دروس في علم الأصول (صدر)

    از ویکی‌نور
    دروس في علم الأصول
    دروس في علم الأصول (صدر)
    پدیدآورانايرواني، باقر (نویسنده)
    عنوان‌های دیگردروس في علم الاصول. برگزيده. شرح الحلقة الأولي و الحلقة الثانية في أسلوبها الثاني
    ناشرنصايح
    مکان نشرايران - قم
    چاپ1
    شابک978-964-532-091-9
    موضوعادله و شواهد (فقه)

    اصول فقه شيعه

    صدر، محمدباقر، 1931 - 1979م. دروس في علم الاصول - نقد و تفسير
    زبانعربي
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏159‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏ص‎‏4‎‏ ‎‏د‎‏40232‎‏ ‎‏1392*

    دروس في علم الأصول برگزیده حلقات اول و دوم «دروس في علم الأصول» محمدباقر صدر به قلم شاگرد مبرزش شیخ باقر ایروانی است.

    نویسنده در مقدمه کتاب، حلقات شهید صدر را از بهترین آثار علم اصول دانسته که اگر بخواهد در زمینه علم اصول کتابی بنویسد بهتر از آن نخواهد نوشت. او همچنین اشاره کرده که دشواری الفاظ و شیوه حلقات سبب شده که وی با حفظ مضمون و شیوه به تعدیل مطالب کتاب بپردازد. او ابتدا گمان کرده که تبدیل برخی الفاظ مشکل را حل خواهد کرد اما متوجه می‌شود که این شیوه به‌ویژه در حلقه اول مشکل را برطرف نمی‌کند لذا به موارد ذیل اقدام می‌کند:

    1. مختصر کردن بعضی موضوعات؛ الفاظ بعضی مباحث بیشتر از معانی بوده و چه‌بسا موضوعی در هفت صفحه تبیین شده که در یک صفحه خلاصه شده است؛ مانند آنچه در حلقه اول تحت عنوان «جواز فرایند استنباط»[۱] آمده است. [۲]
    2. حذف برخی موضوعات؛ گاه تکرار موضوع واحدی در هر دو حلقه در یک سطح مشاهده می‌شود و حال آن‌که بهتر است به قبل ارجاع داده شود؛ به‌عنوان مثال در تقسیم دلالت به تصوری و تصدیقی، در حلقه دوم بهتر از حلقه اول است. در برخی موارد هم تکرار ملال‌آور برای یک موضوع صورت گرفته است؛ لذا تکرار را به‌طور کامل حذف کرده‌ و به اشاره اکتفا شده است؛ مثلاً در حلقه دوم در مبحث «معین کردن شیوه در ادله و اصول» و مابعدش تا عنوان ادله محرزه را که در چهار صفحه بوده در نصف صفحه خلاصه شده است.[۳].
    3. در برخی مباحث مطلبی اضافه شده است؛ مثلاً شهید صدر در آخر حلقه اول تحت عنوان «تعارض بین دو نوع» بحثی در یک صفحه یا بیشتر ذکر کرده که به تقدیم دلیل محرز بر اصل عملی ارتباط دارد. در میانه بحث چنین نوشته که دلیل محرز وقتی قطعی بود نوبت به جریان اصل نمی‌رسد و معارضه تحقق نمی‌یابد چرا که موضوع اصل برطرف می‌شود. نویسنده به این مطلب عبارت «اصطلاحاً به آن ورود می‌گویند چراکه موضوع دلیل دیگر به‌طور حقیقی برداشته شده است» افزوده است.[۴].
    4. تغییر بعضی تعابیر؛ غالباً تعابیر شهید صدر دشوار است پس تلاش شده که سهل ممتنع شود. برخی تعابیر نیز اصلاح شده و به کتاب درسی نزدیک شده است.[۵].
    5. دادن فرصت بیشتر به استاد؛ مطلب دقیق اگر در عبارت مختصر حوزوی روان فشرده شده باشد و استاد گرفتار پیچیدگی و چرخش با ضمائر و مانند آن نباشد، فرصت بیشتری برای تبیین مطالب و تطبیق عبارت دارد[۶].

    محقق اثر توضیح برخی اصطلاحات و عبارات را در پاورقی‌های کتاب ارائه کرده است.

    فهرست مطالب در ابتدای کتاب ذکر شده است.

    پانویس

    1. ر.ک: صدر، محمدباقر، جلد1، ص53؛ متن کتاب، ص27
    2. ر.ک: مقدمه، ص15
    3. ر.ک: همان، ص16-15
    4. ر.ک: همان، ص16
    5. ر.ک: همان
    6. ر.ک: همان، ص17

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. صدر، محمدباقر، دروس في علم الأصول، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1418ق.

    وابسته‌ها

    دروس في علم الأصول