هواتف الجنان
| نام کتاب | هواتف الجنان |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | کتاب هواتف الجنان |
| پدیدآورندگان | صالح، ابراهیم (محقق)
سامری خرایطی، محمد بن جعفر (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | |
| موضوع | |
| ناشر | دار البشائر |
| مکان نشر | دمشق - سوریه |
| سال نشر | 1421 هـ.ق یا 2001 م |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE11828AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«هواتف الجِنّان» تأليف محمد بن جعفر بن سهل سامرىّ خرائطى(متوفى 723ق)، به بيان احاديثى در مورد اجنّه و تأييد وجود چنين موجوداتى از طريق روايات پرداخته است. اين اثر يكى از معدود كتابهايى كه در اين موضوع خاص با تحقيق ابراهيم صالح منتشر شده است.
ساختار
كتاب، مشتمل بر مقدمه محقق، 22 روايت از منابع اهل سنت و بخش سماعات است.
محقق كتاب با شماره‌گذارى احاديث به بيان مطالب خود در ذيل اين احاديث پرداخته است.
گزارش محتوا
محقق در مقدمه به بيان مختصرى پيرامون احوالات مؤلف، وصف نسخه خطى كتاب، ارزش كتاب در نزد علما پرداخته است.در پايان نيز واژه‌هاى جن، كاهن و هواتف را توضيح داده است.
متن كتاب با ذكر اسناد كتاب آغاز مى‌شود.
اولين حديث از ابراهيم بن هانى نيشابورى است كه عبارت است از «الجن على ثلاثه اصناف: صنف لهم اجنحه يطيرون فى الهواء، و صنف حيّات و كلاب، و صنف يحلّون و يظعنون»، كه اجنه را به سه دسته تقسيم كرده است.
حديث دوم روايت مفصلى به نقل از سلمان فارسى است كه به اختصار از اين قرار است كه روزى به همراه رسول خدا(ص) در مسجد بوديم كه صدايى را شنيديم كه بر آنحضرت سلام مى‌دهد اما صاحب سخن را نمى‌ديديم. رسول خدا(ص) سلام را پاسخ گفت و فرمود پاسخ سلام برادرانتان را بدهيد و ما پاسخ گفتيم. سپس حضرت پرسيد تو كيستى؟ گفت: من عرفطة بن شمراخ يكى از بنى نجاح هستم. نزد شما آمده‌ام در حالى‌كه اسلام آورده‌ام. حضرت فرمود: آفرين بر تو اى عرفطه، چهره خود را بر ما نمايان كن. وى با چنان هيبتى نمايان شد كه لرزه بر اندام اصحاب افتاد.
در ادامه روايت وى از رسول خدا درخواست مى‌كند كه كسى را با من بفرست كه قوم مرا به اسلام دعوت كند و من او را سلامت نزد تو باز مى‌گردانم. رسول خدا(ص) چند بار فرمود: چه كسى به تبليغ جنيان از جانب من مى‌رود كه بهشت را براى او تضمين كنم. كسى جز على(ع) اين دعوت را پاسخ نگفت. خلاصه آنكه حضرت على(ع) مبلغ اسلام در ميان جنيان مى‌شود و آنها به حقانيت رسول الله(ص) و فرستاده‌اش شهادت مى‌دهند و اسلام مى‌آورند.
مؤلف در بيان مطالب كتاب از اشعار نيز بهره است. تمامى احاديث كتاب از منابع اهل سنت انتخاب شده است و صحت و سقم برخى از آنها جاى تأمل دارد.
در پايان متن محقق بخشى را با عنوان سماعات نسخه در وصف نسخه خطى كتاب و مستندات آن بيان داشته است.
وضعيت كتاب
فهرست آيات قرآنى، احاديث، قافيه‌ها، اعلام، اقوام، اماكن، موضوعات، منابع اصلى در پاورقى كتاب در انتهاى اثر آمده است.
كتاب داراى ارجاعات و پاورقى‌هايى از محقق مى‌باشد كه در هر صفحه در ذيل هر لغت و عبارت از احاديث كتاب به صورت مستند بيان شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب