من الآداب الطبية
من الآداب الطبية، نگاشته‌اى است به زبان عربى كه پيرامون آداب پزشکى به قلم آيت‌الله سيد محمدحسینى شيرازى نگاشته شده است.
| من الآداب الطبیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسینی شیرازی، محمد (نويسنده) |
| ناشر | دار العلوم |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1423 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | پزشکی - احادیث
پزشکی اسلامی گیاهان دارویی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | R 128/3 /ح5م9 13* |
در اين كتاب، مؤلف بر آن بوده تا آداب پزشکى‌اى را كه در قرآن و روايات اهل بيت(ع) بدان‌ها اشاره شده، تدوين و تنظيم نمايد.
اين كتاب را مى‌توان مقدمه و پيش‌درآمدى بر طب اسلامى دانست كه آشنايى با مباحث آن براى هر كسى كه در پى فراگيرى طب اسلامى و سيره بهداشتى قرآنى - روايى است، ضرورى به نظر مى‌رسد.
ساختار
كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و 16 فصل است.
قلم مؤلف در تحرير مباحث اين كتاب - همانند شيوه نگارش او در بسيارى ديگر از آثارش - قلمى روان و خالى از پيچيدگى است.
گزارش محتوا
اين اثر، با مقدمه ناشر كه پيرامون ارزش دانش پزشکى و اهميت كتاب است، آغاز مى‌شود. در ادامه، متن مؤلف كتاب است كه دربرگيرنده مقدمه‌اى است درباره اهميت و گستره دانش پزشکى و پيشگفتارى درباره چگونگى آفرينش انسان، سپس مباحث اصلى اين كتاب در فصل‌هاى متعدد و مجزا به تحرير درآمده است.
فصول اين كتاب، شامل اين مباحث است: حجامت، حمام، خضاب و اكتحال، بهداشت مو، عطرها، روغن‌مالى، مسواك، خوردنى‌ها و نوشيدنى‌ها، ميوه‌ها و سبزيجات، بعضى از داروها و خواص آنها در درمان بيمارى‌ها، كلياتى در پزشکى و درمان بيمارى‌ها، آموزش‌هاى بهداشتى، بيمارى و آداب آن، بعضى از احكام فقهى پزشکى.
به نظر مى‌رسد هر فصل، مقاله‌اى مجزا است و ارتباط منطقى‌اى بين فصول به چشم نمى‌خورد.
سعى مؤلف در اين اثر بر اين بوده كه بر اساس آيات قرآن و روايات اهل بيت(ع) سلوك و شيوه بهداشتى و پزشکى اسلام را بر اساس قاعده «پيش‌گيرى بهتر است از علاج» ترسيم كند.
مؤلف با نگاهى فقيهانه، به مسائل بهداشتى نگريسته و سبك نگارش او هم متأثر از اين نگاه، همانند كتاب‌هاى فقهى استدلالى است؛ يعنى ابتدا مبحث مورد نظر را همانند يك مسئله فقهى مطرح كرده، آن‌گاه بر اساس آيات و روايات به استدلال درباره هر مسئله مى‌پردازد. همچنين او سعى مى‌كند در پى ذكر بعضى از آيات و روايات، شرحى مختصر پيرامون آنها بياورد.
البته از آنجا كه اين اثر براى استفاده عموم نگاشته شده، در آن استدلالات پيچيده و يا مناقشه‌هاى دلالى به چشم نمى‌خورد.
در حقيقت اين اثر را مى‌توان ترسيم‌كننده نظام بهداشتى اسلام دانست؛ ازاين‌رو، تنها مباحثى از پزشکى و بهداشت در آن به چشم مى‌خورد كه در آيات و روايات تصريح و يا اشاره‌اى به آنها شده است.
البته مؤلف خود با مباحث طب سنتى آشنا است و در حوزه علميه آنها را نزد اساتيد فن آموخته است[۱]؛ بااين‌حال، او در نگارش اين اثر - مگر در موارد انگشت‌شمارى - به غير از آنچه در قرآن و روايات آمده، چيزى از كتب پزشکى نقل نمى‌كند.
وضعيت كتاب
كتاب، توسط مؤسسه انتشاراتى دارالعلوم (بيروت)، در سال 1423ق و در 467 صفحه، چاپ و منتشر شده است.
در انتهاى كتاب، فهرست موضوعات آن آمده است.
پاورقى‌هاى اين كتاب، بيشتر، به تخريج آيات و روايات و به ندرت، به توضيح واژگان مشكل اختصاص دارد.
پانويس
- ↑ من الآداب الطبية، ص 7
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.