التيسير في أصول و اتجاهات التفسير
التيسير في أصول التفسير نوشتارى است دربارۀ اصول علم تفسير، اصول و قواعدى كه رعايت و مواظبت بر آنها مفسر را از اشتباه در فهم و استنباط معارف قرآنى بازداشته و او را در تفسير قرآن كريم، به بهترين نحو ممكن، يارى مى‌رساند.
| التیسیر فی اصول و اتجاهات التفسیر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | هریدی، مجاهد محمد (مقدمه‌نويس)
حسین، عماد علی (نويسنده) علی، علی احمد (مقدمه‌نويس) |
| عنوان‌های دیگر | التیسیر فی اصول التفسیر |
| ناشر | دار الايمان |
| مکان نشر | اسکندریه - مصر |
| سال نشر | 2006 م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 977-331-436-7 |
| موضوع | تفسیر - فن |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 91/5 /ح5ت9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
در اين اثر به خاستگاه علم تفسير و نيز اهميت ويژۀ آن و جايگاهش در ميان ساير علوم اسلامى، معرفى مهمترين آثارى كه دربارۀ اصول تفسير نگاشته شده همچون: «الرّسالة» محمد بن ادريس شافعى،«الفوز الكبير في اصول التفسير» شاه ولى اللّه دهلوى و...، مصادر علم تفسير همچون:لغت و اشتقاق، صرف و نحو، قرائات و...، انواع تفسير، بهترين روش تفسير (تفسير قرآن به قرآن)، شرائط و آدابى كه مفسر بايد مراعات نمايد، تفاوت تفسير و تأويل، زينهار دادن از تفسير بدون علم و آگاهى، معناى محكم و متشابه در قرآن، ناسخ و منسوخ و حكمت نسخ در قرآن، تفاوت نسخ و بداء، خفى و مشكل و مجمل در قرآن، عام و خاص و مشترك در قرآن، حقيقت و مجاز در قرآن و اقسام مجاز در قرآن، تفسير مأثور و مصادر آن (قرآن، سنت نبوى، تفسير صحابه) و نيز ارزش تفسير أثرى و معرفى نمونه‌هاى از تفاسير مأثور همچون: «الوجيز» ابن عطية غرناطى،«الدر المنثور»سيوطى «التفسير القرآن العظيم»ابن كثير دمشقى، تفسير عقلى (يا تفسير به رأى) و ديدگاه عالمان نسبت به اين نوع از تفسير و معرفى نمونه‌هايى از اين دست تفاسير، موضوعاتى است كه در اين كتاب بدانها پرداخته شده است.
ساختار
نوشتار حاضر حاوى مقدمه‌اى به قلم دكتر على احمد مزاج على و مقدمه‌اى ديگر به قلم دكتر مجاهد محمد هريدى از اساتيد تفسير و علوم قرآنى دانشگاه الأزهر مصر، مقدمه‌اى به قلم نويسنده و مباحث بيست‌گانه ذيل و يك خاتمه مى‌باشد:
المبحث الاول: معنى اصول التفسير.
المبحث الثاني:أهمية و مكانة علم اصول التفسير.
المبحث الثالث:أهمية علم أصول التفسير.
المبحث الرابع:نشأة علم التفسير و أصوله.
المبحث الخامس:أهم المصنفات في أصول التفسير.
المبحث السادس: مصادر علم التفسير.
المبحث السابع:أنواع التفسير.المبحث الثامن:أحسن طريقة للتفسير.
المبحث التاسع:شروط المفسر و آدابه.
المبحث العاشر:التأويل عند السلف و المتكلّمين و الفرق بين التفسير و التأويل،
المبحث الحادى عشر:التحذير من الاجتراء على التفسير بغير علم.
المبحث الثاني عشر:المحكم و المتشابه.
المبحث الثالث عشر:الناسخ و المنسوخ.
المبحث الرابع عشر:الخفى و المشكل و المجمل.
المبحث الخامس عشر:العام و الخاص و المشترك.
المبحث السادسعشر:الحقيقة و المجاز في القرآن الكريم.
المبحث السابع عشر:الغريب و المعرّب في القرآن الكريم.
المبحث الثامن عشر:أسباب النزول كأصل من أصول التفسير.
المبحث التاسع عشر:التفسير بالمأثور (النقلى).
المبحث العشرون:التفسير العقلى (الرأى).
در پايان كتاب هم فهرست منابع و مطالب آن آمده است.
نسخه شناسى
نوشتار حاضر به قلم دكتر عماد على عبدالسميع حسين و به زبان عربى نگارش يافته و در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 142 صفحه توسط انتشارات «دار الايمان للطبع و النشر و التوزيع» اسكندريه منتشر شده است.نوبت چاپ و سال انتشار آن نامعلوم است.
منابع مقاله
متن كتاب