ذيل وفيات الأعيان

ذیل وفیات الأعیان
پدیدآوران	احمدی ابونور، محمد (محقق) ابن قاضی، احمد بن محمد (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان. ذیل درة الحجال في أسماء الرجال
ناشر	دار التراث ج: 1 & 2
مکان نشر	قاهره - مصر ج: 1 & 2
چاپ	1
موضوع	ادبیات عربی - سرگذشت‌نامه اسلام - سرگذشت‌نامه دانشمندان اسلامی نویسندگان اسلامی کشورهای عربی - سرگذشت‌نامه
زبان	عربی
تعداد جلد	3
کد کنگره	‏CT‎‏ ‎‏203‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏4‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏1300
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ذيل وفيات الأعيان كه «درة الحجال في أسماء الرجال» ناميده مى‌شود، از آثار ابوالعباس شهاب‌الدين احمد بن محمد مكناسى زناتى فاسى مالكى مشهور به «ابن القاضى» (960-1025ق)، به زبان عربى در سه جلد، دنباله و ادامه كتاب وفيات الأعيان نوشته ابن خلكان (اربل 608-681ق) است كه در آن، شرح حال تعداد قابل توجهى از مشاهير مسلمان را به‌صورت مختصر توضيح داده است.

درباره اين چاپ، چند نكته گفتنى است:

1. در مقدمه نويسنده چنين آمده است: «... من قصد كردم با اين تأليف، خدمت به امامت هاشمى و خزانه علمى منصورى؛ خزانه پادشاه بزرگ‌تر و... اميرالمؤمنين مولاى ما ابوالعباس منصور احمد شريف حسنى كه خدا مُلكش را جاودان كند تا شكر نعمت‌هايش شود و اقرار به يك‌صدم از لطفش؛ چراكه «من لم يشكر الناس لم يشكراللّه»؛ «هركس كه قدردان مردم نباشد شكر خدا را انجام نداده است»؛ زيرا كه او مرا از اسارت رهايى داد و بار سنگينم را سبک كرد. خداى تعالى به‌خوبى با او معامله كند و به مقام والا برساند.

   و چون قبلاً تأليفى آماده كردم و آن را «المنتقى المقصور على مآثر الخليفة أبي‌العباس المنصور» ناميدم و به مناسبتى در آن از برخى از فضلا يادى كردم و برخى از كمالاتشان را نوشتم، ولى فرصت نشد كه حق مطلب ادا شود و نام همگى بيايد، پس لازم شد كه اسامى آنان را در يك جا گرد آورم و در آن به نام بردن از دانشمندان و اديبان اكتفا نكردم، بلكه هر كسى را كه شهرتى دارد و نامش بر زبان‌ها جارى است، از صاحبان فضيلت و شخصيت‌ها و... آوردم و از وفات ابن خلكان آغاز كردم... تا مانند ذيلى براى «وفيات الأعيان» باشد... و شروع اين تأليف در اوايل رجب سال 999ق، بود و آن را «درّة الحجال، في غرّة أسماء الرجال» ناميدم و آن را بر اساس نظم زمانى مرتب نكردم، بلكه به هر صورتى كه در حروف واقع شود؛ چون آن را از آنچه ثبت و ضبط كرده بودم، جمع كردم و گردآورى آن بر اساس ترتيب سال‌ها براى من مشكل است...»

2. در اين سه جلد، در مجموع 1522 نفر معرفى شده و مصحح (محمد احمدى ابوالنور) آن را شماره‌گذارى كرده است.
3. مصحح براى تصحيح جلد اول اثر حاضر، از تعداد 64 كتابو براى تصحيح دو جلد ديگر، افزون بر آن از 35 كتاب ديگر به زبان عربى بهره بردهو در مجموع براى تصحيح اثر حاضر از 99 منبع استفاده كرده است.
4. فهرست تفصيلى مطالب در پايان هر جلد و افزون بر آن، فهارس فنى (آيات، روايات، اعلام، ابيات اشعار، امكنه و كتب) و فهرست منابع در پايان جلد سوم آمده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.