مصطفوی، سید جواد
| نام | مصطفوی، جواد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | خ‍راس‍ان‍ی، جواد
مصطفوی خ‍راس‍ان‍ی، جواد |
| نام پدر | سید محسن |
| متولد | 1301ش |
| محل تولد | روستاى طُرُق مشهد |
| رحلت | 1368 ش یا 1409 ق |
| اساتید | ادیب نیشابورى |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00885AUTHORCODE |
سید جواد مصطفوى (۱۳۰۱ـ ۱۳۶۸ش)، نویسنده، محقق، مبتکر معجم حدیث
ولادت
فرزند سید محسن، در سال 1301ش، در روستاى طُرُق مشهد دیده به جهان گشود.
تحصیلات
ابتدا به مکتب‌خانه رفت، سپس با دایر شدن مدارس جدید تا کلاس دوم ابتدایى در همین روستا درس خواند. هنگامى که پدرش به مشهد آمد، در همان جا ساکن شد. وى ادامه تحصیلات ابتدایى را در این شهر به پایان رساند و سپس وارد حوزه علمیه مشهد شد و در مدرسه خیرات خان و سپس دو در و بالاخره مدرسه پر رونق نواب مشهد حجره اى گرفت و نزد اساتید مبرزى که از برکت وجود حضرت رضا علیه السلام در مشهد مقدس بودند، همچون ادیب نیشابورى (مطول و مغنى)، سید احمد مدرس یزدى (شرح لمعه)، آقا شیخ هاشم قزوینى (رسائل، مکاسب و کفایه الاصول)، آقا شیخ مجتبى قزوینى (شرح تجریدعلامه) و شیخ هادى کدکنى (قسمتى از اشارات) تحصیل کرد، و بدین ترتیب، درسهاى حوزه را به طور کامل به پایان رسانید و توانست جمع بین تحصیلات جدید و قدیم کند.
در اواخر دهۀ ۱۳۲۰ش، به تهران آمد. در تهران به تدریس در مدرسۀ مروی پرداخت و دورۀ خارج فقه و اصول را نیز نزد آیت‌الله حاج سید احمد خوانساری آغاز کرد. منظومه سبزواری را نزد حجت‌الاسلام قاضی و فلسفه و منطق و کلام را خود و نزد استادان متبحر زمان در مدرسه نواب خواند.
وى بر اساس نیاز زمان و اجتماع خود، وارد دانشگاه الهیات و معارف اسلامی تهران شده و دوره لیسانس و دکترى را در آنجا طى کرد.
در سال 1348ش، به مشهد بازگشت و رسما وارد دانشکده الهیات شد. وى با تلاش زیاد، فرهنگ دین را در میان دانشگاهیان، با اخلاق بسیار نیکو و جذاب خویش ترویج داد و در ضمن تدریس، تحولى بنیادین در اندیشه و افکار دانشگاهیان به وجود آورد.
وى مردى توانمند در تحقیق و پژوهش بود. با تلاش فراوان و خستگى‌ناپذیر، در اقیانوس معرفت قرآن و عترت غواصى کرد و تا آخرین لحظات عمر خود، این توفیق الهى از او سلب نشد.
وى جلسات معارف قرآنى میرزا مهدى اصفهانى را درک کرده و نفس گرم آن عالم ربانى در تزکیه و تهذیب وى تأثیرات بسزایى داشته است.
او پژوهشگرى قدرتمند و پرکار بود که تحقیقات گسترده‌اى در مبانى دین به عمل آورد. وى مکتب میرزا مهدى اصفهانى را سرچشمه و اصل استنباط و نظرات علمى خود قرار داد. این مکتب، رسیدن به حقایق و واقعیات جهان هستى را از راه قرآن و عترت مى‌داند.
وى سعى خود را در خوب فهمیدن قرآن و روایات و خوب عمل کردن آن مبذول داشت.
او پس از آنکه تحصیلاتش را تکمیل کرد، در دو سنگر حوزه و دانشگاه، با جدیت و تلاش خستگى‌ناپذیر شروع به تدریس نمود. در این راستا، دانشجویان و حوزویان بسیارى از فیض وجودش بهره‌ها بردند.
حوزه علمیه مشهد، با انقلاب علمى عالم ربانى، مرحوم میرزا مهدى اصفهانى، چهره‌اى دیگر به خود گرفت و در آن، راه به دست آوردن حقایق، از طریق قرآن و عترت به تشنگان حقیقت نشان داده مى‌شد و پیروان زیادى، مکتب تعالى بخش آن مرد بزرگ را پذیرفته بودند؛ سید جواد نیز در زمره این رهروان قرار گرفت. او تلاش زیادى در زمینه قرآن و روایات معصومین(ع) کرد.
پژوهش فراوانى در نهج‌البلاغه، اصول کافى، صحیفه سجادیه، وسائل الشیعة و دیگر کتب روائى انجام داد و براى سهولت در کار پژوهشى روایات، روشى جدید را ابداع کرد.
ایشان همواره نیروها جوان و جویاى علم و دین را در سنگر دانشگاه به معارف قرآنى و عترت پیامبر گرامى(ص) آشنا مى‌کرد و با سخنرانى‌هاى متعدد و مقالات علمى در کنفرانس‌هاى اندیشه اسلامى و کنگره هزاره نهج‌البلاغه، رسالت خود را به انقلاب اسلامى و مردم انقلابى ایران اسلامى ادا کرد.
از دیگر فعلیتهاى علمى آن استاد همکارى مستمرش با «بنیاد نهج‌البلاغه» بود، که تعدادى از آثارش نیز توسط آن مؤسسه علمى به چاپ رسیده است. همچنین در «کنفرانس اندیشه اسلامى» شرکت فعال داشت و سخنرانیهایى ایراد کرد.
در سال 1362ش مرحوم مصطفوى به پیشنهاد تولیت محترم آستان قدس رضوى به ریاست دانشگاه علوم اسلامى رضوى منصوب شد و براى پى ریزى و تشکیل آن مرکز آموزشى نو بنیاد زحمت فراوان کشید، و نیز براى برپایى نخستین کنگره جهانى حضرت رضا علیه‌السلام که در مرداد ماه 1363/ 11 تا 15 ذى قعده 1404 در همان دانشگاه تشکیل شد کوشش بسیار کرد و خود دبیر کنگره نیز بود و مقاله اى تحقیقى هم عرضه داشت.
هر چند این کارهاى اجرایى را نیک به سامان رسانید، اما بیشترین دلبستگى آن دانشمند به تحقیق و تألیف بود و اوقات خود را صرف خلق آثار علمى تخصصى یا اسلامى براى عمومى کرد. هنوز کتاب در دست تألیف و زیر چاپ داشت که براى یک عمل جراحى در بیمارستان امام رضا علیه‌السلام بسترى شد،
وفات
ولى متأسفانه دو روز پس از عمل بر اثر سکته قلبى در سن 67 سالگى بدرود حیات گفت، بیستم اردیبهشت 1368، پیکر پاکش شکوهمندانه تشییع شد و در یکى از حجرات صحن آزادى در جوار حرم مطهر على ابن موسى الرضا علیه آلاف التحیة و الثناء به خاک سپرده شد.
آثار
- الکاشف؛
- مفتاح الوسایل؛
- التطبیق بین السفینة و البحار؛
- رابطه نهج‌البلاغه با قرآن؛
- الهادى الى اصول الکافى؛
- الهادى الى صحیفة السجادیة؛
- ابعاد گسترده اسلام؛
- بهشت خانواده؛
- آینده بشر از نظر عقل و دین؛
- انسانیت از دیدگاه اسلام؛
- سفسطه و مغالطه از نظر مذهب؛
- محکمات اسلام؛
- آیات و احادیث منتخبه؛
- ترجمه و شرح اصول کافى؛
- روش پیشوایان دین در تبلیغ اسلام؛
- دین در نهج‌البلاغه؛
- تجلى علوم اهل‌البیت(ع)
- جنگ در نهج‌البلاغه؛
- تفسیر الطلاب؛
- چگونه اسلام کامل‌ترین ادیان است؛
- تقارن حدیث و فلسفه؛
- تفاهم شیعه و سنى؛
- مقام زن در قرآن و نهج‌البلاغه؛
- پرتوى از نهج‌البلاغه.
منابع مقاله
وابسته‌ها
أصول کافی و شارح
پرتوی از نهج‌البلاغه: درسها و مقالات
التطبیق بین السفینة و البحار بالطبعة الجدیدة
الـکاشف عن ألفاظ نهج‌البلاغة فی شروحه: یرشد القاری إلی أی لفظ أراد من النهج فی أی متن أو شرح