البقراط في الأمراض البلادية
البقراط في الأمراض البلادية از جمله آثار بر جاى مانده از مكتب پزشکى يونان است كه مطالب آن بعدها در كتاب‌هاى ديگر تحت مباحث حفظ الصحه مطرح شده است.
| البقراط في الأمراض البلادیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بقراط (نویسنده)
لای‍ن‍ز، م‍اک‍ل‍وم ک‍م‍رون (مصحح و مترجم) متاک، جان (مصحح و مترجم) حنین بن اسحاق (مترجم) اصفهانی، محمدمهدی (مقدمه‌نويس) |
| عنوان‌های دیگر | کتاب البقراط فی الامراض البلادیه |
| ناشر | دانشگاه علوم پزشکی ایران، موسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1387 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | پزشکی - متون قدیمی تا قرن 14 پزشکی یونانی و رومی - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | R 126 /ب7ک2 1387 |
اين اثر توسط دو محقق معروف انگليسى يعنى J.N.MattoK و MC.Lyons تصحيح و به انگليسى ترجمه شده است. همچنين -همانند بسيارى از آثار ديگر يونانى- حنين بن اسحاق آن را به عربى ترجمه نموده است. هر دو متن عربى و انگليسى در كنار هم در كتاب ارائه شده است.
ساختار
بقراط پس از نگارش مقدمه‌اى، مباحث كتاب را در چهار جزء به تحرير درآورده است. هر يك از اجزاء نيز به بخش‌هایى تقسيم شده است.
گزارش محتوا
بقراط در ابتداى اين رساله اين نكته را متذكر مى‌شود كه دانشجوى طب بايد نكاتى، از جمله سن و بيمارى‌هایى كه در سنين مختلف حادث مى‌شود را مدنظر داشته باشد؛ چرا كه بيمارى‌ها و حالات در سنين مختلف متفاوت است. ديگر اين‌كه بايد به اختلاف آب‌ها توجه نمود؛ چرا كه آب‌ها در مزه، قوت و وزن با يكديگر متفاوت‌اند.
نكته ديگرى كه بايد مدنظر داشت اين است كه در هر شهر بايد به موقعيت جغرافيايى آن از لحاظ قرار داشتن در برابر وزش بادها توجه نمود. همچنين بايد آب و هواى سرزمين‌ها را نيز از لحاظ بيابانى بودن، كوهستانى بودن، پرآبى و كم‌آبى در نظر داشت.
بقراط با ذكر اين مقدمه مى‌گويد: «هر گاه طبيبى به اين نكات توجه داشته باشد از امراض هر بلدى آگاه خواهد شد و شيوه درمان هر بيمارى را خواهد شناخت.»
تأثير زمان، مكان، آب و هوا و موقعيت جغرافيايى در شناخت بيمارى‌ها و حفظ الصحه از مباحث سودمند و مفيد برای دانشجويان طب و حتى مردم عوام است.
برخى از مباحث اين اثر از جمله آنچه در جزء اول پيرامون تفاوت خلقيات و رفتار بر اساس تفاوت موقعيت‌هاى جغرافيايى نوشته شده، علاوه بر اهميت آن در علم پزشکى در زمينه روان‌شناسى نيز قابل استفاده و بهره‌گيرى است.
نویسنده در جزء اول بر اساس موقعيت جغرافيايى شهرها به چهار بخش تقسيم كرده است. او شهرها را به چهار دسته تقسيم مى‌كند از اين جهت مباحث اين جزء كتاب نيز چهار بخش است.
جزء دوم كتاب پيرامون مباحث آب‌ها و ارتباط بيمارى‌ها با آب‌ها است. اين بخش بر اساس نوع آب‌ها (چشمه، باران، برف) به چهار گفتار تقسيم مى‌شود.
جزء سوم در مورد زمان و ارتباط آن با بيمارى‌هاست.
جزء چهارم پيرامون اختلاف زمين‌هاى آسيايى و اروپايى و تأثير آن در مباحث حفظ الصحه و بيمارى‌هاست.
وضعيت كتاب
كتاب حاضر پس از يك معرفى ارزشمند و 39 صفحه‌اى از اثر به اصل متن كتاب كه ناظر بر بيمارى‌هاى بومى Endemic است مى‌پردازد. از امتيازات استثنايى اين كتاب مراجعه به متن يونانى در موارد ويژه و قرار دادن لغت‌نامه يونانى -عربى و لغت‌نامه عربى -يونانى در انتهاى اثر آمده است كه مى‌تواند برای محققین طب يونانى و اسلامى و سنتى مورد استفاده قرار گيرد و برخى ابهامات باقى مانده در منابع گذشته را بر اساس آن تنقيح و تصحيح نمايد.
افست اين اثر را موسسه مطالعات تاريخ پزشکى، طب اسلامى و مكمل دانشگاه علوم پزشکى ایران با ديباچه‌اى از دكتر محمد مهدى اصفهانى در معرفى اين اثر، در سال 1387 منتشر ساخته است.
نكته قابل ذكر اين كه در حاشيه اثر مذكور كتاب ديگرى از بقراط با نام «كتاب الاهوية و البلدان» آمده است. فهرست مطالب نيز در ابتداى اثر ذكر شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب