روضة الأعلام بمنزلة العربية من علوم الإسلام
روضة الأعلام بمنزلة العربية من علوم الإسلام تأليف محمد بن على بن ازرق حميرى غرناطى (831-896ق) به زبان عربى است. كتاب در سال 875ق با موضوع علوم ادبيات عرب و فضايل آن تأليف شده است.
| روضة الأعلام بمنزلة العربیة من علوم الإسلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | علمی، سعیده (مقدمه نويس) ابن ازرق، محمد بن علی (نويسنده) |
| ناشر | منشورات کلیة الدعوة الإسلامیة |
| مکان نشر | طرابلس - لیبی |
| سال نشر | 1429 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | زبان عربی - نحو - بررسی و شناخت علوم اسلامی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | PJ 6075 /الف2ر9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب مشتمل بر تمهيد، مقدمه محقق، چهار باب و يك خاتمه است. سه باب اول كتاب، در جزء اول، و باب چهارم، در جزء دوم آورده شده است.
مؤلف، در توضيح و شرح مباحث از لطايف و ظرائفى قرآنى، روايات شريف نبوى به نقل از منابع اهل سنت و اشعار عرب فراوان استناد مى‌كند.
گزارش محتوا
كتاب به شرح و توضيح علوم عربى و تمايز و برترى اين علم از ساير علوم اختصاص دارد. مؤلف اعتقاد دارد به دليل اينكه قرآن كريم و روايات شريف نبوى به زبان عربى است و اين دو از منابع بزرگ معارف الهى مى‌باشند لذا زبان و علوم عربى نسبت به ساير علوم فضيلت و برترى دارد و تعليم و يادگيرى آن از جمله وظايف مسلمين است.
محقق كتاب سعيده علمى در مقدمه‌اش بر كتاب، حيات و عصر مؤلف، سبب تأليف كتاب، اساتيد، شاگردان و آثار مؤلف را مورد بررسى قرار داده است.
مختصرى از مطالب ابواب چهارگانه كتاب به اين ترتيب است:
- باب اول با مقدمه‌اى درباره مدلول اسم نحو به لحاظ لغوى و اصطلاحى شروع مى‌شود. فضليت و برترى علوم عربى بر ساير علوم در اين باب بيان شده است. خاتمه اين باب نيز مشتمل بر سه فصل در فضايل علوم عقلى، فضايل علوم نقلى و فضايل علوم مركب از عقلى و نقلى است.
- مؤلف در باب دوم كتاب در ضمن دو قاعده و دو مقام به بيان اهميت و منفعت علم نحو و ضرورت نياز به آن در ميان مسلمانان مى‌پردازد.
- نويسنده در باب سوم در ضمن دو فصل حكم استنباط و اشتغال به نحو را از ديدگاه شرع مورد بررسى قرار داده است.
- در باب چهارم كتاب به نسبت علوم عربى در ميان ساير علوم و فوايد علوم عربى پرداخته مى‌شود. مؤلف پنج فايده را بيان مى‌كند و در مورد هر كدام شرح و توضيح مى‌دهد. همچنين پيرامون قواعد ادبيات عرب و شيوه به كارگيرى آن مطالبى بيان مى‌شود.
مؤلف، در خاتمه كتاب پيرامون آداب متعلمين و محصلين علوم عربى و اين كه متعلم در برخورد با ديگران بايد متخلق به چه آدابى باشد در سه بخش مطالبى را ذكر مى‌كند.
وضعيت كتاب
فهارس آيات، روايات شريفه، ابيات و اشعار، اعلام، كنيه‌ها و لقب‌ها، قبائل و اماكن و كتب، مصادر تحقيق خطى و چاپى و موضوعات و مطالب در انتهاى كتاب ذكر شده است. آدرس آيات و روايات، اختلاف نسخ و بخش‌هايى كه در برخى نسخ افتاده و يا سفيد است و توضيحاتى درباره برخى مطالب و اعلام در پاورقى ذكر شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.