آشنایی با احکام، اسرار و معارف عمره

آشنايى با احكام، اسرار و معارف عمره، اثر روزبه بركت رضايى (متولد 1352ش) است كه نویسنده در آن، یک دوره آداب و احكام و مناسك عمره را با بيانى روان و شيوا توضيح داده است.

آشنایی با احکام، اسرار و معارف عمره
پدیدآوران	برکت رضایی، روزبه (نویسنده)
ناشر	مشعر
مکان نشر	تهران - ایران
چاپ	1
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ساختار

کتاب حاضر، مقدمه ندارد و از 7 بخش تشكيل شده است.

نویسنده این اثر را به‌صورت متنى آموزشى برای دانش‌آموزان نوشته است.

گزارش محتوا

برخى از نكات جالب و آموزنده این اثر عبارت است از:

1. «حج» و «عمره» از باشكوه‌ترين برنامه‌هاى عبادى، سياسى و اجتماعى اسلام است و یک دوره كلاس خداشناسى است. سفر حج انسان را از فقر و ندارى بيمه مى‌كند و باعث بخشيده شدن گناهان مى‌شود. پيامبر خدا(ص) فرمودند: «حاجيان و عمره‌گزاران، میهمانان خدايند. خداوند ايشان را دعوت كرده و آنان به این دعوت پاسخ مثبت داده‌اند و از خداوند خواسته‌اى داشته‌اند و او عطايشان كرده است».

   يا رب، تو خواندى، آمديم		دل را ستاندى، آمديم
   عشق و ولاى كعبه را		بر دل نشاندى، آمديم
   يا رب ندايت را ز جان		لبیک‌گویان آمديم
   جان را رسانديم، آمديم		در خود نمانديم، آمديم
   دل را ز هر وابستگى		یکجا تكانديم، آمديم

2. جمعيت عربستان بيست و دو میليون نفر است كه از این تعداد، شانزده میليون بومى و شش میليون نفر خارجى هستند كه برای كار به این كشور آمده‌اند. عربستان، حدود یک و نيم میليون شيعه دارد كه بيشتر آنان، در مناطق «احساء»، «قطيف»، «ظهران»، و «مدينه» ساكنند. تقویم رسمى عربستان بر اساس ماه‌هاى هجرى قمرى است. زمان در این كشور، سه ساعت جلوتر از «گرينویچ» است؛ به این ترتيب، اختلاف ساعت عربستان با ایران در پاييز و زمستان سى دقيقه و در بهار و تابستان (به علت جلو كشيدن ساعت‌ها) یک ساعت و سى دقيقه است.
3. حجر اسماعيل میان ركن شامى و ركن غربى كعبه واقع است. این ديوار هلالى‌شكل زير ناودان كعبه است. امام صادق(ع) فرمودند: «حجر، خانه اسماعيل است و قبر هاجر و اسماعيل در آن قرار دارد». حجر اسماعيل، محل وقوع معجزه «شق القمر» حضرت رسول(ص) است.
4. در چهار كيلومترى شمال مكه، كوهى است بلند به نام «كوه نور» يا «جبل النور» كه در نزدیکى قله آن، غار «حِرا» قرار دارد. حضرت محمد(ص) پيش از بعثت، در آنجا با خدا خلوت مى‌كرد. خداوند، امین وحى، جبرئيل را در غار حرا بر پيامبر نازل كرد و وحى چنين آغاز شد: «بخوان به نام پروردگارت كه [هستى را] آفريد؛ او كه انسان را از خون لخته آفريد؛ بخوان [و بدان كه] پروردگارت [از همه چيز] گرامى‌تر است؛ خدايى كه با قلم نوشتن آموخت و به انسان آنچه نمى‌دانست ياد داد.
5. حاجيان پس از طلوع آفتاب روز دهم ذى‌حجه، از مشعر حركت مى‌كنند و برای اعمال روزها و شب‌هاى دهم، يازدهم و دوازدهم به منا وارد مى‌شوند. بعضى از اعمال این روز عبارتند از:

   - «رمى جمرات»: در این مكان، آدم شيطان را كه در پىِ وى مى‌رفت، با افكندن سنگ‌ريزه از خود راند. حاجيان به پيروى از آن حضرت، به هریک از نمادهاى سه‌گانه شيطان، هفت سنگ پرتاب مى‌كنند.

   - «قربانى»: زنده نگه داشتن روح ايثار ابراهيم و تسليم اسماعيل در برابر فرمان الهى است.

   - «تراشيدن يا كوتاه كردن موى سر»: پایان احرام حاجى است.

   - مسجد «خيف»: یکى از مساجد مهم، منا است. پيامبر خدا در این مسجد بسيار نماز گزارده و در روايت آمده است كه هفتاد نفر از پيامبران در آن نماز خوانده‌اند. همچنين مسجد «بيعت» به ياد پيمان عقبه میان پيامبر(ص) و مردم يثرب در اينجا قرار دارد.

   احرام، همگام با سپيدجامگان: احرام، لباس بندگى و نمادى از پاکى جان و روشنايى دل است. احرام، تمرين فرمان‌بردارى از حق و حركت در مسير خداست. در «میقات» احرام مى‌بندیم و در آنجا تولدى ديگر مى‌يابيم. لباس‌هاى دنيا را درمى‌آوريم و تصمیم مى‌گيريم «لباس گناه» را هم از خویشتن دور كنيم. «غسل» مى‌كنيم، خویشتن را از گناهان مى‌شویيم تا با طهارت قلب و روح و جسم، لباس احرام بپوشيم؛ لباسى سفيد، پاک و حلال، لباس اطاعت از پروردگار! لباس احرام، شبيه «كفن» است و حضور در میقات، همانند حضور در برابر محضر ربوبى در روز قيامت است. آماده تكبيرة الإحرام مى‌شویم؛ چون احرام همانند تكبيرة الإحرام در نماز است. نمازگزار بايد خود را از همه چيز رها كند و تنها متوجه خدا شود و آنچه را بر او حرام است، مرتكب نشود.

6. سعى میان صفا و مروه، اقتدا به هاجر است؛ او كه با قلبى پرامید و ايمانى استوار، فاصله پرفرازونشيب را در آن لحظات تنهایى، هفت بار به اين‌سو و آن‌سو دوید تا جرعه‌اى آب بيابد و فرزند تشنه‌كامش را از مرگ رهایى بخشد و سرانجام به نتيجه رسيد. مسلمانان در این برنامه نمادين، با الهام از سعى هاجر مى‌آموزند كه در سختى‌هاى روزگار بايد علاوه بر توكل و دعا، به كار و كوشش بپردازند و از گوشه‌نشينى و زانوى غم در بغل گرفتن دورى گزينند؛ زيرا همراه با سعى و كار خستگى‌ناپذير بود كه چشمه زمزم به جريان افتاد و نيز مى‌آموزند كه متواضع و فروتن باشند؛ چراكه همه با لباسى سفيد و ساده برای حل مشكلات و سعادت خویش، سراسيمه در حركتند.
7. خدا حافظ اى كعبه:.

   خدا حافظ اى كعبه، اى بزم يار		خدا حافظ اى بيت پروردگار
   خدا حافظ اى محفل اهل راز		خدا حافظ اى قبله‌ام در نماز
   خدا حافظ اى كوى مطلوب من		خدا حافظ اى بيت محبوب من
   خدا حافظ اى از تو دل منجلى		خدا حافظ اى زادگاه على
   اگر میهمان بدى بوده‌ام		به دامان پاک تو رخ سوده‌ام
   از این در برون با چه حالى روم		مبادا كه با دست خالى روم
   اگر خواهى از خود جدايم كنى		كرم كن كه عبدخدايم كنى
   صفايى دگر بر روانم بده		امام زمان را نشانم بده

وضعيت کتاب

برای کتاب حاضر، فقط فهرست تفصيلى مطالب در آغاز آن ذكر شده، ولى متأسفانه فهرست‌هاى فنى و حتى فهرست منابع نيز فراهم نشده است.

اين اثر، مستند است و نویسنده، ارجاعات و استناداتش را به‌صورت پاورقى آورده است.

این کتاب به عنوان کتاب آموزشی کاروان‌های دانش آموزی و برای زایران دانش آموز مقطع دبیرستان جهت سفر به مکه و مدینه برای انجام عمره مفرده به رشته تحریر در آمده است. این اثر در در بهار 1388 توسط نشر مشعر وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت به چاپ رسید.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.