تحفة الأبرار في مناقب الأئمة الأطهار (تعریب)

تحفة الأبرار في مناقب الأئمة الأطهار، تعریب اثری فارسی به همین نام از عمادالدین حسن بن علی طبری (زنده در 701ق) به قلم عبدالرحیم مبارک است. این کتاب، در مقام اثبات امامت و ولایت اهل‌بیت(ع) نوشته شده است. طبری با استناد به آیات قرآن کریم و احادیث منقول از کتاب‌های اهل سـنت و بـا اسـتدلالی متین بـه شبهات مخالفین شیعه پاسخ گفته است.

تحفة الأبرار في مناقب الأئمة الأطهار (تعريب)
پدیدآوران	طبرسی، حسن بن علی (نویسنده) مبارک، عبدالرحيم (تعريب)
عنوان‌های دیگر	تحفه الابرار في مناقب الائمه الاطهار. عربی
ناشر	آستانة الرضوية المقدسة، مجمع البحوث الإسلامية
مکان نشر	ایران - مشهد مقدس
سال نشر	1424ق
چاپ	1
موضوع	امامت - متون قديمی تا قرن 14 شيعه - دفاعيه‎ها و رديه‎ها علي بن ابي‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت نثر فارسی - قرن 7ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏223‎‏/‎‏6‎‏ ‎‏/‎‏ط‎‏2‎‏ ‎‏ت‎‏30‎‏43

کتاب‌شناسی اصل اثر در برنامه موجود است و در این نوشتار مطالبی درباره تعریب ذکر می‌شود.

معِّرب کتاب؛ عبدالرحیم مبارک در مقدمه‌اش بر کتاب، حرکت فرهنگی عمادالدین طبری را گامی مهم برای انتشار تشیع در ایران در قرن هفتم هجری دانسته است. مهم‌ترین آثار تشیع در ایران، آثاری است که در این قرن تدوین شده است. سپس اسامی آثار نویسنده را ذکر کرده و تحفة الابرار را به اجمال معرفی نموده است. این اثر در رابطه با امامت و ضرورت آن نوشته شده و در کیفیت انتخاب امام بحث کرده است. وی قریب به یکصد مسأله در اثبات امامت امیرالمؤمنین(ع) و فرزندش با استناد به کتاب، سنت، عقل و عرف ذکر کرده است. سپس روایات مختلفی که از طریق اهل سنت نقل شده را مورد مناقشه قرار داده و بطلان آنها را اثبات کرده است. پس از آن از سؤالات و اشکالاتی که دشمنان شیعه وارد کرده‌اند را پاسخ داده و در آخر آنچه را که علمای اهل سنت در شأن خلفای سه گانه ذکر کرده‌اند را نقل نموده است.

وی همچنین کار خود را منحصر در تعریب نمی‌داند بلکه به گفته خود علاوه بر آن، کارهایی دیگری نیز که انتظار نمی‌رود را انجام داده است. وی از نسخه مصحح؛ سید مهدی جهرمی -که در تصحیح آن از تعداد زیادی از نسخه‌های خطی بهره گرفته و زحمت زیادی در تلفیق آن نسخه‌ها با وجود اختلاف زیاد متحمل شده- استفاده کرده است.

او همچنین از مشکلاتی که انتظار آن را نداشته سخن گفته است: بخش‌های زیادی از متن افتادگی داشت؛ عباراتی که تعدادشان کم نیست درهم و پریشان بود در پاورقی به آنها اشاره شد؛ حتی اشتباهاتی به برخی احادیث و آیات قرآنی راه یافته بود که اصلاح شد.

محقق کتاب؛ سید مهدی جهرمی، از استخراج احادیث از کتب اهل سنت، به‌جز روایات مستخرج از کنزالعمال متقی هندی، خودداری کرده و بیشتر از بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام مجلسی استفاده کرده است، لذا یکی از کارهای معِّرب، استخراج منابع بوده است.

مبارک، در صورت عدم دست‌یابی به مصادر احادیثی که مؤلف به آن اشاره کرده، به منابع مشهور دیگری مراجعه کرده است.

ایشان، در صورت عدم وجدان متن عربی احادیثی که نویسنده نقل به مضمون کرده، به تعریب متن فارسی آن اکتفا نموده است.

وی به جهت رعایت امانت و متمایز کردن عبارات خود از محقق کتاب، تحقیقات و تعلیقات خود را در پاورقی با حرف «ع» در پایان پاورقی مشخص کرده است؛ به عنوان مثال در ذکر نسب پیامبر اکرم(ص) روایاتی ذکر شده که آن حضرت ذکر نسب خویش را تا عدنان جایز دانسته است و یا نسابین تکذیب شده‌اند. لکن مؤلف نسب آن حضرت را تا شیث بن آدم(ع) ذکر می‌کند لذا معِّرب در پاورقی، عمل نکردن او و اصحاب سیره و تاریخ به روایت نبوی و عدم توقف بر عدنان را مورد انتقاد قرار می‌دهد.یا در جایی دیگر به ولادت امام حسین(ع) در روز سوم شعبان را بنابر قول مشهور متذکر می‌شود.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

تحفة الأبرار في مناقب الأئمة الأطهار علیهم‌السلام