرحيم) شده است، اين احتمال را تقويت میكند كه بوعلى اين سوره و امثال آن را با هم تفسير كرده و بعدا به صورت رساله‌هاى جداگانه در آمده است.
در تفسير«قل اعوذ برب الفلق» گفته شده: «رب الفلق»؛ يعني فالق ظلمت عدم با وجود و اين از لوازم خيريت محضه فائضه‌ي خداوند است. بوعلی میگويد: اولين وجود صادر از خداوند قضاى اوست كه هيچ شري در آن وجود ندارد.
«من شر ما خلق»، مراد شري است كه در ناحيه‌ي خلق و تقدير وجود دارد، زيرا شر از اجسام داراى تقدير ناشي می‌شود و...
ابن سينا، در پاسخ به اينكه چرا گفته شده رب الفلق، نه اله الفلق و...؟ نكته ظريفى را بيان مى‌كند كه بازگشتش به مربوبيت تمام جهان هستى و در نتيجه نياز هميشگى آن به رب است.
«من شر غاسق اذا وقب» به اين صورت تفسير شده است كه مستعيذ، نفس جزئيه‌ي انسان جزيي است كه از شرور لازمه در اشياى داراى تقدير و واقع در صقع قدر، استعاذه میجويد.
«من شر النفاثات في العقد» اشاره‌ای است به قوه‌ي نباتيه موكل تدبير بدن و نشو و نمای آن... پس نفاثات همان قوای نباتيه می‌باشد كه نفث آن، سبب زيادت جوهر شيء در مقدار از جميع جهات آن؛ يعنى طول، عرض و عمق میگردد.
«و من شر حاسد اذا حسد» به معني نزاع حاصل بين بدن و قوای كلي آن و بين نفس است... ابن سينا میگويد: بين نفس و بدن، نزاع ديگری نيز هست و آن، همان حسدى است كه بين آدم و ابليس ايجاد شد...