روزنامه سفر مازندران
| روزنامه سفر مازندران | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ناصرالدین قاجار، شاه ایران (نویسنده) افشار، ایرج (محقق) |
| ناشر | فرهنگ ايران زمين |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1356 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | سفر نامه‌ها
مازندران - سیر و سیاحت - قرن 13ق. ناصرالدین قاجار، شاه ایران، 1247 - 1313ق. - اسناد و مدارک ناصرالدین قاجار، شاه ایران، 1247 - 1313ق. - سفرها - مازندران |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DSR 1369 /ن2س7 |
سفرنامه سفر مازنداران، تألیف ناصرالدين شاه قاجار به زبان فارسى گزارش سفر وى به مازنداران مى‌باشد. اين كتاب كه به وسيله شاه قاجار در سال 1292ق نوشته شده، در واقع خاطرات سفر ايشان مى‌باشد و در آن بيشتر به تعريف و تمجيد شاه از اينكه وضع مردم خوب است و كشور در امن وامان... پرداخته شده است. سفرنامه مازندران به دليل آن كه منبعى مهم در مازندران شناسى، تاريخ سياسى قاجاريه از زاويه ديد، بالاترين شخص مملكت و رأس هرم قدرت، شخصيت شناسى عصر ناصرى، داده‌هاى تاريخى و باستان شناسى و شكارنامه‌هاى فارسى است.
ساختار
كتاب؛ شامل مقدمه، متن و فهرست مطالب مى‌باشد. كتاب به ادبيات دوران قاجار نوشته شده و آميخته با كلمات عربى است.
گزارش محتوا
مقدمه كوتاه مؤلف در چند سطر به بيان تمجيد از ناصرالدين شاه، از طرف صنيع‌الدوله مستنسخ اين متن مى‌باشد.
كتاب با جمله «حالا اواخر سنبله است هواها خوب و ناخوشى نيست ارزانى و فراوانى نعمت الحمد للّه زياد است» آغاز مى‌شود.
كتاب شرح ماوقع حدود سه ماه و نيم روز، سفر شاه قاجار براى سركشى به مناطق مازندران مى‌باشد كه از شنبه هفدهم شعبان شروع مى‌شود و تا شنبه پنجم ذى‌القعده ادامه پيدا مى‌كند.
نمونه‌اى از متن كتاب اين چنين است كه... «[پنجشنبه ششم رمضان] پنجشنبه ششم صبح بايد برويم بقريه پول كه يكى از دهات معظم خواجه‌وند نشين كجور است رودخانه زانوس و ميخ‌ساز كه ديروز ذكر شد جائيكه بهم وصل مى‌شوند درّه تنك عميق جنكل پر بيراهه است و هر قدر پائين‌تر می‌رود اين درّه كودتر و بيراهه‌تر مى‌شود امّا طرفين درّه راه عبور است امروز هوا بسيار خوبست سر كوهها را مه كرفته ليكن پائين بى‌مه و صاف و خوش هواست ما از دست راست درّه و رودخانه ميرفتيم راه بسيار باصفا و پر آب و پر كل است و تا اردو زياده از دو فرسخ مسافت نبود بحوالى اردو كه رسيديم آنطرف درّه و رودخانه مذكور كوهى ديدم پر جنكل و با صفا مكر قدرى از وسط اين كوه طبيعة بى جنكل بود و ليكن اطرافش جنكل تاريك انبوهى بود ميل كردم آنجا بردم امّا از اين درّه و رودخانه بآن طرف هيچ راه نبود مكر در نزدیکى سراپرده كه زير قريه پول افتاده بود از محلّى كه قاطرخانه بود راهى از درّه و رودخانه بآنطرف داشت يك پلى هم بر روى رودخانه بود كه عبور از آن با اسب خطر داشت پياده كذشتم كلّ قاطرها را آورده بودند آب ميدادند راه را كرفته بودند بزحمت زياد گذشتيم...»
اين سفرنامه به دليل آن كه منبعى مهم در مازندران شناسى، تاريخ سياسى قاجاريه از زاويه ديد بالاترين شخص مملكت و رأس هرم قدرت، شخصيت شناسى عصر ناصرى، داده‌هاى تاريخى و باستان‌شناسى و شكارنامه‌هاى فارسى در دوره قاجاريه محسوب مى‌شود و حائز اهميت ويژه مى‌باشد.
وضعيت كتاب
كتاب با بخش فهرست‌ها كه شامل: فهرست اشخاص و اقوام، فهرست اماكن و فهرست اصطلاحات مى‌باشد، پايان مى‌پذيرد.