امامت حضرت مهدی(عج) در اعتقاد ما
| نام کتاب | امامت حضرت مهدی(عج) در اعتقاد ما |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | علی‌نوری، علیرضا (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | |
| موضوع | محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. -
مهدویت |
| ناشر | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نمایندگی ولی فقیه، اداره آموزش های عقيدتی سياسی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1379 ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE4230AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
امامت حضرت مهدى(عج) در اعتقاد ما اثر عليرضا على نورى، مجموعه مباحثى درباره زندگانى، امامت، غيبت و ظهور امام مهدى(عج) بوده كه به زبان فارسى و در سال 1379ش، نوشته شده است.
كتاب به منظور ارتقاء بينش اعتقادى و سياسى نيروهاى سپاه پاسدران و به هدف تدريس و تداوم آموزش براى اين نيرو تدوين گرديده است.
ساختار
كتاب با دو مقدمه از مركز تحقيقات اسلامى نمايندگى ولى فقيه در سپاه و معاونت متون آموزشى و كمك آموزشى مركز تحقيقات اسلامى در بيان مشخصات نظام آموزشى عقيدتى - سياسى و اشاره به اهميت انديشه مهدويت آغاز و مطالب در شانزده درس ارائه گرديده است.
نويسنده پس از بررسى آينده جهان از ديدگاه ملل و اديان مختلف، ويژگى‌هاى حضرت مهدى(عج) و سابقه تاريخى اعتقاد به آن حضرت را مورد بحث قرار داده، ضمن پرداختن به مسائل مربوط به طول عمر، غيبت، آثار وجودى حضرت در زمان غيبت و شيوه حكومت و كيفيت پيروزى ايشان، به بررسى شرايط و علائم ظهور پرداخته است.
در پايان مباحث، نمايى از حكومت جهانى حضرت مهدى(عج) ترسيم شده است.
نويسنده با بهره‌گيرى از آيات قرآن، منابع روايى شيعه، سنى، كتب جديد و قديم درباره امام مهدى(عج)، به بررسى و تبيين زندگانى آن حضرت پرداخته است.
گزارش محتوا
درس اول، از دو ديدگاه، به بررسى آينده جهان پرداخته است: از منظر ملل و اديان مختلف، از ديدگاه قرآن.
نويسنده معتقد است، هر چند مشاهده وضع جوامع امروز، انسان را نسبت به آينده جهان بدبين مى‌سازد؛ اما اعتقاد عمومى ملل و اديان مختلف بر اين است كه روزى يك منجى آسمانى ظهور كرده و عدالت را در پهنه زمين گسترش خواهد داد.
در قرآن نيز خداوند به مؤمنان صالح وعده مى‌دهد كه حكومت آينده جهان از آن شما خواهد بود. نويسنده معتقد است اين پيش‌گويى، نوعى پيش‌گويى فراهم شدن پذيرش دين حق در سطح وسيع نيز مى‌باشد.
دوم به دنبال روشن كردن اين امر است كه به اعتقاد مسلمانان، نام آن منجى آسمانى كه همه ملل و اديان به ظهورش اعتقاد دارند، مهدى(عج) است و اولين شخصى كه او را با اين نام معرفى كرده، پيامبر(ص) مى‌باشد.
عقيده به مهدى(عج) به عنوان زمامدار دادگستر آينده جهان، يك اعتقاد اسلامى مشترك بين فرقه‌هاى مسلمان است و نويسنده ضمن اشاره به نامه تعدادى از علماى حجاز در پاسخ به فردى كنيايى در ارتباط با حضرت مهدى(عج)، تأكيد دارد كه اين نامه، اين مدعا را اثبات مى‌كند.
ويژگى‌هاى حضرت مهدى(عج) از قبيل، نام حضرت و ممنوعيت تصريح به آن، كنيه و القاب ايشان، پدر، اجداد، مادر، سال، محل تولد، خصوصيات حمل، ولادت و اين كه ايشان آخرين حجت الهى هستند، در سوم بيان شده است.
نويسنده معتقد است كه يكى از راه‌هاى اثبات امامت حضرت مهدى(عج)، بررسى سابقه تاريخى اعتقاد به امامت آن حضرت است و از اين رو در چهارم، اين سابقه را بررسى كرده است.
بررسى اين سابقه نشان مى‌دهد كه در طول تاريخ، همواره گروه‌هاى سياسى مختلفى از عنوان «مهدى» سوء استفاده كرده‌اند؛ از جمله كيسانيه كه محمد بن حنفيه را مهدى مى‌دانستند، ناووسيه كه امام صادق(ع) را مهدى ناميدند و فرقه‌اى كه به مهدى بودن امام هفتم(ع) معتقد شدند.
بخشى از پرسش‌هاى از امامان(ع) در مورد مهدى(عج) نيز بيانگر حتميت امامت حضرت مهدى(عج) در فرهنگ مردم آن دوره است و نويسنده بر اين باور است كه قطعيت امامت آن حضرت، موجب ورود اين انديشه در عالم شعر و ادبيات شد و اشعار دعبل خزاعى و حافظ شيرازى، گوياى اين مطلب بوده و اين نمونه‌ها نشان مى‌دهد كه ايشان، توسط شخص پيامبر(ص) بنيانگذارى شده است.
پنجم و ششم، موضوع مهدويت و حضرت مهدى(عج) را در منابع شيعى بررسى كرده است.
نويسنده تأكيد دارد كه گفتار اهل بيت(ع) به عنوان مرجع رسمى امت بعد از پيامبر(ص)، بهترين و قوى‌ترين دليل بر امامت حضرت مهدى(عج) است.
بخشى از گفتار آنان درباره تفسير آيات مربوط به حضرت مهدى(عج) است و اين روشن مى‌سازد كه در واقع، منظورِ آياتى كه از پيروزى و وراثت مؤمنان صالح بر زمين خبر داده‌اند، حضرت مهدى(عج) و يارانش هستند و لحن آيات بيانگر پيروزى ايمان و عمل صالح در آينده جهان است.
بخش ديگرى از گفتار اهل بيت(عج) در مقام نقل سخنان پيامبر(ص)، در مورد حضرت مهدى(عج) است. اين مطلب بيانگر اهتمام آنان به مسأله مهدويت است تا گفتار پيامبر(ص) به فراموشى سپرده نشود. در اين روايات، رسول خدا(ص) به طور صريح، دوازدهمين جانشين خود را با نام «مهدى» معرفى كرده و تشكيك در امامت آن حضرت را روا ندانسته است.
حضرت مهدى(عج) در منابع اهل سنت، در هفتم و هشتم مورد بررسى قرار گرفته است.
نويسنده مضمون روايات اهل سنت درباره حضرت مهدى(عج) را به چند بخش تقسيم كرده است. در بعضى از آنها آمده است كه پيامبر(ص) فرمود: جانشينان من دوازده نفر بوده و همگى از قريش و از بنى‌هاشم هستند.
با چشم‌پوشى از ديگر سخنان آن حضرت در مورد خلفاى بعد از خود، ويژگى‌هاى ياد شده در اين روايات، جز بر امامان شيعه قابل انتطباق نيست؛ زيرا افرادى كه بعد از پيامبر(ص) به خلافت رسيدند، بيش از دوازده نفر مى‌شوند، علاوه بر اينكه خلفاى اموى به خاطر ظلم و جنايت فراوان، شايستگى خلافت از پيامبر(ص) را نداشتند.
بخشى ديگرى از اين روايات، نام دوازدهمين جانشين پيامبر(ص) را «مهدى» ذكر مى‌كنند، چنانچه بخش ديگر آنها، حاكى از اين است كه حضرت مهدى(عج) از عترت پيامبر(ص) و از فرزندان امام حسين(ع) مى‌باشد.
نويسنده در نهم، به دنبال اثبات اين حقيقت است كه حضرت مهدى(عج) يك واقعيت موجود بوده و براى حصول اطمينان بيشتر به امامت ايشان، لازم است به بررسى اين مسأله پرداخته شود كه افرادى از خواص شيعه، قبل از غيبت كبرى و بعد از آن، آن حضرت را ديده‌اند.
دهم، امكان طول عمر آن حضرت را مورد بررسى قرار داده است. نويسنده معتقد است هيچ ترديدى نيست كه حضرت مهدى(عج) مى‌تواند؛ از جمله افراد استثنايى باشد كه هميشه در ميان انواع موجودات جهان وجود دارند و از جمله دراز عمرهاى تاريخ همانند حضرت نوح(ع) باشد. علاوه بر آن، ترديدى نيست كه خداوند مى‌تواند خارج از محدوده قوانين طبيعى، به كسى عمر طولانى يا جاودانه ببخشد؛ چنانكه به حضرت خضر(ع) تا نفخ صور عنايت كرده است.
يازدهم، فلسفه غيبت آن حضرت را در امور زير خلاصه كرده و مورد بررسى قرار داده است:
1- آماده نبودن جامعه جهانى براى پذيرش ايشان.
2- بيم از كشته شدن، بدون دستيابى به نتيجه مطلوب.
3- آزمايش مردم در مورد باقى ماندن بر اعتقاد به امامت؛ چنانكه امت‌هاى پيشين نيز به غيبت رهبران الهى خود آزمايش شدند.
در دوازدهم، آثار وجودى حضرت مهدى(ع) در زمان غيبت بررسى شده است. از جمله اين آثار، آن است كه وجود ايشان در پشت پرده غيبت، اميد بخش پيروان اوست، چرا كه آنان خود را تنها و بى‌سرپرست نمى‌بينند و اين طرز فكر آنان را به خودسازى وامى‌دارد.
نويسنده معتقد است كه انتظار فرج، از اصل قرآنىِ «نااميدى از رحمت خدا» استنتاج مى‌شود، جز اينكه فرج و ظهور حضرت مهدى(عج) يك رحمت عمومى است و به طور قطع واقع خواهد شد. سيزدهم، ضمن بررسى اين امر، به تشريح انتظار سازنده و مخرب و وظايف منتظران در زمان غيبت اختصاص دارد.
در چهاردهم، شرايط و علائم ظهور بررسى شده است. علائم ظهور، امورى هستند كه بر نزديكى ظهور حضرت مهدى(عج) دلالت دارند، نه اينكه بعد از وقوع آنان، بلافاصله ظهور صورت گيرد. برخى از اين علائم، حتمى و برخى نيز غير حتمى مى‌باشند.
در پانزدهم، ويژگى‌هاى ياران حضرت مهدى(عج) و شيوه حكومت ايشان مورد بحث قرار گرفته است.
در پاسخ به اين سؤال كه حضرت مهدى(عج) چگونه بر سلاح‌هاى مدرن امروزى غلبه مى‌كنند، نويسنده چند احتمال را مطرح كرده است:
1- جهان مسيحيت با فرود عيسى(ع) تسليم شده و ديگر كشورها مرعوب رهبر جديد شوند.
2- با وقوع جنگ جهانى، سلاح‌هاى امروزى از بين برود.
3- سلاح آن حضرت برتر باشد و...
آخرين درس، چشم‌اندازى از حكومت جهانى حضرت مهدى(عج) را ترسيم كرده است. نويسنده معتقد است با ظهور آن حضرت، جهانى نو بر اساس ارزش‌هاى الهى ساخته مى‌شود.
بخشى از ابعاد حكومت جهانى آن حضرت اين گونه بيان شده است: پاك شدن زمين از لوث تبهكاران، رسيدن علم و دانش به بلوغ كامل، آباد شدن شهرها، گسترش روحيه برادرى و مساوات و..
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ مورد استفاده مؤلف در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع پرداخته است.
منابع مقاله
1- مقدمه و متن كتاب.
2- پارسا با مشاركت بنياد فرهنگى حضرت مهدى موعود(عج) و انتشارات مسجد جمكران، (1388)، «امام مهدى(عج) در آينه قلم كارنامه منابع پيرامون امام مهدى (عليه‌السلام) و مهدويت»، قم، مؤسسه اطلاع رسانى اسلامى مرجع، ج2 ص764.
پیوندها
مطالعه کتاب امامت حضرت مهدی(عج) در اعتقاد ما در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور