كتاب الإعلام بأعلام بيت‌الله الحرام
| کتاب الإعلام بأعلام بيت‌الله الحرام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نهروانی، محمد بن احمد (نويسنده)
عبدالفتاح، سعید (زير نظر) عطا، هشام عبدالعزیز (محقق) |
| ناشر | المکتبة التجارية |
| مکان نشر | مکه مکرمه - عربستان |
| سال نشر | 1416 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | زیارتگاههای اسلامی - عربستان سعودی - مکه
مسجد الحرام، مکه - تاریخ مکه - تاریخ کعبه - تاریخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DS 248 /م7ن9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
كتاب الاعلام باعلام بيت‌الله الحرام، اثر محمد بن احمد بن محمد نهروانى يا نهروالى(990ق)، به زبان عربى است. اين كتاب، حاوى آگاهى‌هاى جالبى از تاريخ مكه و مسجد الحرام در دوره عثمانى است.
ساختار
كتاب، شامل يك مقدمه، نه باب و يك خاتمه مى‌باشد.
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، به مباحثى درباره مؤلف و شخصيت وى، نسخ خطى كتاب پرداخته شده است.
در باب اول، مطالبى پيرامون وضع مكه و حكم خريد و فروش اطراف آن، اجاره و حكم مجاورت در نزد مكه بيان شده است.
باب دوم، درباره بناى كعبه است و اينكه كعبه چند مرتبه و توسط چه افرادى بنا شده است. نويسنده، در اين باب، چنين بيان مى‌كند كه بار اول، كعبه را ملائكه و سپس حضرت آدم و سپس فرزندان او تا اينكه در آخر، حجاج بن يوسف ثقفى تجديد بنا كرده است.
مؤلف، در باب سوم، درباره وضع مسجد الحرام در زمان جاهليت و اسلام سخن گفته و بيان مى‌دارد كه در زمان خليفه دوم و سوم چه قسمت‌هايى به اين مسجد اضافه شده است. هم‌چنين از ويران شدن آن توسط عبدالله بن زبير و حجاج سخن گفته است.
در باب چهارم، طى 9 فصل، بيان مى‌كند خلفاى عباسى، تك تك، چه قسمت‌هايى را بر مسجد الحرام افزودند.
در باب پنجم، چگونگى ادامه مرمت مسجد الحرام توسط منصور عباسى، بيان شده است.
باب ششم، درباره تعميراتى است كه در مسجد الحرام توسط پادشاهان جراكسه صورت گرفته است.
باب هفتم، درباره ملوك آل عثمان و مناقبى از اسلاف آنان است و آنچه را از عمران و آبادى در مكه و مسجد الحرام انجام داده‌اند. اين باب، شامل سه فصل مى‌باشد.
باب هشتم، درباره سلطان سليمان خان و صدقات جاريه وى و خيرات او و ذكر اولاد و احفاد و غزوات وى است و شامل 4 فصل مى‌باشد.
باب نهم، درباره سلطان سليمان خان ثانى است كه در اين باب نيز طى چهار فصل، به خيرات و خدمات وى اشاره شده است.
خاتمه كتاب، شامل ذكر اماكن مبارك در مكه مى‌باشد.
وضعيت كتاب
فهارس كتاب، در پايان آن ذكر شده است كه شامل فهرست‌هاى آيات قرآن، احاديث نبوى، قوافى اشعار، اعلام، اماكن، بلدان، كشاف عام للقبائل و الأصنام و الأيام و الحيوانات و النباتات، كتب وارد شده در متن و محتواى كتاب مى‌باشد.
منابع مقاله
متن و مقدمه كتاب.