احکام جوانان (فاضل لنکرانی)
| نام کتاب | احکام جوانان |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | همراه خلاصه ای از عقاید شیعه |
| پدیدآورندگان | فاضل موحدی لنکرانی، محمد (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 183/9 /ف2الف3 |
| موضوع | شیعه - عقاید
فقه جعفری - رساله عملیه |
| ناشر | امير العلم |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1385 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE822AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«احكام جوانان»، مجموعه مسائل شرعى مورد نياز جوانان بر اساس فتاواى آيت‌الله فاضل لنكرانى است كه توسط دفتر ايشان گردآورى شده است.
ساختار
كتاب از دو بخش تشكيل شده است. بخش اول، شامل خلاصه‌اى از اصول عقايد شيعه و بخش دوم، در موضوع مسائل فقهى است.
گزارش محتوا
نويسنده بخش اول كتاب، على عطائى به ضرورت وجود دين و فوايد آن پرداخته و فوايد دين را بر دو گونه فردى و اجتماعى دانسته است. فوايد فردى را در سه جمله مى‌توان خلاصه كرد: 1. آرامش دل؛ 2. قوت روح؛ 3. حفظ و نگهدارى شخص.
نويسنده براى هركدام از اين موارد توضيحاتى مى‌دهد.
ايشان از اقسام فوايد اجتماعى، به مسائل ذيل اشاره كرده است و براى هركدام با استفاده از آيات قرآن توضيحاتى داده است:
1. الفت و يگانگى و اتحاد و همدلى ميان افراد و طبقات؛
2. خوددارى افراد از شرارت و آزار نسبت به يكديگر؛
3. تعاون و كمك كردن و هم‌صدا شدن بر خير و حق.
در ادامه، بحث اصول دين و اقسام آن را پيش كشيده و گفته كه اصول دين از مواردى است كه تقليد در آن راهى ندارد و آنچه انسان را به سعادت دنيا و آخرت مى‌رساند و او را از عذاب و هلاكت نجات مى‌دهد، اعتقاد قلبى و ايمان جزمى است... ايمان و تحصيل علم و يقين به اصول دين از فضايل نفسانى است. معرفت و اعتقاد به خدا و صفات كماليه او، شناخت حجج الهى و وسائط فيض و ولاة امر، كسب علم و يقين به معاد و رجوع الى الله، از كمالات انسانى و موجب خروج نفس از رذيله جهل و نادانى است و به حكم عقل تحصيل اين امور مطلوب و پسنديده و لازم است [۱].
ايشان در اثبات وجود خداوند متعال، از فطرت و نظم بهره گرفته و بيان كرده كه: «صاحب فهم و خرد با اندك توجهى احساس مى‌كند كه سراسر جهان هستى پر از حيات و شعور و بينايى و شنوايى است و هريك از موجودات با زبان باطن با پديدآورنده خود در راز و نياز است و به وجود او اقرار دارد و او را تسبيح و تقديس مى‌كند...» [۲] و نيز «پديده‌هاى عالم هستى اگرچه داراى شكل‌هاى مختلف و حقيقت‌هاى متفاوت هستند، اما درعين‌حال همه آنها تابع نظم واحد و هريك در ظرف وجودى خود، مسير خاص خود را طى كرده و به اين جهت از فساد و تباهى محفوظند و اين مطلب جز با يگانه بودن پديدآورنده و ناظم آنها ممكن نيست» [۳].
دومين اصل از اصول مذهب، عدل است و چون عدل يكى از صفات كمال مى‌باشد و خداوند تمام صفات كمال را دارا و از هر نقصى منزه و مبراست، پس خداوند اين صفت؛ يعنى عدل را داراست [۴].
سومين اصل از اصول دين نبوت است كه مؤلف از قاعده لطف براى مدعاى خود كمك گرفته و مى‌گويد: «لطف الهى ايجاب مى‌كند براى هدايت انسان‌ها راهنمايانى تعيين كند و روا نيست خداوند رحيم و مهربان كه نيازهاى مادى و معنوى بشر را مى‌داند و راه سعادت و سلامت وى را مى‌شناسد، او را به حال خود رها كند... [۵].
ايشان در ادامه اين بحث، تعداد انبيا و نيز انبياى اولوالعزم را ذكر كرده و خلاصه‌اى از زندگانى پيامبر خاتم(ص) را متذكر شده است، سپس راه‌هاى شناخت پيامبر را برشمرده و توضيح داده است.
يكى ديگر از اصول اعتقادى كه ويژه پيروان مكتب اهل‌بيت(ع) است، مسئله امامت است. مؤلف همچون بحث نبوت، براى بحث امامت نيز از قاعده لطف استمداد طلبيده است [۶] . در ادامه نيز خصوصيات امام و اختلاف او با پيامبر را نيز متذكر شده است. سپس با اشاره به امام اول، حديث انذار و جريان آن، خلاصه‌اى از جريان غدير و اقوال فريقين در اين بحث، اين بخش را پيگيرى كرده است [۷].
در پايان اين اصل، فهرست رواياتى را كه از طريق فريقين درباره حضرت حجت (ع) رسيده است، ذكر نموده است [۸].
آخرين اصل از اصول اعتقادى كه مورد پذيرش و قبول اديان الهى است، معاد مى‌باشد. در پايان اين بحث مى‌گويد: «همان ادله و براهينى كه ما را ملزم به پذيرش چهار اصل دين نموده، به‌طور قطع و يقين ما را ملزم به پذيرش معاد مى‌كند و به حكم همان ادله و براهين معتقد به روز قيامت مى‌شويم و آن را عين حكمت و عدالت پروردگار مى‌دانيم» [۹].
بخش دوم كتاب، حاوى 498 مسئله از مسائل شرعى مورد نياز جوانان است.
در پايان نيز خلاصه‌اى از زندگى‌نامه آيت‌الله فاضل لنكرانى نوشته شده است.
وضعيت كتاب
اندك پاورقى‌هاى كتاب، مربوط به توضيح برخى از لغات و ارجاعات مى‌باشد. فهرست محتويات در پايان آمده است.
آيات و روايات به‌صورت درون‌متنى، مستند شده است.
پانويس
منابع مقاله
متن كتاب.