مصباح الأصول (مباحث حجج و امارات)
مصباح الأصول (مباحث حجج و امارات)، تقريرات درس‌هاى آيت‌الله خويى، كه توسط آیت‌الله سيد محمد سرور واعظ حسينى بهسودى، از علماى بزرگ افغانستان و از شاگردان برجستۀ حضرت آیت‌الله خويى است (1292 - 1357 هجرى شمسى).
| مصباح الأصول (مباحث حجج و امارات) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | واعظ الحسینی، محمد سرور (مقرر) خویی، ابوالقاسم (محاضر) |
| ناشر | مکتبة الداوري |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1417 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اصول فقه شیعه - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 159/8 /خ9م6 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مؤلف در اين كتاب به طرح و بررسى مباحث علم اصول و ديدگاه‌هاى اصولى استاد گرانقدر خود حضرت آیت‌الله خويى پرداخته است. وى با بيانى شيوا و رسا و دقتى ژرف در مباحث علم اصول، اثرى ارزشمند ارائه كرده است.
اهميت
كتاب مصباح الأصول، يكى از رايج‌ترين كتاب‌هاى اصولى است كه طلاب و فضلا و اساتيد درس خارج اصول براى آگاهى از ديدگاه‌هاى اصولى حضرت آیت‌الله خويى به آن مراجعه مى‌كنند. اين كتاب با بيانى روان و ساده به طرح عميق‌ترين مسائل اصولى مى‌پردازد و در حوزه‌هاى علميّۀ قم و نجف با استقبال فراوانى از طرف علما و بزرگان علم اصول مواجه شده و از ارزش و اعتبار خاصى برخوردار است.
انگيزۀ نگارش
يكى از سبك‌هاى جديد در ميان علماى عصر حاضر شيوۀ تقريرات نويسى است. در اين شيوه شاگردان برجسته، با نوشتن تقريرات درس استاد به طرح و بررسى ديدگاه‌هاى استاد مى‌پردازند و با اين كار امكان استفاده از مجالس درس استاد را براى ديگران و نسل‌هاى آينده نيز مهيا مى‌سازند و علاوه بر آن، زمينه‌هاى شكوفايى علمى خود را نيز فراهم مى‌كنند.
يكى از آن تقريرات كتاب «مصباح الأصول» است كه مؤلف دانشمند آن، مجالس درس اصول استاد بزرگوار خود را به رشتۀ تحرير درآورده است.
حضرت آیت‌الله بهسودى دربارۀ نگارش كتاب حاضر مى‌فرمايد:
«فهذه ثمرات اقتطفتها من شجرة طيبة، و درر كلمات تلقيتها من أبحاث قيمة لحضرة سيدنا الأستاذ العلامة، صراف نقود العلم بأفكاره الباكرة العميقة، غواص بحار الفضل بأنظاره العالية الدقيقة، المحدث الخبير و الفقيه البارع البصير و الأصولى الشهير، و الرجالى الكبير، حجت‌الاسلام، آیت‌الله في العالمين، سيدنا و مولانا الحاج السيد أبو القاسم الخوئي أدام الله ظله العالي و متع المسلمين بوجوده الشريف.»
«اين كتاب ثمرات ارزشمندى است كه از شجرۀ طيبه‌اى چيده‌ام و كلماتى گهربار است كه از مباحث گران‌بهايى بهره برده‌ام و آن مجالس درس سرور ما حضرت استاد علامه كه با افكار تازه و عميق خود مباحث علمى را در دسترس قرار داده و درياهاى فضل و دانش را با نظريات عالى و عميق خود غواصى نموده، محدث آگاه و فقيه بزرگ و نام‌آور، اصولى مشهور و رجالى بزرگ، حجت‌الاسلام، آیت‌الله در ميان جهانيان، آقا و مولاى ما، حاج سيد ابوالقاسم خويى، كه خداوند سايۀ ايشان را بر سر ما مستدام دارد و مسلمانان را از وجود شريف ايشان بهره‌مند گرداند.»
سخن حضرت آیت‌الله خويى
حضرت آیت‌الله خويى در تقريظى كه بر اين كتاب نگاشته مى‌فرمايد:
«العلامة الحجة الحاج السيد سرور الواعظ الحسيني البهسودي - دام توفيقه - فقد قرر أبحاثنا الأصولية و استوعبها عن فهم و تدقيق و قد لاحظت جملة منها في هذا الجزء فوجدتها تتميز ببيان شامل و دقة في الضبط فأسأل المولى جل شأنه أن ينفع بكتابه مصباح الأصول طلاب الحوزة العلمية ممن تاقوا إلى العلم و راموا الاستنارة بمصباحه.»
«علامه، حجت الإسلام، سيد سرور واعظ حسينى بهسودى كه توفيقات ايشان مستدام باد، مباحث اصولى ما را تقرير نموده است. وى در اين كتاب مباحث ما را خوب درك كرده و با دقت فراوان بيان داشته است. من بخش‌هايى از اين كتاب را ملاحظه نموده‌ام و آن را كتابى يافتم كه با بيانى روان و كامل و دقتى فراوان به ضبط و نقل مباحث درس ما پرداخته است.
از خداوند متعال درخواست دارم كه طلاب حوزه‌هاى علميّه و مشتاقان علم و دانش از اين كتاب (مصباح الأصول) استفاده كرده و از روشنايى معارف آن بهره‌مند گردند.»
گزارش محتوا
كتاب «مصباح الأصول» يك دورۀ كامل علم اصول است؛ اما متاسفانه جلد اول آن به چاپ نرسيده و از نسخۀ خطى آن نيز اطلاعى در دست نيست و فقط جلدهاى دوم و سوم آن به چاپ رسيده است.
جلد دوم؛ شامل مباحث: قطع، ظن، ظواهر، اجماع، شهرت، خبر واحد، برائت، احتياط، تخيير و قاعدۀ لا ضرر است.
جلد سوم؛ نيز شامل مباحث: استصحاب، تعادل و تراجيح و اجتهاد و تقليد مى‌باشد.
تاريخ نگارش
آیت‌الله سيد محمد سرور حسينى بهسودى، جلد سوم را قبل از جلد دوم نگاشته است. وى در آخر جلد سوم تاريخ پايان نگارش آن را شب سه‌شنبه 17 جمادى الثانى سال 1375 هجرى قمرى (بهمن ماه 1334 شمسى) ذكر كرده و در آخر جلد دوم تاريخ پايان نگارش آن را هشتم شعبان سال 1376 هجرى قمرى (اسفند ماه 1335 شمسى) دانسته است.