الاعتصام بالكتاب و السنة
الاعتصام بالكتاب و السنة اثر آیت‌الله سبحانى، پژوهشى فقهى استدلالى در پانزده مسئله فقهى مرتبط با ابواب مختلف فقه شيعى است.
| نام کتاب | الاعتصام بالکتاب و السنه |
|---|---|
| نام‌های دیگر کتاب | دراسه مبسطه فی مسائل فقهیه مهمه |
| پدیدآورندگان | سبحانی تبریزی، جعفر (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 183/5 /س2الف6 |
| موضوع | احادیث احکام - قرن 14
فقه جعفری - قرن 14 |
| ناشر | المجمع العالمي لاهل‌البيت(عليهم‌السلام) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1403 ق یا 2009 م |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE633AUTOMATIONCODE |
هر مسئله به تفصيل در حد يك مقاله تحقيقى با اشاره به اقوال و آرا و ادله مطرح گرديده است.
ساختار
استدلال به آيات و روايات و بهره‌گيرى از اقوال گسترده فقهى و مقايسه ميان اين اقوال و اشاره به آراى اهل سنت از خصوصيات روش استنباطى نويسنده است.
گزارش محتوا
مسئله اول درباره اختلاف شيعه و اهل سنت در مسح پاها هنگام وضو گرفتن است.
نويسنده، قرائت اهل سنت از آيه وضو را با ارجاع به آراى اهل ادب و قرائت نقد كرده، سپس به تفسير و روايات اهل سنت اشاره داشته و معتقد است ادله مختلف نظر شيعه را تأييد مى‌كند.
مسئله دوم در مورد كيفيت تشريع اذان و دفاع از مبانى فقهى شيعه و رد عباراتى است كه از سوى اهل سنت به اذان اضافه شده است؛ اضافه شدن عبارت «الصلاة خير من النوم» «نماز بهتر از خواب است» كه با هدف مبادرت و بازگشت به نماز گفته شده همان تثويب است كه از نظر نويسنده و طبق نقد سند و محتواى وى از روايات اهل سنت، امرى مذموم و نامشروع است.
در مسئله سوم از وضع دست چپ روى دست راست هنگام قرائت حمد و سوره بحث شده و ادله اهل سنت براى جواز اين امر مردود شده است.
موضوعات مورد اهتمام نويسنده در تمام مسائل مطرح شده همان موضوعات و مباحث اختلافى شيعه و اهل سنت است و سعى مى‌كند با طرح ادله و مبانى قوى از ديدگاه شيعه دفاع نمايد موضوعات مطرح شده عبارتند از سجده بر زمين، خمس و مصاديق آن در كتاب و سنت، ازدواج موقت و تفسير آيه و روايات مربوطه و ادله مشروعيت آن از نظر شيعه، شهادت عدلين در طلاق، طلاق در حيض و نفاس، وصيت براى وارث زمانى كه تركه از ثلث بيشتر نشود، ارث‌برى مسلمان از كافر، مفهوم عصبه و تعصيب و بررسى ادله توريث به واسطه عصبه، ادله قائلان به عول و بررسى ابعاد آن، مبانى و مفهوم تقيه.
در همه اين مسائل كه از مسائل اختلافاتى شيعه و اهل سنت است محل نزاع و اختلاف اصلى بررسى شده سپس از ادله و مبانى و پى‌آمدها و لوازم هر ديدگاه بحث شده و در نهايت اهميت و ارزش تفكر شيعى ثابت شده است.
مبحث پايانى به مصادر، مآخذ و منابع تشريع و اجتهاد نزد شيعه اماميه اختصاص يافته و در آن مبانى، حجيت قول ائمه اطهار(عليهم‌السلام) و مبانى استنباط و اجتهاد و نقش عقيده به عصمت امامان در استنباط صحيح فقهى بررسى شده است.
در همه اين بحث‌ها امتيازات، ويژگى‌ها، برترى‌ها و وجوه برجسته انديشه‌ها و معارف شيعه كه مأخوذ از فرهنگ و تعاليم امامان معصوم(عليهم‌السلام) مى‌باشد ثابت شده است.
اين برترى‌ها هم به مصادر و مآخذ حجيت فقه شيعه اختصاص دارد و هم درباره آراى خاص اختلافى مصداق پيدا مى‌كند. بنا بر اين شيعه از لحاظ كليات تشريع از منابع و مصادر خالى از تحريف و سالمى برخوردار است و تفريعات و مسائل مصداقى فقه هم پر از دقت، شمول و اتقال نظرى در كشف حكم واقعى بر پايه كتاب و سنت است.
پیوندها
مطالعه کتاب الاعتصام بالکتاب و السنه در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور