منطق مقارن

منطق مقارن‏
پدیدآوران	گرامی، محمدعلی (نويسنده) بصيري، عبدالله (مترجم)
ناشر	اميد
مکان نشر	ايران - قم
موضوع	منطق
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‏BC‎‏ ‎‏117‎‏ ‎‏/‎‏ف‎‏2‎‏ ‎‏گ‎‏28041‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

منطق مقارن ترجمه «منطق المقارن»، تألیف محمدعلی گرامی (معاصر) است. این اثر به قلم عبدالله بصیری به فارسی ترجمه شده است.

نویسنده در مقدمه‌اش، دلایل نگارش این کتاب و ویژگی‌های آن را این‌گونه تبیین کرده است: سال‌ها پیش –حدود بیست سال قبل- که کتاب حاشیه و مانند آن را در حوزه علمیه قم تدریس می‌کردم به‌خوبی دریافتم که کتاب‌های مزبور مناسب با زمان و مشکلات زمان نیست. در این زمان نیاز به کتابی منطقی است که لااقل دارای این خصوصیات باشد:

1. نظرات مکتب‌های دیگر منطقی و تک‌نظرات مربوط به منطق از سوی شخصیت‌های معروف علمی را مجملاً دارا باشد تا دانشجوی منطقی حوزه از همان ابتدا آگاهی اجمالی نسبت به عقاید دیگران داشته باشد.
2. انتقادهای مکتب‌های مخالف منطق کلاسیک رسمی را درباره منطق مزبور بیان کند؛
3. در خود منطق رسمی کلاسیک عقاید و نظرات مختلف را متعرض باشد تا از تضارب آراء و برخورد عقاید گوناگون قدرت علمی دانشجو بالا برود و لااقل احتمالات گوناگون علمی در نظرش تجلی بیابد تا در انتخاب یک مسئله به همه اطراف و جهات و احتمالات آن توجه داشته باشد.
4. درعین‌حال چندان مفصل نباشد تا مانع رسیدن به مسائل دیگر لازم در این زمان باشد ‏.

سپس شیوه جدید ورود به مطالب و گزینش مباحث ضروری منطق در کتاب را از دیگر خصوصیات این اثر دانسته است: «از طرفی شیوه ورود به مطلب در برخی کتاب‌های منطقی حوزه چندان دل‌نشین نبود. فکر می‌کردم خوب است یک کتاب منطقی این‌طور شروع شود: ما مجهولاتی داریم چنان‌که معلوماتی داریم آیا می‌توانیم مجهولات خود را کشف و معلوم کنیم؟ و به چه وسیله و با کدام ضابطه؟ و حتی بحث از خود علم و تقسیم به تصور و تصدیق پس از شروع مزبور بیابد؛ و نیز بحث‌های مهمی مانند بحث از طریق پیدا کردن حدود اشیا و یا کبرای قیاس که سابقاً در بسیاری کتاب‌های منطقی بوده و در این اواخر هم مرحوم سبزواری ذکر کرده بود از برخی کتاب‌های رسمی درسی حذف شده بود و برعکس مسائل غیرلازم و حتی غیرصحیح (مانند ضابطه شرایط اشکال اربعه و برخی شرایط شکل چهارم) را ذکر کرده‌اند»‏.

وی سپس سبب نام‌گذاری کتاب با لفظ «مقارن» را همراه بودن آن با ذکر مکتب‌های دیگر دانسته است‏. همچنین از مخالفتش با ترجمه کتاب در ابتدا و سبب رضایت به آن سخن گفته و تصریح کرده که ترجمه را دقیقاً مطالعه کرده است: ... عربی نوشته شد که متناسب درسی بودن باشد و تمایلی به ترجمه آن نداشتم و بااینکه مکرر درخواست ترجمه شد قبول نکردم. توجه نسل جوان پس از انقلاب اسلامی ایران به مطالعه علوم حوزه‌های علمیه، توجه به ترجمه را در نظرم جلوه داد و پذیرفتم. خوشبختانه جناب آقای عبدالله بصیری به‌خوبی از عهده این‌کار برآمدند، من هم ترجمه ایشان را دقیقاً مطالعه کرده آن را مفید یافتم‏.

اگرچه این اثر از ترجمه‌ای روان برخوردار است اما خالی از اشکال هم نیست؛ به‌عنوان‌مثال مترجم گاه نص روایات را در متن آورده ولی از ترجمه نه در متن و نه در پاورقی خبری نیست‏.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.