السهل المفيد في تفسير القرآن المجيد
السهل المفيد في تفسير القرآن المجيد، تألیف عبدالحی فرماوی، از جمله تفاسیر معاصر عرب است که همان گونه که از نامش پیداست با هدف نگارش تفسیری روان و بدون پیچیدگی نگارش، در سال 1430ق، در سه جلد منتشر شده است. عمر عبدالسلام سلامی تحقیق و تصحیح کتاب را بهعهده داشته است.
| السهل المفيد في تفسير القرآن المجيد | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فرماوي، عبدالحي (نويسنده) |
| ناشر | دار المعرفة |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| سال نشر | مجلد1: 2009م , 1430ق,
مجلد2: 2009م , 1430ق, مجلد3: 2009م , 1430ق, |
| شابک | 9953-85-188-3 |
| موضوع | تفاسير اهل سنت - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 98 /ف4س9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب، مشتمل بر مقدمه نویسنده، شرح حال نویسنده و تفسیر تمامی سور قرآن کریم است.
شیوه نگارش تفسیر بدین صورت است که در هر سوره از اول تا آخر، تفسیر مختصر هر آیه در ذیل آن ذکر شده است. توضیح کلی پیرامون سوره، مانند مکی و مدنی بودن یا موضوع سوره و مانند آن، گاه به شیوه معمول مانند سوره نور[۱] پیش از آیه اول و گاه مانند سوره انفال[۲]، در ذیل آیه اول ذکر شده است.
گزارش محتوا
نویسنده در مقدمه در رابطه با سبب نگارش کتاب چنین مینویسد: «خداوند متعال به من الهام کرد که تفسیر روانی برای عامه و خاصه بنویسم که نه طولانی ملالآور و نه مختصر مخل به معنی باشد؛ تا سهل العباره باشد و در موضوع خود نافع و در مضمون و توجیهاتش مفید باشد. روان در الفاظ باشد و عالم و متعلم آن را متوجه شوند. نامش را «السهل المفيد في تفسير القرآن المجيد» نهادم»[۳].
او همچنین شیوه خود در این تفسیر را اینگونه مطرح میکند: «ابتدا هدف عام از نگارش هر سوره و ویژگی آن نسبت به دیگر سورهها را توضیح دادهام. گاه ارتباط بین ابتدای هر سوره و انتهای سوره قبل را ذکر کردهام. همچنانکه به مکی و مدنی بودن سور و آیات ترغیب و ترهیب هر سوره اشاره کردهام. گاه نیز الفاظ لغوی و اسلوب بلاغی قرآن و یا در موارد ضروری اسباب نزول آیه را ذکر کردهام. در موارد بسیار اندکی اقوال مفسرین را ذکر کردهام؛ تا خواننده را برای یک آیه، در تفاسیر متعدد وارد نسازم، بلکه به ذکر مشهورترین اقوال اکتفا کردهام، بدون اینکه به گوینده آن اشاره کنم»[۴].
وی همچنین جایگاه روایات را در تفسیر خود اینگونه تبیین کرده است: «در برخی موارد چارهای از ذکر احادیث نبوی(ص) نبود. بهتر دیدم که خواننده اضافه بر بعضی اقوال صحابه و تابعین، احادیث را هم بشناسد، بلکه بخواند و حفظ کند تا تفسیر کاملی باشد»[۵].
مفسر بنای بر اختصار داشته، اما گاه بهناچار مباحث را تفصیل داده است؛ چنانکه مینویسد: «ازآنجاکه این تفسیر برای تسهیل و آسانی، نه پیچیدگی و ناهماهنگی، نوشته شده است، از ذکر ادلهای که به اختلاف بین فقها و علما پرداخته، بهشدت پرهیز کردهام تا خواننده را متحیر نکنم. با این اوصاف گاه در بعضی از آیات متعلق به احکام، مطلب را تفصیل دادهام و به خواننده حکم مربوط به مسئله و خلاصه مفید در آن را ارائه کردهام، تا به حقیقت مورد نظر از آن، اطلاع یابد. احیاناً چنین دریافتهام که پارهای از عبارات قرآنی مشتمل بر الفاظی غریب است؛ لذا مرادفهای آن الفاظ را با الفاظی که بهلحاظ معنی نزدیک و بهلحاظ عبارت مفهوم بوده، ذکر کردهام تا روشنتر و راحتتر فهم شود. همچنین به محذوف مقدر در آیه برای توضیح عبارت اشاره کردهام»[۶].
داستانهای قرآن از بخشهای مهم و درعینحال شیرین و پندآموز قرآن کریم است که در رابطه با آن میخوانیم: «اما قصص قرآنی را به شکل سلسلهوار ذکر کردهام و برخی آیات را به برخی ربط دادهام؛ بهویژه اگر آن آیات در چند سوره بوده، ارتباط بین آیات را توضیح دادهام و سبب ذکر آیه در آن سوره را ذکر کردهام»[۷].
وضعیت کتاب
فهرست هر جلد، در انتهای همان جلد ذکر شده است. کتاب، فاقد پاورقی است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.