طوسی، محمد بن محمود
| نام | طوسی، محمد بن محمود |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | محمود |
| متولد | سدهٔ ششم هجری |
| محل تولد | ظاهرا همدان |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | عجایب المخلوقات |
| کد مؤلف | AUTHORCODE10212AUTHORCODE |
محمد بن محمود طوسى مؤلف كتاب عجايب المخلوقات و غرائب الموجودات از جمله نويسندگانى است كه در نام دقيق آنها اختلاف شده است. حاجى‌خليفه، مؤلف اين كتاب را محمد بن محمود بن احمد طوسى سلمانى مى‌داند. بيشتر فهرست‌نويسان او را احمد طوسى خوانده و نام پدربزرگ را به جاى نوه‌اش آورده‌اند. وى با آن كه منسوب به طوس است ولى ظاهراً اهل همدان است و از مطالبى كه درباره همدان در كتاب عجايب المخلوقات خود آورده مى‌توان به اين نتيجه رسيد كه يا شهر همدان مولد و محل رشد و نمو او بوده يا مدتى از عمر خود را در اين شهر گذرانده و از اين شهر سفرى نيز به اصفهان كرده است.
طوسى شاهد خراب كردن طاق ايوان سورى در قلعه ابيص همدان بوده است و مى‌گويد كه «مدت پنجاه سال از آن سنگهاى مربع برمى‌كشيدند و مى‌بردند و آن دليل است بر بزرگى همت بانى آن طاق». با خواندن اين شرح شكى براى ما باقى نمى‌ماند كه پنجاه سال از عمر مؤلف مسلماً در همدان گذشته است. وى همزمان با ركن‌الدين طغرل بن ارسلان شاه از سلجوقيان عراق بوده و كتاب خود رابه وى اهدا كرده‌است. طوسى مسلمانى معتقد و ظاهراً شافعى بوده است.
وى با كتاب سر و كار داشته و اهل مطالعه و تحقيق بوده است. وى همچنين از علم طب اطلاع داشته و به معالجه مرضى مى‌پرداخته است. گاهى از مطالعات بالينى خود نيز در عجايب المخلوقات شرحى نوشته است. طوسى به فلاسفه و حكما مى‌تازد و ايشان را به چشم حقارت مى‌نگرد.
آثار
از طوسى تنها دو كتاب به‌دست آمده است:
- «دستور اصول الخواص» در مداواهاى نادر؛
- عجايب المخلوقات و غرايب الموجودات.