حاشية المختصر النافع

حاشیة المختصر النافع

نام کتاب	حاشیة المختصر النافع
نام های دیگر کتاب	الـمختصر النافع. شرح
پدیدآورندگان	پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی(دفتر تبلیغات اسلامی) (محقق) شهید ثانی، زین‌‎الدین بن علی (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏182‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏3‎‏ ‎‏م‎‏3035
موضوع	فقه جعفری - قرن 7ق. حلی، جعفر بن حسن، 602 - 676ق. مختصر النافع فی فقه الامامیه - نقد و تفسیر
ناشر	دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم، مرکز انتشارات
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1380 هـ.ش یا 1422 هـ.ق
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE111AUTOMATIONCODE

حاشية المختصر النافع، شرح کتاب «المختصر النافع» جعفر بن حسن حلی(602-676ق) معروف به محقق حلی است. این شرح توسط زین‌الدین بن علی عاملی(911-966ق) معروف به شهید ثانی صورت گرفته و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی آن را مورد تحقیق قرار داده و منتشر نموده است.

محقق حلى (602 - 676 ق) پس از نگارش كتاب شرائع الإسلام، تلخيص آن را با نام «المختصر النافع» يا «النافع في مختصر الشرائع» به رشته‌ى تحرير درآورد. المختصر النافع با وجود حجم اندك از مهم‌ترين كتب فقهى اماميه شمرده مى‌شود و به همين سبب شروح و حواشى متعددى بر آن نوشته شده است که حاشیة المختصر النافع یکی از آنهاست.

روش شارح

حاشيه‌ شهيد ثانى از كوتاه‌ترين حواشى كتاب المختصر النافع است كه محشى به توضیح نكات مبهم كتاب پرداخته است. شهيد در اين حاشيه قسمت‌هايى را از عبارات محقق كه نياز به توضيح داشته‌اند مورد توجه قرار داده و توضيحاتى از قبيل بيان معناى لغات، شرح مطلقات، مبهمات و مجملات؛ و توضیح ادله‌ برخى احكام ارائه نموده و در مواردى نظر ماتن را تأييد يا رد كرده است.

روش شهید ثانی در این کتاب چنین است او ذیل هر عنوان، ابتدا بخشی از متن کتاب مختصر النافع را در گیومه با لفظ قوله آورده سپس توضیحات یا فتوای خود را ارائه می‌کند.

ایشان در ذیل عنوان احکام احتضار می‌نویسد:

قوله: «استقبال الميت بالقبلة علی الأحوط قولین» الوجوب قوی.

قوله: «و باطن رجلیه اليها» بحیث لو جلس کان وجهه اليها.

شارح در متن اول، نظر فتوایی خود را در مورد محتضر بیان نموده و گفته است که واجب است میت را روبه‌قبله بخوابانند. در این مورد، هرچند محقق حلی دو نظریه را مطرح نموده، ولی شارح نظریه وجوب را انتخاب و در قالب فتوا ارائه داده است.

شارح در متن دوم، کیفیت خوابیدن محتضر را بعد از «و باطن رجلیه اليها» توضیح داده است.

وضعیت کتاب

اين كتاب توسط مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه‌ى علميه‌ى قم در سال 1380 هجرى شمسى به چاپ رسيده است. اساس اين چاپ نسخه‌ى خطى موجود در كتابخانه‌ى دانشگاه تهران بوده و در مواردى كه اين نسخه اشكالى داشته از نسخه‌هاى خطى موجود در كتابخانه‌ى آيت‌الله گلپايگانى و كتابخانه‌ى مدرسه‌ى فيضيه استفاده شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب

پیوندها

مطالعه کتاب حاشیة المختصر النافع در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور