قربانی لاهیجی، زین‌العابدین

    از ویکی‌نور


    زين‌العابدين قربانى لاهيجى، فرزند غلامحسن، در سال 1312 در يكى از روستاهاى آستانه اشرفيه ديده به جهان گشود.

    کسب علم و دانش

    وی تا سن 14 سالگى در كنار كار كشاورزى، قرآن و فارسى تا كلاس سوم قديم و كتاب‌هايى مثل: سيد الانشاء، جودى و امثال اين‌ها را در مكتب آن زمان آموخت، سپس براى تحصيل علوم دينى به لاهيجان عزيمت نموده و در مدرسه جامع اين شهر به تحصيل پرداخت. پس از طى دروس حوزوى، تا سيوطى و مغنى در سال 1328 عازم قم شد و تحصيلاتش را در محضر اساتيد معروف حوزه ادامه داد.

    مدارج علمى و اساتيد

    پس از طى تحصيلات مقدماتى و گذشتن از معالم، قوانين را نزد امام موسى صدر و لمعه را نزد آيات نورى و ستوده، دروس رسايل و مكاسب را از محضر آيت‌الله مشكينى، منظومه و حكمت را در محضر آقا رضا صدر، برادر امام موسى صدر و ديگر اساتيد حوزه آموخت و كفايه را در خدمت آيت‌الله سلطانى و مجاهدى تبريزى به پايان رساند.

    در ادامه تحصيل، به دروس خارج حضرت آيت‌الله بروجردى شرفياب شد و در اين ايام رساله‌اى درباره (صلوة احتياط) نوشت و امتحان درس خارج را با نمره عالى قبول شد.

    دروس فلسفه، تفسير و قسمتى از شفاء و چند جلد از كتاب اسفار را در محضر آيت‌الله علامه طباطبايى در مدرسه حجتيه و سلماسى آموخت و بقيه مجلدات را در محضر اساتيد ديگر خواند و مدت 8 سال از محضر درس فقه و اصول حضرت امام (ره) بهره برد. از اين رو از آيت‌الله بروجردى، حضرت امام (ره) و علامه طباطبائى بيش از همه تأثير پذيرفت.

    وى بعدها كار وعظ و خطابه را در مسجد هدايت تهران، زمانى كه آيت‌الله طالقانى اقامه نماز مى‌كردند پى‌گرفت و در سال 1338 در مسجد بالا بازار، ميانه چال و مسجد آيت‌الله رضوى كاشان و استان‌ها و شهرستان‌هاى ديگر از قبيل: مازندران، گيلان و خوانسار ادامه داد و از سال‌هاى 1336 در كنار تحصيل، وعظ و خطابه به امر نويسندگى روى آورد و با نوشتن مقالاتى در روزنامه‌ها و مؤسسات علمى در قم و تهران رسماً پا به عرصه نويسندگى گذاشت.

    در تهران به روزنامه‌هاى: نداى حق، وظيفه و غيره مقاله مى‌داد و در چند مؤسسه علمى قم به عنوان نويسنده آزاد يا عضو هيأت تحريريه شروع به فعاليت كرد.

    در مجله مكتب اسلام كه حضرات آيات عظام مكارم شيرازى، جعفر سبحانى، حسين نورى همدانى و چند نفر ديگر عضو هيأت تحريريه بودند، جذب اين مجله شد و به عضويت هيأت تحريريه درآمد و سال‌ها در اين مجله قلم زد كه بسيارى از آن مقالات بعدها تكميل شد و به صورت كتاب درآمد كه به عنوان نمونه مى‌توان از كتاب‌هاى ارزشمندى چون: اسلام و حقوق بشر، علل پيشرفت اسلام و انحطاط مسلمين، تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامى نام برد.

    تأليفات

    تحقيقات و تأليفات وى بدون وقفه ادامه دارد و تاكنون 45 اثر از ايشان به چاپ رسيده كه 5 كتاب ايشان در دانشگاه‌ها و حوزه‌هاى علميه جزو كتاب‌هاى درسى به شمار مى‌رود و چندين اثر ديگر نيز آماده چاپ دارند كه مقدمات چاپ چند اثر فراهم شده است و به زودى چاپ خواهد شد.

    مهمترين اثرى كه ايشان براى تحقيق و تدوين آن حدود 14 سال زمان صرف كرده‌اند كتاب «تفسير جامع آيات الاحكام» است كه در 12 جلد به چاپ رسيد و امروزه در (دانشگاه علوم اسلامى قم) كه از كشورهاى مختلف دنيا دانشجو دارد، از جمله كتب درسى است و در دانشگاه‌هاى ديگر هم بعضى از مباحث آن تدريس مى‌شود.

    هنگامى كه ايشان نماينده مردم آستانه اشرفيه در مجلس شوراى اسلامى بودند، وهابى‌هاى وطنى با انتشار كتاب (بت‌شكن)، قصد بى‌اعتبار كردن اصول كافى را داشتند كه ايشان در پاسخ به آنان كتاب (علم حديث) را نوشتند و اين كتاب نيز در حوزه علميه قم تدريس مى‌شود و در رديف كتاب‌هاى درسى الزهراى قم قرار دارد.

    از جمله تأليفات وى مى‌توان به موارد زير اشاره كرد:

    1. بسوى جهان ابدى
    2. تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامى
    3. اسلام و حقوق بشر
    4. علل پيشرفت اسلام و انحطاط مسلمين
    5. زبربناى صلح جهانى
    6. جبر و اختيار و ترجمه رساله خلق الاعمال ملاصدرا
    7. فلسفه آفرينش انسان
    8. بزرگترين بيمارى قرن بيستم
    9. بلاهاى اجتماعى قرن ما
    10. نقش سينما در زندگى و تمدن جديد
    11. اخلاق و تعليم و تربيت اسلامى
    12. علم حديث
    13. در سايه قلم
    14. تفسير جامع آيات الاحكام
    15. ترجمه جلد و كتاب نفيس الغدير، در زندان شهربانى رشت
    16. اصول دين در پرتو كلام معصومين(ع)
    17. حكومت اسلامى و ولايت فقيه
    18. جهان‌بينى امام على(ع) در خطبه اول نهج‌البلاغه
    19. منشور مملكت دارى در نامه امام على به مالك اشتر

    تصحيح، تعليق و مقدمه كتابه‌هاى:

    1. گوهر مراد
    2. اربعين حديث
    3. پيشينه تاريخى و فرهنگى لاهيجان و بزرگان آن
    4. مناجات شعبانيه
    5. زيارت امين‌اله
    6. قرآن و سنن الهى
    7. يادنامه حكيم فياض لاهيجى
    8. ديوان و تذكره حزين لاهيجى

    و...

    وابسته‌ها