فانی زنوزی، محمدحسن
| نام | فانی زنوزی، محمدحسن بن عبدالرسول |
|---|---|
| نام های دیگر | زنوزی، محمدحسن بن عبدالرسول
حسینی زنوزی، محمدحسن فانی |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | خوی |
| رحلت | 1218 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | ریاض الجنة |
| کد مؤلف | AUTHORCODE4191AUTHORCODE |
ولادت
«ميرزا محمدحسن بن عبدالرسول بن الحسن بن محمد رضا الحسينى زنوزى»، متخلص به فانى، از سادات حسينى، عالم، اديب، متكلم و شاعر ايرانى، در هيجدهم صفر 1172ق در شهرستان خوى متولد شد.
اجداد وى در بخش زنوز- از توابع شهرستان مرند- ساكن بودند.
در سال 1135ق در اثر استيلاى روميان به آن سرزمين، جد وى به دست آن گروه به شهادت رسيد اما پدرش به همراه دائى وى، از اين واقعه جان سالم به در برد.
کسب علم و دانش
همه اجداد زنوزى داخل در سلسله علما بودند، پدر او سعى داشت تا فرزندش نيز از علوم بهره‌اى بگيرد و سلسله فضيلت در خاندان آنان منقطع نگردد. بدين منظور، فرزند خود را در سن ده سالگى به شهر تبريز برد تا در خدمت علماى آن سامان به كسب علم بپردازد. در آن شهر، يكى از علما به نام مولانا محمد شفيع دهخوارقانى تكفل وى را جهت تحصيل به مدت يك سال عهده‌دار شد. پس از يك سال، پدر او را به شهرستان خوى بازآورده و مدتى تحت تربيت مولانا عبدالنبى طسوجى قرار داد. وى در اين مدت، از تاثير انفاس قدسيه مولانا در اكثر علوم ادبى و رياضى حظ كامل برد و بعد از آن، جهت تكميل تحصيلات خود، روانه كربلاى معلا شد و متجاوز از چهار سال در آن مكان مقدس اقامت گزيد و با حضور در حوزه درس فضلاى آن‌جا، به كسب علوم نقليه پرداخت.
پس از تكميل تحصيلات دينى در آن‌جا، مجددا به شهرستان خوى مراجعت كرد و پس از توقف اندك در آن‌جا، در سال 1203ق عازم مشهد مقدس گرديد و در زمينه علوم عقلى و فنون رياضى، به تحصيل پرداخت و نهايتا به اصفهان زادگاه خويش بازگشت و مشغول تألیف آثار ارزشمند خود گرديد.
او را فردى پركار معرفى كرده‌اند كه افزون بر تأليفات و اشتغالات اجتماعى از جمله قضاوت شهرهاى خوى و سلماس، به استنساخ آثار ديگر علما نيز پرداخته است. از او اشعارى به زبان‌هاى تركى، فارسى و عربى موجود است.
اساتيد
مولانا محمد شفيع دهخوارقانى، آقا محمد باقربهبهانى، ميرزا محمد مهدى شهرستانى، آقا سيد على عالم ربانى (صاحب رياض) و نيز ميرزا محمد مهدى (شهيد خراسانى) و...
آثار
بحرالعلوم، زبدة الاعمال، وسيلة النجاة، رياض الجنة، رساله ادعيه بعض آفات و بليات، رياض مصائب الابرار، المحفرة فى الفنون المختلفة و...
وفات
در تاريخ وفات او گفته شده است: "فانى بوصال دوست پيوست" كه برابر است با 1218ق. بنابراين تاريخ‌هاى 1223، 1224 و 1232ق كه مؤلفان الذريعة، تاريخ خوى و معجم المؤلفين براى وفات او ذكر كرده‌اند، احتمالا نادرست مى‌باشد.