معجم المصطلحات البلاغية و تطورها

معجم المصطلحات البلاغیة و تطورها
پدیدآوران	مطلوب، احمد (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	عربی - عربی
ناشر	مکتبة لبنان ناشرون
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	2000 م
چاپ	1
موضوع	زبان عربی - بدیع - اصطلاح‏‌ها و تعبیرها زبان عربی - معانی و بیان - اصطلاح‏‌ها و تعبیرها
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏PJA‎‏ ‎‏2028‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏6‎‏م‎‏6‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

معجم المصطلحات البلاغية و تطورها، اثر احمد مطلوب، فرهنگ‌نامه اصطلاحات رايج در فن بلاغت است كه به زبان عربى نوشته شده و تدوين آن، در سال 1407ق / 1987م، به پايان رسيده است.

نويسنده، علم بلاغت را مانند ساير علوم لغت عربى، در خدمت قرآن كريم دانسته و اين امر، انگيزه وى از تدوين اثر حاضر بوده است

ساختار

كتاب با مقدمه نويسنده آغاز و اصطلاحات به ترتيب حروف الفبا، از الف شروع و تا ياء ادامه يافته است.

اين فرهنگ‌نامه، شامل اصطلاحات و لغات مربوط به فصاحت، بلاغت، معانى، بيان و بديع مى‌باشد

نويسنده، در تدوين اين فرهنگ‌نامه، ساليان دراز و متمادى، زحمت كشيده است و از مصادر فراوانى استفاده نموده است

از جمله مصادرى كه نويسنده در نگارش اين اثر، از آن‌ها استفاده كرده است، عبارتند از: «الإتقان في علوم القرآن» جلال‌الدين سيوطى؛ «إحكام صنعة الكلام» محمد بن عبدالغفور كلاعى اشبيلى اندلسى؛ «أخبار البحتري» ابوبكر محمد بن يحيى الصولى؛ «الأدب الصغير» عبدالله بن مقفع؛ «أسرار البلاغة» عبدالقاهر الجرجانى؛ «الإشارة إلى الإيجاز في بعض انواع المجاز» عزالدين عبدالعزيز بن عبدالسلام؛ «البديع في نقد الشعر» اسامة بن منقذ؛ «بديع القرآن» ابن ابى‌الاصبع المصرى؛ «بديعيات الآثاری»؛ «البرهان في علوم القرآن» بدرالدين محمد بن عبدالله زركشى؛ «البرهان في وجوه البيان» ابوالحسين اسحاق بن ابراهيم بن سليمان بن وهب الكاتب؛ «الجامع الكبير في صناعة المنظوم من الكلام و المنثور» ضياءالدين ابن اثير و..

گزارش محتوا

در مقدمه، ضمن بررسى جايگاه علم بلاغت در ميان ساير علوم، به نكاتى پيرامون كتاب، اشاره شده است.

نويسنده، در مورد هر واژه، ابتدا معناى لغوى آن را بررسى نموده و سپس، به معناى اصطلاحى آن پرداخته و ضمن تعريف آن واژه، به آيات، روايات و اشعار عربى مربوط به آن واژه، اشاره كرده است.

اين فرهنگ‌نامه، دربردارنده حدودا هزار و صد اصطلاح مى‌باشد كه از جمله آن‌ها، مى‌توان به اصطلاحات زير اشاره نمود:

ائتلاف؛ ابداع؛ ابدال؛ ايهام؛ اتساع؛ اتكاء؛ اجازه؛ احاله؛ اختراع؛ اختلاس؛ بدل؛ بديع؛ بديعيات؛ برائة؛ براعة؛ براعة الاستهلال؛ بلاغة؛ بليغ؛ بيان؛ بسط؛ تأسيس؛ تأكيد؛ تأليف؛ تأنيس؛ تبديل؛ تبليغ؛ تبيين؛ تتبيع؛ تجاهل عارف؛ تجنيس؛ جامع؛ جحد؛ جمع؛ جناس و انواع مختلف آن و...

در پايان كتاب، به منابع و مراجعى كه براى اطلاعات بيشتر، مى‌توان بدان‌ها مراجعه نمود، اشاره شده است

وضعيت كتاب

فهرست موضوعات و مصادر مورد استفاده نويسنده، در انتهاى كتاب آمده است.

پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.