الرياح و السحب و المياه و البحار
الرياح و السحب و المياه و البحار تألیف خالد فائق عبیدی، جلد پنجم و ششم از «سلسلة ومضات إعجازية من القرآن و السنة النبوية» است. نویسنده در این مجموعه پانزده جلدی اعجاز علمی قرآن در موضوعات مختلف مورد بررسی قرار داده است.
| الرياح و السحب و المياه و البحار | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عبيدي، خالد فايق (نويسنده) |
| ناشر | دار الکتب العلمية |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربي |
| تعداد جلد | 1 |
ساختار
جلد پنجم که به موضوع باد و ابر اختصاص دارد در چهار فصل تدوین شده است و به دنبال آن جلد ششم با موضوع آب‌ها (اعم از باران، رودخانه، دریا و مانند آن) نیز در چهار فصل تنظیم شده است.
گزارش محتوا
الرياح و السحب
در مقدمه کتاب به پیچیدگی علم فیزیک ابر و رعد و برق اشاره شده که میلیون‌ها دلار در سال از سوی ایالات‌متحده و ژاپن و کشورهای اروپایی و مانند آن برای کشف رموز و اسرار بسیار مهم آن هزینه می‌شود. سپس موضوع کتاب را متذکر شده که در این اثر وسعت شکوه قرآنی در پیشی گرفتن بر این علوم پیچیده در بیش از 14 قرن قبل از اکتشاف آن علوم، پیگیری می‌شود[۱].
مباحث کتاب با تعریف باد آغاز شده است: باد، حرکت هوای تشکیل‌دهنده طبقات جو اطراف زمین است. دلائل این حرکت متعدد است و به خورشید که زمین به اطراف آن می‌چرخد و همچنین ماه که به دور زمین می‌گردد و به پستی‌وبلندی‌های زمین از دریاها و خشکی‌ها و کوه‌ها و... مرتبط است[۲].
مشخص است که باد اثر مهم و اساسی در زندگی روزانه ما بر این سیاره فضایی که زمین نامیده می‌شود دارد. هوانوردی و دریانوردی پایه و اساسش بر پایه باد است. زراعتی که خوراک و غذای ما از آن است بخش زیادی به سبب باران است و باران با حرکت باد و عوامل دیگری ایجاد می‌شود. به این موارد باید اهمیت باد در حفظ محیط را افزود[۳].
گردش بادها بر روی کره زمین به سه نوع تقسیم می‌شود: بادهای عادی، بادهای شدید و گردبادها. نویسنده هر یک از این موارد را توضیح داده است. معرفی گردبادهای سهمگینی چون تایفون و ترنادو و طبقه‌بندی بادها در 13 مورد با ذکر سرعت هر یک آخرین مباحث فصل اول کتاب است[۴].
پس از تقسیمات علمی بادها، تحقیق و بررسی آیات قرآن کریم پیرامون باد در داستان‌های قرآنی در فصل دوم مطرح شده است. از تعابیر قرآنی در آیات درجه‌بندی عجیبی برای آیات به دست می‌آید که بر نظرات دانشمندان عصر ما پیشی دارد و انسان از دقت وصف علمی و تعبیر بیانی برای آیات بادها و درجات آن‌ها شگفت‌زده می‌شود؛ به‌عنوان‌مثال عاتیه غیر از صرصر و عقیم، قاصف، عاصف، رخاء و بشری هر یک به لحاظ لغوی و علمی با دیگری درجه و مرتبه متفاوتی دارد[۵].
قرآن کریم در رابطه با ابرها و انواع آن و صاعقه‌ها و رعد و برق تفصیل عجیبی داده است. در آیه دوم از سوره ذاریات چنین آمده است: «فَالْحَامِلاَتِ وِقْراً» ﴿الذاريات، 2﴾ «و ابرهاى گرانبار». این سوگند پروردگار به ابرهای گرانبار که ابرهای سنگین هستند معطوف بر سوگند اول است که ذاریات به معنای بادهاست؛ چراکه ابرها بدون فعالیت باد ارزشی ندارند و اگرچه ابرها آب گوارای پاک را با خود حمل می‌کنند که خداوند زمین مرده را به‌وسیله آن زنده می‌کند، اما آنچه این روزی‌ها را بر مستحقانش توزیع می‌کند بادها هستند که خداوند آن‌ها را از یک‌سو به‌سوی دیگر می‌وزاند تا توزیع به عدالت مطلق صورت گیرد[۶]. نویسنده در سومین فصل از کتاب به بررسی علمی و فیزیکی آیات قرآن پرداخته است؛ به‌عنوان‌مثال با بررسی آیه 43 سوره نور به این کشف علمی اشاره می‌کند که برد (سرما) سبب اصلی برق به هنگام رعد و برق است[۷].
عبیدی در فصل آخر از جلد پنجم کتاب به مباحث دیگری در رابطه با تحلیل علمی آیات قرآن کریم اشاره کرده و حقائق شگفت‌انگیزی در رابطه با مبانی فیزیک و برق را به کتاب دیگرش «المنظار الهندسي للقرآن الکريم» ارجاع داده است[۸].
المياه و البحار
اولین فصل از جلد ششم با ذکر معنای لغوی قرآن و اشاره به این‌که آب ماد‌ه‌ای متمایز از مواد موجود اطراف ماست که از دو هیدروژن و یک اکسیژن تشکیل شده است. پس‌ازآن آب در قرآن کریم بررسی شده است. آب در قرآن از آیات خداوند در حیات است که هر چیز زنده از آن ایجاد می‌شود و روزی است که خداوند از آسمان نازل می‌کند و زمین را پس از مردنش به‌وسیله آن زنده می‌کند[۹].
در قرآن کریم کلمه ینبوع (چشمه آب) و ینابیع دو بار، کلمه نهر (رود) و انهار 55 بار، کلمه بئر (چاه) یک‌بار در سوره حج، جب به معنای چاه دو بار در سوره یوسف، عین (چشمه) و عیون 20 بار به‌کار رفته است[۱۰].
در فصل دیگری از این جلد با اشاره به آیه 32 سوره شورا «وَ مِنْ آيَاتِهِ الْجَوَارِ فِي الْبَحْرِ کَالْأَعْلاَمِ»؛ «و از نشانههاى او سفينههاى كوهآسا در درياست» و آیاتی مانند آن به فواید دریاها اشاره شده که از آن جمله حرکت کشتی‌ها بر روی آب است. نسبت تقسیم دریاها در زمین بهترین شکل پراکندگی است چراکه اگر زیاد یا کم شود اکسیژن زیاد یا کم می‌شود و به خاتمه حیات منجر می‌شود[۱۱].
قرآن کریم پر از ذکر آب و اهمیت آن برای حیات انسانی و موجودات زنده است و کمتر سوره‌ای از سوره‌های قرآن است که اهمیت آب در آن ذکر نشده باشد. همچنین در برخی آیات، خداوند متعال فروفرستادن باران و خیر و برکت در زراعت و غذای بشر اشاره کرده است. در آیه 22 سوره حجر به این نکته اشاره شده که باران ذخیره نمی‌شود و این به معنای عدم امکان ذخیره آب باران نیست... و برخی از مفسرین درباره این آیه چنین گفته‌اند که خداوند در این آیه می‌فرماید این بارانی که از آسمان‌ها می‌بارد از خزائن شما نیست بلکه از خزائن خداوند است که بر زمین به‌اندازه معلوم می‌بارد[۱۲].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب در انتهای هر دو جلد از کتاب ذکر شده است.
مستندات مطالب و ارجاعات نویسنده در پاورقی‌های کتاب ذکر شده است. کتاب همچنین حاوی تصاویر و اشکال متعددی در توضیح مباحث علمی کتاب است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.